Kamil ŞENGÖNÜL, Ömer KARA, Şahin PALTA, Hüseyin ŞENSOY

Bartın Uluyayla Yöresindeki Mera Vejetasyonunun Bazı Kantitatif Özelliklerinin Saptanması ve Ekolojik Yapının Belirlenmesi

Bu araştırma, Bartın Yöresi Uluyayla Mera alanında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı, Uluyayla mera alanının

Anahtar Kelimeler:

Uluyayla, Mera, Mera ekolojisi, Mera ıslahı, Botanik kompozisyon

Determination of Some Quantitative Properties of Range Vegetation and Ecological Conditions in Bartin Uluyayla

This research was conducted on the Uluyayla Rangeland in Bartın Region. The aim of the study were todetermine botanical composition, canopy coverage, rangeland quality degree and some soil properties such astexture, bulk density, organic matter content, pH and CaCO3 content. In the event that the current grazingmanagement causes degradation in range vegetation of case area, the rehabilitation measures will be proposed tothe preserve their quality. The area is almost 150 ha with an altitude of 1060 m. According to Tornthwaitemethod, climate of the area is humid, mesothermal (B2B1rb4'). A total of 93 plant species was recorded (17grasses, 10 legumes, 66 other species). Some botanical characteristics and quantitative analysis of rangevegetation (frequency, botanical composition, and canopy coverage) were determined by using the transectmethod. Botanical composition was 34.17% grasses, 14.36% legumes and 51.47% other plant families. Therange condition score was determined for each range site using by the range quality degree methods. The rangecondition classes indicated that the range site were in “moderate class”. The degree of range quality, an indirectmeasurement of grazing intensity, was 4.30 in research area. The average soil texture of the rangeland areasclassified, as loam. Soil pH in whole area was slightly acidic. The rangeland soils were characterized by highorganic matter, low electrical conductivity and low lime content.

Keywords:

Uluyayla, Range, Range ecology, Range rehabilitation, Botanic composition,

PDF

___

o Andıç, C. 1981. Çayır ve Meralarda Yabancı Ot Sorunu ve Doğu Anadolu Çayır ve Meralarında Rastlanan Yabancı Otlar. Doğu Anadolu Bölgesi Çayır Mera ve Yem Bitkileri Yetiştiriciliği ve Sorunları Semineri Tebliğleri, 8-15 Haziran 1981, Muş, s. 92-103
o Avağ, A. 2002. Erzurum-Pasinler Yöresi Meralarının Bazı Toprak Özellikleri ile Mera Kalite Dereceleri Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Anabilim Dalı, Erzurum, 46 s.
o Bakır, Ö. 1970. Ortadoğu Teknik Üniversitesi Arazisinde Bir Mera Etüdü. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın no: 382, Bilimsel Araştırma ve İnceleme no: 232, Ankara, 123 s.
o Bakoğlu, A. 1999. Otlatılan ve Koruna iki Farklı Mera Kesiminin Bazı Toprak ve Bitki Örtüsü Özelliklerinin Karşılaştırılması. Doktora Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum,128 s.
o BİÖİM 1998. Cumhuriyetimizin 75. Yılında Bartın. Bartın İl Özel İdare Müdürlüğü, Bartın, 90 s.
o Bolat, İ. 2007. Farklı Arazi Kullanım Biçimlerinin Toprağın Mikrobiyal Biyokütle Karbon (Cmic) ve Azot (Nmic) İçeriğine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). ZKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Orman Mühendisliği Anabilim Dalı. Bartın, 104 s.
o Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Özyiğit, Y., Arslan, M. ve Tetik, M. 2002. Burdur-Kemer İlçesi Akpınar Yaylasında Bitki ile Kaplı Alanın Belirlenmesinde üç Farklı Ölçüm Yönteminin Kullanılması ve Karşılaştırılması. AÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 1-7.
o Çepel, N. 1995. Orman Ekolojisi. İÜ Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı, Üniversite Yayın No. 3886, Sosyal B.M.Y.O. Yayın No. 433,İstanbul, 536 s.
o Daşcı, M. 2002. Şekerli Beldesi (Narman-Erzurum) Yayla Vejetasyonunun Mevcut Durumu. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
o De Vries, D. M., T. A., De Boer and Dirver J. P. P. 1951. Evaluation of grassland by botanical research in the Netherlands. Proc. Uni. National Sci. Congr. On the Conservation and Utilization of Resources, NY, Vol. 6:522-524.
o Eckert, R. E., Peterson, Jr. F. F., Wood, M. K., Blackburn, W. H. and Stephens, J. L. 1989. The Role of Soil-Surface Morphology in the Function of Semiarid Rangelands. Nevada Agric. Exp. Sta. Uni., Nevada, Reno, TB-89-01,81.
o Erinç, S. 1984. Klimatoloji ve Metodları. İÜ Yayın No. 3278, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Yayın No. 2, İstanbul.
o Erkovan, H. İ. 2000. Çiğdemlik Köyü (Bayburt) Mera Vejetasyonları Mevcut Durumu. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Erzurum, 50 s.
o Gökbulak, F. 1993. Otlatmanın Toprağın Hidro-Fiziksel Özellikleri ve Otlak Vejetasyonu Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 55 s.
o Gökbulak, F. 2003. Selected Physical Properties of Heavily Trampled Soils on Livestock Trails. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi. Seri: A, 53(1): 39-46.
o Gökbulak, F. 2006. Vejetasyon Analiz Yöntemleri, Basılmamış Yüksek Lisans Ders Notları, 98 s.
o Gülçur F (1974) Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metodları. Kutulmuş Matbaası, İÜ Yayın No. 1970, Orman Fakültesi Yayın No. 201, İstanbul, 225 s.
o Holechek, J. L., R. D. Pieper and Herbel C. H. 1995. Range Management Principles and Practices. Prentice Hall Inc., 526 p.
o İpek (Gergin), M. S. 2001. Mardin İli Çayırpınar Köyü, Doğal Meralarının Ot verimi, Kalitesi ve Botanik Kompozisyonu Üzerine Bir Araştırma Yüksek Lisans Tezi (Yayımlamamış). Hr.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Şanlıurfa, 42 s.
o Kadıoğlu, S. 2003. Cihanlı Köyü (Tortum) Yaylası Mera Vejetasyonunun Mevcut Durumu. Yüksek Lisans Tezi, AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü. Erzurum, 45 s.
o Koç, A. 1995. Topoğrafya ile Toprak Nem ve Sıcaklığının Mera Bitki Örtülerinin Bazı Özelliklerine Etkileri. Doktora Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Erzurum, 181 s.
o Korkanç, S. Y. 2003. Bartın Yöresinde Arazi Kullanım Sorunları ve Çözüm Önerileri (Iskalan Deresi Yağış Havzası Örneği). Doktora Tezi (Yayımlanmamış). İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 188 s.
o Llyod, P. S. 1972. The Grassland Vegetation of the Sheffield Region. II. Classification of Grassland Types. Journal of Ecology, 60: 739-766.
o McColley, P. D. and Hodgkingson, H. S. 1970. Effecs of Soil Depth on Plant Production. Journal of Range Management, 23: 189-192.
o Montalvo, J., Casado M. A., Levassor, C., Pineda, F. D. 1993. Species Diversity Patterns in Mediterranean Grasslands. Journal of Vegetation Science, 4: 213-222.
o Okatan ,A. 1987. Trabzon Meryemana Deresi Yağış Havzası Alpin Meralarının Bazı Fiziksel ve Hidrolojik Toprak özellikleri ile Vejetasyon Yapısı Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Yayın No:664, Seri No:62, Ankara, 290 s.
o Öner, T. 2006. Korunan Otlatılan ve Sürülüp Terkedilen Mera Alanlarının Bitki Örtülerinin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 41 s.
o Özcan, M. 2003. Düzce Ovası Çayır ve Meraların Tespiti ve Sorunları. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). AİBÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce, 114 s.
o Özyuvacı, N. 1999. Meteoroloji ve Klimatoloji, İÜ Yayın No. 4196, Orman Fakültesi Yayın No. 460, İstanbul, 369s.
o Reis, M. 1997. Trabzon-Araklı-Karadere Yağış Havzası Orman İçi Meralarının Bazı Fiziksel ve Hidrolojik Özellikleri ile Vejetasyon Yapısı Üzerine Araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 304 s.
o Short, L. R. and Woolfolk, E. J. 1956. Plant Vigor as a Criterion for Range Condition, Journal of Range Management, 9: 66-69.
o Tarman, Ö. 1972. Yem Bitkileri, Çayır Mera Kültürü Cilt I. AÜ Ziraat Fakültesi Yayınları: 464, Ders Kitabı. Ankara, 157 s.
o Topay, M. 2003. Bartın-Uluyayla Peyzaj Özelliklerinin Rekreasyon-Turizm Kullanımları Açısından Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi (Yayımlanmamış) AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Ankara, 210 s.
o Tuncel, A. 1994. Edirne İli Doğal Meralarının Önemli Yabani Ot Türleri ile Bunların Gelişme Biyolojileri. Yüksek Lisans Tezi (Yayımlanmamış). TÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne, 74 s.
o Türk, M., Bayram, G,, Budaklı, E. ve Çelik, N. 2003. Sekonder Mera Vejetasyonunda Farklı Ölçüm Metodlarının Karşılaştırılması ve Mera Durumunun Belirlenmesi, UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, Bursa, 17(1): 65-77
o Uluocak, N., 1978. Kırklareli Yöresi Orman içi Vejetasyonunun Nitelikleri ve Bazı Kantitatif Analizleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İÜ Yayın No: 2407, O.F. Yayın No: 253, İstanbul, 116 s.
o Uluocak, N., 1979. Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin Önemli Mera Bitkileri. I. Buğdaygiller. İÜ Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 2638, O.F. Yayın No: 278, İstanbul, 128 s.
o Uluocak, N. 1980. Mera Durumu, İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 30(1): 52-63.
o Uluocak, N. 1984. Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin Doğal Otlak Bitkileri II. Baklagiller. İÜ Orman Fakültesi Yayınları, İÜ Yayın No: 3198, Orman Fakültesi Yayın No: 358, İstanbul, 159 s.
o URL-3. 2008. http://www.npwrc.usgs.gov/resource/plants/fqa/fqalist.txt 6.2.2008
o URL-4. 2008. http://www.bhwp.org/db/BHWP_Full_List. 7.2.2008
o Vallentine, J. F. 2000. Grazing Management. Provo, Utah, 659 pp.
o Yılmaz, H. 2004. Bartın Kentinin Çayır Vejetasyonu Üzerinde Gözlemler. Ekoloji Dergisi, Bartın, 51: 26-32.
o Zengin, H. 1993. Erzurum ve Aşkale Yöresinde Tabii Çayır ve Meralarda Bulunan Bitkiler, Yoğunlukları ve Oluşturdukları Topluluklar Üzerine Çalışmalar. Doktora Tezi (Yayımlanmamış). AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 81 s.