19779

Cumhuriyet Dönemi Kent Parklarının Karaalioğlu Parkı Örneğinde İncelenmesi

Araştırmanın amacı, Cumhuriyet dönemi peyzaj mimarlığı anlayışını belirlemek ve o dönemde yapılmış olan eserlerin incelenerek günümüzdeki durumları hakkında çıkarımlar yapmaktır. Elde edilen verilerle Cumhuriyet dönemi parklarının yeniden tasarımı söz konusu olduğunda tarihi değerine saygı gösterilerek, tüm dünya tarafından kabul görmüş belirli kuramlar ışığında gelecek nesillerle olan bağlantısının kurulması düşünülmüştür. Bu amaç doğrultusunda Antalya Karaalioğlu Parkı eski belediye alanı ve Atatürk stadyumu alanı incelenmiş ve öneriler geliştirilmiştir. Parkın tarihi, o dönemde yapılmış olan su kanalları, miradorlar, bitkisel düzenlemeler ve yapısal öğeler çeşitli kaynak taramaları ile ortaya çıkarılmıştır. Ortaya çıkan bu elemanların günümüz teknolojileri ile aslına uygun olarak ve yerinde yeniden canlandırılması hedeflenmiştir. Araştırma sonucunda, Erken Cumhuriyet döneminde yapılan parklarda, yeni Cumhuriyet anlayışına göre kendine has bir üslubun oluştuğu sonucuna varılmıştır. Bu üslup oluşurken, dönemin peyzaj mimarları, mimarları ve kent plancıları geçmiş dönemdeki park ve bahçe sanatlarından etkilenmişlerdir. Parklarda kimi zaman Barok stili, kimi zaman Rönesans etkileri, kimi zamansa antik kent planlarından bile esinlenmelere rastlanmaktadır. Bu tarzın genel özellikleri; geometrik formların hâkim olduğu, sonuca en net şekilde ulaşılabilen, karmaşadan uzak ve gösterişli bir yapısı olmasıdır. Örnek olan seçili alanda bu tarza uygun bir tasarım hazırlanmış, geçmiş ve bugün arasındaki farklar baz alınarak çıkarımlar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Cumhuriyet, park, tasarım, Karaalioğlu parkı, Antalya

Evaluation of Republican City Parks in the Case of Karaalioğlu Park

The purpose of this research is to determine the concept of landscape architecture understanding in the Republican period and to make inferences about the present conditions by examining the works made at that time. In the case of the redesign of the parks of the Republican period, the historical value is respected and the establishment of a link to the next generation in the light of certain theories accepted by the whole world has been considered. In line with this aim, the area of Antalya Karaalioğlu Park former municipality area and Atatürk stadium was examined and recommendations were developed. The history of the park, the water channels, the mirados, the vegetational and planting arrangements and the structural items made at that time were revealed by various source research. It is aimed that these emerging elements will be revitalized in place and in accordance with today's technology. As a result of the research, the parks constructed in the early Republican period had a unique style according to the new Republican concept. In this style, landscape architects, architects and urban planners of the period were influenced by past park and garden arts. The parks are inspired by different styles such as Baroque, Renaissance and from ancient city plans. General characteristics of this style are that the general plan form is dominantly geometric, and the result is a clear, distant, and flashy structure that can be reached in the clearest possible way. In the selected example area, an appropriate design was prepared for this item and inferences were made based on the differences between past and present.

Keywords:

Republic, park, design, Karaalioğlu park, Antalya,

PDF

___

1. Ahunbay, Z. (2009). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın (Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları), Ġstanbul, 188s.
2. Anonim, (2017a). http://www.fullantalya.com/hic-suphesiz-antalyanin-en-guzel-yeri-karaalioglu-parkidir/ [Son eriĢim tarihi: 17.06.2017].
3. Anonim, (2017b). http://v2.arkiv.com.tr/p2681-antalya-tarihsel-karaalioglu-parki-belediye-binasi-vecevresi-kentsel-tasarim-ve-koruma-yarisma-projesi---1-odul.html [Son eriĢim tarihi: 17.06.2017].
4. Anonim, (2019). Karaalioğlu Parkı-MuratpaĢa/Antalya. https://gezilmesigerekenyerler.com/gezilecekyerler [Son eriĢim tarihi: 03.09.2019].
5. Anonim, (2002). Antalya BüyükĢehir Belediyesi Ġmar ve ġehircilik Dairesi BaĢkanlığı
6. Arslan, E.S. (2010). Kültürel Peyzaj Kavramı Kapsamında Bir Değerlendirme: Ulus-TBMM Tarihi Aksı (Ankara). Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 106s.
7. Baylan, R. (2003). Terkos Gölü Örneğinde Doğal ve Kültürel Çevrenin Korunması ve GeliĢtirilmesi Üzerine Bir AraĢtırma. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 124s.
8. Barash, A.J. (2007). Belleğin Kaynakları. Çev. ġeyda Öztürk, Cogito 50, s. 13-14.
9. Bekdemir, L.F. (2010). Kültürel Peyzaj Değerlendirmesi: Dilek Yarımadası Büyük Menderes Deltası Milli Parkı Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara, 86s.
10. Bergson, H. (2007). Madde ve Bellek. Çev.IĢık Ergüden, Dost Kitabevi, Ankara, s.59-62, 77.
11. Bozdoğan, S. (2002). Modernizm ve Ulusun ĠnĢası, Erken Cumhuriyet Döneminde Mimari Kültür. Metis Yayınları, Ġstanbul, 367s.
12. Çınar Altınçekiç HS, Ergin B, Tanfer M (2014). Tarihsel Süreç Ġçinde Kent Kimliğinin Mekânsal Kalite Değerlendirmesi Üzerine Bir AraĢtırma (Taksim Meydanı) Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi ISSN:2146-1880, e-ISSN: 2146-698X Cilt: 15, Sayı:2, 132-148
13. Çınar, H.S. (2005). Ġstanbul Metropolü‟nde Meydanların Rekreasyonel ĠĢlev Yönünden Önemi Üzerine AraĢtırmalar Ġstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A Cilt 55 Sayı1, 85-110
14. Çimrin, H. (2006). Bir Zamanlar Antalya: Tarih, Gözlem ve Anılar: Yakın GeçmiĢe Yolculuk. Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya, 640s.
15. Erder, C. (1964). Venedik Tüzüğü. http://www.icomos.org.tr [Son eriĢim tarihi: 10.09.2017].
16. Erdogan, R., Olgun, R,. Tulek B., Zaimoglu, Z. (2016). Investigating The Provisions of Bicycle Use and Inclinations of Riders: Konyaaltı (Antalya) Case Study. International Journal of Agriculture and Environmental Research, 2(5): 1368-1380.
17. Ingerson, A.E. (2003). Web sitesi. home.comcast.net/~jay.paul/landscapes.doc. [Son eriĢim tarihi: 03.09.2017].
18. Kayın, E. (2007). Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirasının Belgelenmesi, Korunması ve Değerlendirilmesi Projesi için Çağrı. Mimarlık Dergisi, 334.
19. Kayın, E. (2016). Ġzmir Enternasyonal Fuarı ve Kültürpark Ġçin Bir Koruma Çerçevesi: Modern Miras, Kültürel Peyzaj ve Hafıza Temelli Ġrdelemeler. Ege Mimarlık, Temmuz, 10-15.
20. Nora, P. (2006). Hafıza Mekânları, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
21. Olgun, R. (2019). Evaluation of Pedestrianized Streets in Terms of Landscape Design and User Satisfaction: The Case of Antalya-ġarampol Street. Journal of Bartin Faculty of Forestry, 21(2): 327-335.
22. Olgun, R., Erdoğan, R. (2016). Urban furniture and user satisfaction: The example of Antalya - Gulluk Avenue. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 66(2): 674-682.
23. Olgun, R., Yılmaz, T. (2014). Aizanoi Antik Kentinin Peyzaj Planlama Kapsamında Korunması ve Turizm Potansiyelinin Arttırılması. Artium, 2(2): 122-133.
24. Özsüle, Z. (2005). Geleneksel YerleĢimlerin Korunması Açısından Kültürel Peyzaj Değerlendirmesi: Mudanya Örneği. Doktora Tezi, Ġstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ġstanbul, 249s.
25. Sarı, C. (2010). Dünden Bugüne Antalya. Antalya Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Antalya.
26. Sayan, S., Karagüzel, O., Ortaçeşme, V. (2000). Antalya Karaalioğlu Parkı‟nın Tarihsel-Sosyal Değeri ve Kentsel GeliĢimlerle ĠliĢkisi Yönünden Değerlendirilmesi. Peyzaj Mimarlığı Kongresi 2000, Ankara, 19-21 Ekim 2000.
27. Vâ-Nû, V.N. (1944). Antalya Ġkinci Dünya Harbi Ġçinde Nasıl GüzelleĢebildi?. Kenan Matbaası, Ġstanbul, 88s.