AÇIK ARTIRMALI KAYIN TOMRUK SATIŞ FİYATINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Türkiye’de devlet orman işletmelerinde açık artırmalı tomruk satış fiyatını etkileyen pek çok faktör vardır. Üçüncü sınıf normal boy kayın tomruk satış fiyatını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla ele alınan bu araştırma, Batı Karadeniz Bölgesi’nde kayın orman alanı, ağaç serveti, üretim ve satış miktarı itibariyle önemli bir paya sahip olan Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğünde rakip sayılan Bartın ve Yenice devlet orman işletmelerinde yürütülmüştür. Beş yıllık bir periyotta (1998-2002) toplam 149 adet açık artırmalı satış ihalesine ait verilerinin kullanıldığı araştırmada; kayın tomruk satış fiyatı üzerine mevsimin etkisi varyans analizi, mevsimlik ve aylık indeks değerleri yardımıyla, mevsim dışındaki faktörlerin etkisi ise korelasyon, regresyon ve faktör analizleriyle incelenmiştir. İstatistiksel analizler sonucunda mevsimin satış fiyatı üzerinde %90 güven düzeyinde etkili olduğu belirlenmiştir. En fazla olumlu etki ilkbahar, en fazla olumsuz etki ise kış mevsiminde yaşanmıştır. Kayın tomruk satış fiyatını en fazla nisan ayı etkilemektedir. Ayrıca; (1) İhale zamanı, (2) Arzın düzeyi ve parti büyüklüğü, (3) Talep düzeyi, (4) Üretimin kalitesi ve standardizasyona uygunluk tomruk fiyatını etkileyen en önemli faktörler olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına dayanarak devlet orman işletmelerinde pazarlama faaliyetlerinin en iyi şekilde planlanması, uygun pazarlama politikalarının geliştirilmesi ve böylece ekonomik sürdürülebilirliğin güvenceye alınması için bazı öneriler yapılmıştır.

Factors Affecting the Price of Beech Timber Sale by Auctions in Turkey

There are many factors affecting the auction price of timber in the state forest enterprises in Turkey. This studywas handled to determine the factors affecting the price of third class normal sized beech timber sale by auctions.It was carried out in two rival state forest enterprises (Bartın and Yenice) of Zonguldak Regional ForestDirectorate in the Western Blacksea Region of Turkey. The data obtained from the total 149 timber auctions inthe period 1998-2002 were used as material in this study. The effects of seasonal and other factors on the auctionprice of beech timber were investigated by variance analysis, season and month indexes, and correlation,regression and factors analyses respectively. At the end of statistical analyses, it was determined that the seasonsaffected the beech timber prices at the 90% significant level. The most positive effect in spring and the mostnegative effect in winter were determined. The month most affecting timber price was April. Also, the factorsthe most affecting the price of beech timber sale by auctions were determined as follows: (1) Timing of theauctions, (2) Quantity of supply and size of timber stack, (3) Demand level, (4) Quality and appropriateness tostandardization in timber production. Furthermore, based on these conclusions, some suggestions were made inorder to plan marketing activities optimally and to improve the marketing policies and to ensure economicallysustainability in state forest enterprises.

___

  • o Acun, E. 1977. Türkiye Devlet Orman İşletmeleri Asal Ürünleri Pazarlamasının Orman İşletme Ekonomisi Bakımından İncelenmesi Üzerine Araştırmalar. İ.Ü.O.F. Yayın No: 236, İstanbul.
  • o Bennet, S. and Bowers, D. 1977. An Introduction to Multivariate Techniques for Social and Behavioural Science. ISBN 0 333 18277 4. The MacMillan Press, London.
  • o Brooks, D. J. 1997. Demand for wood and forest products: Macroeconomic and management issues. ΧI. World Forestry Congress, Vol.4, p.66-75, Antalya.
  • o Çağlar, Y. 1989. Asal Orman Ürünlerinde Maliyetler Sorunu. MPM Yayınları, No:374, Ankara.
  • o Daşdemir, İ. 1996. Orman İşletmelerinin Başarı Düzeylerinin Belirlenmesi (Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Orman Bakanlığı, Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Yayını, Teknik Bülten No: 1, Erzurum.
  • o Daşdemir, İ. 2003. Asli Orman Ürünlerinde Fiyat Analizi (Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 26, Fakülte Yayın No: 12, ISBN 975-7138-22-7, 119 s., Bartın.
  • o Daşdemir, İ. 2004. Bartın ve Yenice Orman İşletmelerinde Açık Artırmalı Göknar Tomruk Satış Fiyatını Etkileyen Faktörler. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1-2, Yıl 2001, ISSN 1302-0056, s.117-134, Bartın.
  • o Duerr, W. A. 1993. Introduction to Forest Resource Economics. McGraw-Hill, ISBN 0-07-017982-4, USA.
  • o Harman, H. H. 1967. Modern Factor Analysis (2. Rev. Ed.). The University of Chicago Press, Chicago and London. p.474.
  • o İlter, E. ve Ok, K. 2004. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi. ISBN 975-96967-2-X, 488 s., Ankara.
  • o Juslin, H. and Lintu, L. 1997. Responses to changes in demand and supply of forest products through improved marketing. ΧI. World Forestry Congress, Vol.4, p.89-108, Antalya.
  • o Kalıpsız, A. 1988. İstatistik Yöntemler. İ.Ü.O.F. Yayın No : 3522/394, 558 s., İstanbul.
  • o Kotler, P. (Çev: Yaman Erdal) 1972. Pazarlama Yönetimi, Çözümleme, Planlama ve Denetim. Cilt 2, Bilimsel Yayınlar Derneği. Ankara.
  • o Lyke, J. and Brooks, D. J. 1995. World supply and demand for forest products. Journal of forestry. 93 (10): 22-26., USA.
  • o Mucuk, İ. 1978. İşletmelerde Modern Bir Araştırma Tekniği Olarak Faktör Analizi. (Yayınlanmamış Doçentlik Tezi), İstanbul.
  • o Mucuk, İ. 1984. Pazarlama İlkeleri (Genişletilmiş İkinci Baskı). Der Yayınları, 272 s., İstanbul.
  • o Nautiyal, J. C. 1988. Forest Economics Principles and Applications. Canadian Scholars’ Press Inc. ISBN 0-921627-34-3, Toronto.
  • o Ok, K. 1997. Devlet Orman İşletmelerinin Açık Artırmalı Satışlarının Etkileşimi. DOA Dergisi No:3, s.39-62, Tarsus.
  • o Ok, K. 1998. Açık Artırmalı Tomruk Satış Fiyatları Üzerine Mevsim Etkisinin Araştırılması. İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt 48, Sayı 2, İstanbul.
  • o Palo, M., Uusivuori, J. and Mery, G. 2001. World Forests, Markets and Policies: Towards a Balance. Kluwer Academic Publishers, ISNN 0785-8388, Netherlands.
  • o Türker, M. F. 1996. Açık Artırmalı Orman Ürünleri (Tomruk) Satışlarında Fiyat Oluşumunun Araştırılması (Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). KTÜ Araştırma Fonu 93.115.002.1. Kodlu Proje, 106 s., Trabzon.
  • o Türker, M. F. ve Yazıcı, K. 1997. Açık Artırmalı Satış Partilerine İlişkin Bazı Özelliklerin Devlet Orman İşletmelerinin Ekonomik Başarısı Üzerine Etkileri (Maçka Devlet Orman İşletmesi Örneği). KTÜ Orman Fakültesi Yayın No:4, s.24-36, Trabzon.