Sevinç GÜLER ÖZÇALIK, Sevde CENGİZ, Aysun BAŞ

BİR FİNANSAL YATIRIM ARACININ OYUN TEOREMİ İLE SEÇİMİ

Günümüzde artan küreselleşme ile birlikte, işletmelerin varlıklarını devam ettirebilmeleri veya yeni işletmelerin piyasada tutunabilmeleri için rakipleriyle etkin bir şekilde rekabet edebilmeleri zorunluluk haline gelmiştir. Hızla gelişen bu rekabet ortamında doğru kararı verebilmek daha önemli hale gelmiştir. Belirsizliklerin ve risklerin bulunduğu bu ortamda karar vermek için kullanılan yöntemlerden biri de oyun teorisidir. Yatırımı yapacak olan yatırımcı ve yatırımın yapıldığı piyasa bu oyunun oyuncularıdır. Oyun kuramı; “Oyuncu hangi kararı verirse versin, kazanç söz konusu olduğunda maksimumu, kayıp söz konusu olduğunda ise minimumu veren optimal karar ne olmalıdır?” sorusunun yanıtını vermektedir. Bu yöntemle yatırımcı için en uygun çözümü sağlayan yatırım çeşitlendirmesine karar verilir. Bu çalışmada bir yatırımcının, 2011-2015 yılları arasında aylık 5 farklı portföyün seçimi, oyun teoreminden yararlanılarak yapılmıştır. Yatırımların seçimi için bir model oluşturulmuştur. Yatırımcının karar verme stratejileri ve bu stratejilere karşı piyasanın oynadığı karşı stratejiler belirlenmiştir. Oyun, getiri matrisleri yolu ile çözülerek yatırımcı için optimal karar verilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Oyun Teorisi, Yatırım Araçları, Doğrusal Programlama, Optimum Kazanç

Choosing a Financial Investment Instrument with Game Theory Process

Nowadays, with increased globalization it is obligatory to compete effectively with the rivals for businesses to continue their existence or for the new businesses to hold on to the market. In this rapidly developing competitive environment, it has become more important to make right decisions. All of these situations have led to increased uncertainty and risk. One of the methods that can be used under uncertainty and risk is the game theory. Investors who will make the investment and the markets in which investments will be made are the players of the game. Game theory is answering the following question: “No matter what decision the player made, what should be the optimal decision to give the maximum when it comes to earning and minimum when it comes to lose?” The best investment diversification is decided for the investor with this method. Five different portfolios have been chosen every month with the help of game theory between 2011 and 2015. A model is created for the selection of investments. Decision making strategies of the investor and the market strategies against investor strategies is specified. The game is solved with the return matrixes to give an optimal decision for the investor.

Keywords:

Game Theory, Investment Instruments, Linear Programming, Optimum Income,

PDF

___

Allen F. ve Morris S. (2001). Game Theory Model in Finance, (Editör: K. Chatterjee ve W. F. Samuelson), Game Theory and Business Applications (17- 48), Amerika: Kluwer Academic Publishers
Bakoğlu, H. (1991). Oyun Teorisi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi
Bilek, N. (2012). 2008 Küresel Kriz Sürecinde Türkiye’de Ekonomiyi Canlandırma Paketinin Oyun Teorisi İle İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Chandler, A. (1962). Strategy and Structure: Chapters in the History of the American Industrial Enterprise, Cambridge, MA: MIT Press.
Doğan, O. (2009). Oyun Teoremi ve Bir Finansal Portföy Seçimi Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Duman, S. (2004). Finansal Piyasalarda Ekonomik Sorunların Çözümünde Oyun Kuramı İle Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Evyapan, B. (2009). Oyun Teorisi ve IMKB’de Sektörel Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Gedikoğlu, Z. (2012). IMKB’de Sektörel Yatırımın Oyun Teorisi İle Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Gümüşoğlu, Ş., Tüfek, H., ve Özdemir, A. (2012). Sayısal Yöntemler Yönetsel Yaklaşım. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Migdalas, A. (2003). Application of Game Theory in Finance and Managerial Accounting, Operational Research, 2(2): 209-241
Naylor, T.H. ve Vernon J.M. (1969). Microeconomics and Decision Models of the Firm, New York: Harcourt-Brace World Inc.
Öner, U. (2010). Hisse Senetlerinin Minimum Risk İle Maksimum Getiri Portföyünün Oyun Kuramı İle Oluşturulması, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özden, K. (1989). Yöneylem Araştırması. İstanbul: Hava Harp Okulları Yayınları.
Özkan, Ş. (2012). Yöneylem Araştırması Nicel Karar Teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Öztürk, A. (2011). Yöneylem Araştırması. Bursa: Ekin Yayınevi.
Straffin, P.D. (2006). Game Theory and Strategy. United States of America: T he Mathematical Association of America. Taha, H. A. (2000). Yöneylem Araştırması. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Thakor, A.V. (1991), Game Theory in Finance, Financial Management, 20(1): 71-94. Ünal, G. (2011). Risk Altında Denetim Maliyetini Minimize Edecek Stratejilerin Oyun Teorisi Yaklaşımı İle Belirlenmesi. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Yılmaz, Z. (2000). Sayısal Yöntemler. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Ziegler, A., A Game Theory Analysis of Options. Corporate Finance and Financial Intermediation in Continuous Time, (2.Edition). New York: Springer.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. 2011-2015 yılları arasındaki finansal yatırım araçlarının beklenen getiri oranları. 20 Mart 2016 tarihinde http://www. tobb.org.tr adresinden erişildi.
Türkiye İstatistik Kurumu. 2011-2015 yılları arasındaki finansal yatırım araçları nın beklenen getiri oranları. 20 Mart 2016 tarihinde http://www.tuik.gov. tr adresinden erişildi.