1990 SONRASI TÜRKİYE'DE UYGULANAN PARA PROGRAMLARI

İletişim ve bilgi teknolojilerindeki baş döndürücü gelişmeler günümüzde finans piyasalarının daha etkin olmasını sağlamaktadır. Ayrıca yeni teknolojiler ve yeni fınansal araçlar ulusal ve uluslar arası piyasalarda bağımlılığı hem artırmakta hem de piyasalar üzerindeki kontrolü güçleştirmektedir. Merkez bankalarının en önemli görevi ekonomik istikrarı sağlamaktır. Ülkedeki ekonomik istikrarın ve mali sistemin istikrarlı işleyişinin sağlanmasında merkez bankasının rolü çok büyüktür. Fiyat istikrarının sağlanması ve korunması, ekonominin uzun vadede istikrarlı bir büyüme oranını düşük enflasyon altında sürdürmesi kapsamlı para programlarını gerektirmektedir. Özellikle ekonomik kalkınma ve büyümenin gerçekleştirilmesinde para politikaları, ekonomik istikrarın ve kredi politikalarının planlanan hedeflere ulaşılması açısından kredibl konumundadır. İhtiyaç duyulan finansmanın sağlanmasında ve ülke riskinin minimize edilmesinde belirleyici ol oynar. Bu amaçla Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası seksenli yılların sonunda para programı uygulamaları başlatmıştır. Para programı uygulamalarının dört önemli bileşeni vardır. Nihai amaç, ara hedef, hedef için kullanılacak araçlar ve bunları uygulama yolları. Çalışmamda Türkiye'de 1990 yılı ve sonrası gerek uygulanan gerekse uygulanma şansı bulamayan para programları yıllar itibariyle ana hatlarıyla irdelenmeden önce para programları hakkında geniş bilgi verilmiştir. Daha sonra bu programlar sırası ile anlatılmıştır. Sonuç kısmında da belirtildiği gibi kredibilite satın alınamaz, kazanılması gerekir. Ülkemizde de Merkez Bankasının para programlan uygulamasındaki amacı budur

MONETARY PROGRAMMES APPLIED SINCE 1990 IN TURKEY

Central Banks have a very important role in providing the stability of economy and stable functioning of fiscal sytem. Providing and maintaining price stability requires inclusive monetary programs to maintain long-term stable growth rate under low inflation rate. Especially, in order to realize economic development and growth, The monetary policies are in a credible situation with regards to planned goals of economic stability and credit policies. For this reason, Central Bank of Turkish Republic implemented monetary program through the 1980's. Monetary program implementation has four important elements. Final goal, intermediary goal, the means used for the end and the ways to apply these means. In this paper, monetary programs are widely analysed before both the implemented monetary programs and those which were not in 1990's and after in Turkey.

___

  • Ayhan, Rıza. (1999), Merkez Bankası ve Para Politikası, Yeni Türkiye,. Mayıs- Haziran, Sayı:27, s.269.
  • Erçel Gazi. (1999), Konuşmalar (1996-1999), T.C.M.B., Şubat, Ankara, s.29.
  • Erçel, Gazi. (2000), Konuşmalar, Finans Kulübü Finans Zirvesi, 20 Ocak.
  • Erçel,Gazi. (1999), Bulgaristan Merkez Bankası'nın 120. Kuruluş Yıldönümü, Konuşmalar, Sofya, 26 Ocak.
  • Güneş ,Hurşitt. (1992),-Enflasyon Kontrolünde Alternatif Para Programı, İTO Yayın No: 18, s.21.
  • İncekara Ahmet . (1998), Türk İktisat Politikalarının Analizi, Yeni Türkiye, Eylül-Aralık Sayı:23-24, s.3241.
  • Kesriyeli ,Mehtap. (1997), 1980'li Yıllardan Günümüze Para Politikası Gelişmeleri, T.C.M.B. Araştırma Genel Müdürlüğü, Mart, Ankara, s.21.
  • Parasız, İlker, (1995), Kriz Ekonomisi, Bursa, s. 142.
  • Tuna, Yusuf, (1999), Türkiye'de Kamu Kesimi Açıkları, Yeni Türkiye, Mayıs- Haziran sayı:27, s.317.
  • TÜSİAD, (1999) 1999 Yılına Girerken Türk Ekonomisi, Ocak, Yayın No: TÜSİAD-T/99-248, s.49.
  • Yülek, Ertan , (1999), 2000 Yılına Girerken Türkiye Ekonomisinin Temel Meseleleri ve Borç - Faiz Sarmalı, Yeni Türkiye, Mayıs-Haziran, Sayı:27, S..313.