Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı

Sezgisel güç, diğer İslami disiplinlerde olduğu gibi hadis ilminde de özellikle hadislerde bulunan illetleri (kusurları) belirleme bağlamında kullanılan kavramlardan biridir. Rivayetlerin sıhhatini belirleme konusunda dile getirilen "sezgisel güç" ifadesinin nasıl anlaşılması gerektiği bu makalede tartışılan temel hususlardan biridir. Kısaca söylemek gerekirse bu makale, rivayetlerin sıhhatini belirlemede sezgisel gücün imkânını ve yerini tartışmakta ve tecrübî bilgi ile ilintisine değinmektedir

FROM EXPERIENTIAL KNOWLEDGE TO INTUTION KNOWLEDGE THE POSSIBILITY OF INTUTION KNOWLEDGE IN DETER INING THE AUTHENTICITY OF NARRATIONS

Intuitive knowledge is one of the concepts used in the context of determining the hidden defects in hadiths, as it was used in other Islamic disciplines. This paper article explores and discusses the functions of intuition knowledge in determining the authenticity of narrations. Shortly, it discusses the place and the possibility of intuitive knowledge in determining the hidden defects in hadiths. It also touches its connection with experiential knowledge

___

  • el-Aclûnî, İsmail b. Muhammed (ty). Keşfu’l-Hafâ ve Muzîlu’l-İlbâs amme’ştehera mine’l-Ehâdîsi alâ Elsineti’n-Nâs. Kahire: Dâru İhyâi't-Turâsi'l-Arabî.
  • Ahmed b. Hanbel (2001). el-İlel ve ma‘rifetü'r-ricâl. nşr. Vasiyyullah b. Muhammed Abbas, I-IV, Riyad: Dârü’l- Hassânî.
  • Ali el-Kārî, Ebü'l-Hasan Nureddin Ali b. Sultan Muhammed (1986). el-Esrârü'l-merfûa fi'l-ahbâri'l-mevzûa. nşr. Muhammed es-Sabbağ, Beyrut: Mektebetü’l-İslâmî.
  • el-Âlûsî, Ebü's-Senâ Şehâbeddîn Mahmûd b. Abdullâh b. Mahmûd (ty.). Rûhu’l-Meânî. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l- Arabî, XXVII.
  • Ayhan, Mehmet (2011). “Fütuhat-ı Mekkiyye’de Keşf Yoluyla Hadis Rivâyeti”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sy.31. ss. 89-113.
  • Ayhan, Mehmet (2015). “Muhyiddin İbn Arabî’nin Fütûhât’ta Keşf Yoluyla Naklettiği Tasavvufî Muhtevaya Sahip Rivâyetler”. Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi, sy. 2. s. 22-56.
  • Babanzâde Ahmed Naim (1982). Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi ve Şerhi: Mukaddime. Ankara: DİB Yayınları.
  • Bekiryazıcı, Eyüp (2009). “Burhân’dan Keşf’e Yöneliş ya da Sühreverdî’de Bilginin Kaynağı Problemi”. EKEV Akademi Dergisi. sy. 38. ss. 103-114.
  • Bigiyef, Musa Carullâh (2000). Kitâbu’s-Sünne, trc. Mehmet Görmez. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
  • Bursevî, İsmail Hakkı (1997). Kenz-i Mahfi. trc. Abdülkadir Akçiçek. İstanbul: yy.
  • Cevizci, Ahmet (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • el-Cürcani, eş-Şerif Ali b. Muhammed (1985). et-Ta'rifat. Beyrut: Mektebetü Lübnân.
  • Çakan, İsmail Lütfi (2001). Hadis Usûlü. İstanbul: MÜİFV Yayınları.
  • ed-Dârekutnî (1405/1985). el-İlelü’l-vâride fi’l-ehâdîs. nşr. Mahfûzürrahman Zeynullah el-Silefî. Riyad: Dârü’ttayyibe
  • Efendioğlu, Mehmet (2006). “Münker”. DİA, 2006. XXXII. SS.13-14.
  • Eyüpoğlu, Osman ve Okuyan, Mehmet (2008). “Kur’an’ın Sosyo-Kültürel Koşulları Dikkate Alışı: Ma’rûf Kavramı Örneği”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sayı 26–27, ss.175–213.
  • Gürsoy, Adnan (2015). “İbn Sînâ Felsefesinde Sezgi ve Sezgisel Bilgi”. Hikmet Yurdu. Yıl: 8. Cilt, 8. Sayı: 16. ss.153-180.
  • Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdullah İbnü'l-Beyyi’ Muhammed (1977). Ma‘rifetü ulûmi’l-hadîs. nşr. Seyyid Muazzam Hüseyin. Medine: Mektebetü’l-ilmiyye.
  • Hökelekli, Hayati (1997). “Hads”, DİA, XV, ss.68-69.
  • Itr, Nûreddin (1979). Menhecü’n-nakd fî ulûmi’l-hadîs. Dımaşk: Dârü’l-fikr.
  • İbn Arabî, Muhyiddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed el-‘Arabî el-Hâtemî et-Tâî (ts.). el-Fütûhâtu’l-Mekkiyye. (I-IV). Mısır: Dârü’l-Kütübi’l-Garbiyyeti’l-Kübrâ.
  • İbn Arrak, Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed (1981). Tenzîhü'ş-şerîati'l-merfû'a 'ani'l-ahbâri'ş-şenî'ati'l-mevzû'a. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
  • İbn Ebû Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdris (1952-53). el-Cerh ve’t-ta‘dîl. I-IX, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî.
  • ----------, (1985). İlelü’l-hadîs. nşr. Muhibbüddin el-Hatîb. I-II, Beyrut: Dârü’l-ma‘rife.
  • ----------, (1397/1977). el-Merâsîl. nşr. Şükrullah b. Ni‘metullah el-Kūcânî. Beyrut: Müesesetü’r-risâle.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed (1993). Nüzhetü’n-nazar fî tavzîhi Nuhbeti’l-fiker. nşr. Nûrettin Itr, Dımaşk: Matbaatü’s-Sabâh
  • ----------, (1986). Lisânü’l-Mîzân. I-VII. Beyrut: Müessesetü’l-A‘lemî.
  • İbn Manzur Muhammed b. Mukrim (1999). Lisânü’l-Arab. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
  • İbn Receb, Ebü'l-Ferec Zeynüddin Abdurrahman b. Ahmed (2002). Şerhu İleli’t-Tirmizî. nşr. Hâlid Abdülfettâh. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • İbn Sina (1992). el-Mübahesat. thk. Muhsin Baydarfer. Kum: İntişarat-ı Baydar.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec (1995). el-Mevzûât, nşr. Tevfîk Hamdân. I-II. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Osmân b. Abdurrahman eş-Şehrezûrî (1995). Mukaddime. nşr. Ebû Abdurrahman Salâh b. Muhammed, Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • el-Kāsımî, Cemâleddin (1979). Kavâidü’t-tahdîs min fünûni mustalahi’l-hadîs. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • Kaya, Murat (2016). “Rivâyetlerin Tespitinde Keşf, İlham ve Ruya”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi. sy. 1. ss. 327-339.
  • Koçyiğit, Talat (1997). Hadis Usûlü. Ankara: TDV Yayınları.
  • Köz, İsmail (2005). “Sezgi'nin Bilgi'deki Yeri ve Önemi”. Kelam Araştırmaları Dergisi, sy. 1. ss.23-40.
  • el-Makdîsî, Zeynüddin Mer'i b. Yusuf b. Ebi Bekr Kermi (1977). el-Fevaidü’l-mevzua fî’l-ehâdîsi’l-mevzua. thk. Muhammed b. Lutfî es-Sabbâğ. Beyrut: Dârü’l-Verrak.
  • Müslim b. Haccâc (1990). et-Temyîz. A‘zamî M. Mustafa. (Menhecu’n-nakd içinde). Mektebetü’l-Kevser.
  • en-Nevevî, Muhyiddin Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref (1987). İrşâdü tullâbi’l-hakāik ilâ ma‘rifeti süneni hayri’l- halâik. nşr. Abdülbârî Fethullah es-Selefî, I-II, Medine: Mektebetü’l-îmân.
  • Öngören, Reşat (2002). “Bir Bilgi Kaynağı Olarak Tasavvufta Keşfin Değeri”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sy. 5. ss.85-96.
  • Özpınar, Ömer (2005). Hadis Edebiyatının Oluşumu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
  • es-Sanʻânî, Muhammed (1997). Tavzîhu’l-efkâr li-meâni Tenkîhi’l-Enzâr. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye.
  • es-Sehâvî, Ebü’l-Hayr Şemsüddîn Muhammed b. Abdirrahmân b. Muhammed (1996). Fethu’l-mugīs Şerhu elfiyeti’l-hadîs. nşr. M. Salâh, Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • Subhî es-Sâlih (1996). Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları. trc. Yaşar Kandemir, İstanbul: İFAV Yayınları.
  • es-Süyûtî, Ebü'l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b. Ebî Bekr (1985). Tedrîbü’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî, nşr. Ahmed Ömer Hâşim, I-II, Beyrut: Dârü’l-kitâbi’l-Arabî.
  • ----------, (1985). Tedrîbü’r-râvî fî şerhi Takrîbi’n-Nevevî, nşr. Ahmed Ömer Hâşim, I-II, Beyrut: Dârü’l- kitâbi’l-Arabî.
  • eş-Şâfiî, Ebû Abdullah Muhammed b. İdris b. Abbas (1979). er-Risâle. nşr. Ahmed M. Şâkir, Kahire: Dârü’t- türâs.
  • et-Tehanevi, Muhammed b. A'la b. Ali el-Faruki el-Hanefi (1996). Keşşafu ıstılahati'l-fünun. nşr. Ali Dahrûc, Abdullah el-Halidî, George Zeynâtî, Beyrut: Mektebetü Lübnân.
  • Uğur, Mücteba (1992). Ansiklopedik Hadis Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDV Yayınları.
  • Uludağ, Süleyman (2002). “Keşf”, DİA. 2002. XV. ss.315-316.
  • ----------, (2004) “Gaybın Bilinmesinde Keşf ve İlhamın Rolü”. Kur’an ve Tefsir Araştırmaları: (İslam Düşüncesinde Gayb Problemi-II). VI. ss.271-293.
  • Vural, Mehmet (2002). “Gazzali Epistemolojisinde Sezgi ve İlham”, Tasavvuf İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi. ss.179-186.
  • Yavuz, Yusuf Şevki (2000). “İlham”. DİA. XXII. ss.98-99.
  • Yıldırım, Enbiya (2009). Hadiste Metin Tenkidi. İstanbul: Rağbet Yayınları.
  • Yücel, Ahmet (1997). “Cerh Lafızlarından “Münkerü’l-Hadis” ve Farklı Kullanımları”. MÜİFD. sy. 13-15. ss.199- 210.
  • ----------, (2001). Hadis Usûlü. İstanbul: MÜİFV Yayınları.
  • ez-Zehebî (1995). Mîzânü’l-i‘tidâl fî nakdi’r-ricâl. nşr. Ali M. Muavvaz v.dğr. I-VIII. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l- ilmiyye.

___

Bibtex @ { mjss486267, journal = {MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi}, issn = {1694-7215}, address = {Chyngyz Aytmatov Campus, 720038, Djal, Bishkek, KYRGYZSTAN}, publisher = {Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi}, year = {2017}, volume = {6}, number = {4}, pages = {46 - 63}, title = {Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı}, key = {cite}, author = {Düzenli, Muhittin} }
APA Düzenli, M. (2017). Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı . MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi , 6 (4) , 46-63 .
MLA Düzenli, M. "Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı" . MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6 (2017 ): 46-63 <
Chicago Düzenli, M. "Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6 (2017 ): 46-63
RIS TY - JOUR T1 - Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı AU - MuhittinDüzenli Y1 - 2017 PY - 2017 N1 - DO - T2 - MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 46 EP - 63 VL - 6 IS - 4 SN - 1694-7215- M3 - UR - Y2 - 2022 ER -
EndNote %0 MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı %A Muhittin Düzenli %T Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı %D 2017 %J MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi %P 1694-7215- %V 6 %N 4 %R %U
ISNAD Düzenli, Muhittin . "Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6 / 4 (Ekim 2017): 46-63 .
AMA Düzenli M. Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı. MJSS. 2017; 6(4): 46-63.
Vancouver Düzenli M. Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017; 6(4): 46-63.
IEEE M. Düzenli , "Tecrübi Bilgiden Sezgisel Bilgiye Rivâyetlerin Sıhhatini Belirlemede Sezgisel (İlham) Gücün İmkanı", , c. 6, sayı. 4, ss. 46-63, Eki. 2017