Çarlık Rusyası zamanında Orta Asya Türk tarihi hakkında araştırma yapan önemli bilim adamları yetişmiştir. Bu araştırmacılardan biri şüphesiz doktor Nikolay Lvoviç Zeland’dır. Gitmiş olduğu bütün coğrafyalarda doktorluk mesleğini icra eden Zeland, Kırgızlar ve Doğu Türkistan Türkleri hakkında yapmış olduğu çalışmalarla Orta Asya Türk tarihine katkıda bulunan iyi bir araştırmacı, antropolog ve etnograf olduğunu açıkça kanıtlamaktadır. Bu makalede, Rus araştırmacı Doktor Nikolay Lvoviç Zeland’ın hayatı ve eserlerinin yanı sıra, 19. yüzyılın son çeyreğinde Rusça yazmış olduğu Kaşgariya i Perevalı Tiyanşanya adlı eserinden faydalanmak suretiyle Doğu Türkistan bölgesi hakkında siyasi, askeri, sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda bilgiler vermeye çalışılarak bu alandaki çalışmalara katkıda bulunulmaya çalışılmıştır

In the nineteenth century, there had been many important scientists who made researches in the field of the Middle Asian Turkish History in the Russian Empire. Nikolai Lyovic Zeland was one of most prominent of them. In the all geographies he had been, he both practiced medicine, and proved to be a good anthropologist and historians with his studies on Kyrgyz people and Eastern Turkestan. This article is about the life and works of Zeland. Also throughout my study I will review the information about political, military, social, cultural, and economic structures in Eastern Turkestan from his book “Eastern Turkestan and The Passages of Tian-Shan Mountains” to make contribution in the field