EKOLOJİK PLANLAMA SÜRECİNDE STRATEJİK ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ VE BARTIN ŞEHRİ ÜZERİNDE BİR ÖRNEK ÇALIŞMA

Doğal kaynakları göz önüne almayan fiziki planlamalar sonucu, doğal kaynak değerleri tahrip edilmekte ve taşıma kapasiteleri zorlanarak yenilenemez hale gelmektedir. Gerek bugünkü kuşakların gerekse gelecek kuşakların yaşam ortamlarının tehlikeye atılmaması için doğal kaynakların akılcı bir şekilde ve tüketilmeden kullanımı gerekmektedir. Bu ise planlama süreçlerinde doğal ve ekolojik dengenin gözetilmesi, arazi kullanımları ile doğal kaynaklar arasındaki etkileşimin hesaba katılması ve izlenmesi ile sağlanabilecektir. Ekolojik planlama, doğal kaynakların doğru ve akılcı bir şekilde yönetilmesini sağlayacak temeli oluşturmaktadır. Bu çalışmada, ekolojik planlama sürecinin başlangıcında yer alması gereken stratejik çevresel etki değerlendirmesinin önemi vurgulanarak Bartın örneğinde mevcut arazi kullanımları ile doğal kaynakların etkileşimi irdelenmiştir. Yöntem olarak ekolojik risk analizi yöntemine dayandırılan çalışmada, Bartın’daki mevcut arazi kullanımlarından kaynaklanan olumsuz etkilerin doğal potansiyel üzerinde yol açabileceği zarar olasılıklarının neler olabileceği irdelenerek, toprak, su, biyotop ve biyoiklim potansiyeli üzerindeki mevcut ve olası etkiler araştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, mevcut kullanımlardan kaynaklanan olumsuz etkilerin oluşturduğu sorunlu alanları içeren ekolojik risk haritası oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik planlama, Ekolojik risk analizi, Stratejik çevresel etki değerlendirmesi

STRATEGIC ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT IN ECOLOGICAL PLANNING PROCESS AND A CASE STUDY ON BARTIN CITY

Without considering natural resources, physical plans have caused natural resources to be destroyed. It is necessary that natural and ecological balance should be considered in order to sustainability of living conditions both of today’s generation and of generations in future. Thus, taking account for interaction between natural resources and land uses ecological planning process could provide that natural resources will be used without exhausted in a rational way. In this study based on ecological risk analysis, interaction between existing land uses and natural resources in Bartın case has been investigated. By mean of strategic environmental impact assessment, negative impacts of existing land uses on soil, water, biotope and bioclimate potentials have been investigated. At the result of the study, the areas carrying ecological risk have been determined and an ecological risk map was acquired.

Keywords:

Ecological planning, Ecological risk analysis, Strategic environmental impact assessment,

PDF

___

o Anon. 2005 Bartın Valiliği Web Sayfası, http://www.bartin.gov.tr
o Anşin, R. ve Terzioğlu, S. 1998 Doğu Karadeniz Bölgesinin Özellikle Trabzon Yöresinin Egzotik Ağaç ve Çalıları, Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 192, Orman Fakültesi Yayın No: 29, Trabzon.
o Atik, S. 1998 Bartın İl Turizm Envanteri ve Turizmi Geliştirme Planı Açıklama Raporu, Bartın Valiliği, Bartın, 150 s.
o Dutkuner, İ., Atken, M. 2000 Kahramanmaraş’ta Kentiçi Park ve Ağaçlandırmalarda Kullanılabilecek Ağaç Taksonları, Fen ve Mühendislik Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, Isparta.
o Gül, A. ve Küçük, V. 2001 Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi, S.D.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Sayı 2, Isparta, s. 27-47.
o Kaya, Z. ve Başaran, S. 2006 Bartın Florasına Katkılar, Gazi Üni. Orman Fak. Dergisi, (basımda).
o Pehlivan, S. 1995 Türkiye’nin Alerjen Polenleri Atlası, Ankara.
o Sarıbaş, M. 1998 Bartın’da Çevre ve Ormancılık Sorunları, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Sayı 1, Cilt 1, Bartın.
o Sarıbaş, M. ve Kapuci, C. 2001 Batı Karadeniz Bölgesinde Peyzaj Düzenlemelerinde Kullanılan Bazı Egzotik Odunsu Bitkiler, Perennialler ve Mevsimlik Çiçekler, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Sayı 1-2 Ocak-Aralık, Bartın.
o Yaltırık, F. ve Efe, A. 2000 Dendroloji Ders Kitabı, Gymnospermae-Angiospermae (Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğrencileri İçin), Üniversite Yayın No: 4265, Fakülte Yayın No : 465, İstanbul, 382 s.
o Yılmaz, H. 2001 Bartın Kenti ve Yakın Çevresinde Biyotopların Haritalanması, Basılmamış, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 189 s., İstanbul.
o Yılmaz, B. 1998 Bartın İli ve Yakın Çevresi Peyzaj Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma, Basılmamış, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 191 s., Ankara.
o Yılmaz, H. ve Irmak, M.A. 2004 Erzurum Kenti Açık-Yeşil Alanlarında Kullanılan Bitki Materyalinin Değerlendirilmesi, Ekoloji Dergisi, No 52, ISSN 1300-1361, İzmir.
o Yücel, E. 1992 Eskişehir’de Yetiştirilen Ağaç ve Çalıların Kentsel Ekoloji Açısından Değerlendirilmesi, Fen Edebiyat Dergisi, Cilt 4, Sayı 1, Eskişehir. BİBLİYOGRAFYA
o Anon. 2000 3194 Sayılı İmar Kanunu ve İlgili Yönetmelikler, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Ankara.
o Uyar, B. 1996 21. yy’a Girerken Ülkemizde Peyzaj Mimarlığı, Çevre Planlama ve Tasarıma Bütüncül Yaklaşım Sempozyumu, Ankara.
o Yıldızcı, A.C. 1987 Kentsel Yeşil Alanlar, Yüksek Lisans Ders Notları, İstanbul.