Lise Öğrencilerinin Medya Kavramına Yönelik Algılarının Belirlenmesi

Medya bireyler olduğu kadar, bireylerin içinde yaşadığı toplumu şekillendirmede de etkili önemli bir araçtır. Bu bağlamda öğrencilerin medyayı nasıl algıladıkları, iyi ve kötü yönlerini nasıl ifade ettiklerini belirlemek amacıyla araştırma desenlenmiştir. Nitel yöntemle gerçekleştirilen bu araştırma, Sakarya İli Merkezinde yer alaniki lisede öğrenim gören ve gönüllü olarak araştırmaya katılan toplam 92 lise öğrencisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada iki farklı yöntemle veri toplanmıştır. Öncelikli olarak metafor yolu ile öğrencilerden medya kavramını tanımlamaları, sonrasında açık uçlu soru şeklinde de medyanın sağladığı yararlar ile olumsuz yönlerini yazmaları istenmiştir. Yapılan içerik analizi sonucunda öğrencilerin medyaya yönelik metaforları bilgi verme/rehberlik, hayata renk katma/fayda sağlama şeklinde olumlu ve yalan/çarpıtma/çıkarcılık ve zaman kaybı/gereksizlik şeklinde olumsuz yönde dört temada tanımladıkları görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin medyayı gündemi duyurma, öğrenme, bilgi edinme, araştırma yapma, doğru haber verme, sosyalleşme, iletişim yönleriyle yararlı buldukları, buna karşın yalan/aldatıcı bilgi verme, özel hayata karışma, taraflı olma, kötüye yönlendirme, sağlık ve iletişim sorunları ile de olumsuz yönde eleştirdikleri bulunmuştur. Araştırma kapsamında temel öğretim döneminde (8.sınıf) yer alan seçmeli medya okuryazarlığı dersinin zorunlu olarak okutulması önerisinde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler:

Medya, Medya okuryazarlığı, Medya algısı, Medya ve eğitim

DETERMINE OF THE PERCEPTIONS ABOUT MEDIA CONCEPT OF HIGH SCHOOL

Media is an important instrument for individuals and shaping the society, too. Therefore, study is designed to detect how students perceive media and express good and bad sides. Research was realized by participation of volunteer 92 high school students in Sakarya with qualitative method. Two different methods are used to collect data. Firstly, definition of media is described by students metaphorically, following an open ended question about benefits and negative sides of media was answered. At the results of the content analysis, students define the metaphors of media under four themes; edification/guidance, jazz up/providing benefit positively and lie/distortion/self-interest and waste of time/needlessness negatively. In addition to this, students find useful the media for releasing of agenda topics, learning, edification, prospecting, right notification, socialization and communication however they criticize negatively lie/deceptive edification, intervention to private life, partiality, evil guidance, health and communication problems. Following the searches status of media literacy course is suggested to change compulsory for eighth grade students instead of elective

Keywords:

Media, media literacy, media perception, media ve education,

PDF

___

Altun, A. (2005). Gelişen Teknolojiler ve Yeni Okuryazarlıklar. Ankara: Anı Yayıncılık.
Altun, A. (2009). Eğitim Bilim Açısından Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Programına Eleştirel Bir Yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (3), 97-109.
Apak, Ö. (2008). Türkiye, Finlandiya ve İrlanda İlköğretim Programlarının Medya Okuryazarlığı Eğitimi Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Aybek, B. Ve Demir, R. (2013). Lise Öğrencilerinin Medya ve Televizyon Okuryazarlık Düzeyleri İle Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 287-304.
Cereci, S. ve Özdemir, H. (2015). Medyanın Toplumsal Gelişimi: Medya Toplumları. The Journal of Academic Social Science Studies. Number: 33, p. 1-10.
Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd ed.). N.J.:Pearson Merrill PrenticeHall.
Elma, C., Kesten, A., Dicle, A. N. ve Mercan Uzun, E. (2010). Türkiye’ de Medya Okuryazarlığı Eğitimi: Medyanın İşleyişi ve Etik İlkeler Açısından Bir Değerlendirme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10 (3), 1409-1458.
Ertürk, Y. D. ve Gül, A. A. (2006). Çocuğunuzu televizyona teslim etmeyin: medya okuryazarı olun. Ankara: Nobel.
Gay, L. R., Mills, G. E. ve Airasian, P. (2006). Educational Research: Competenciesfor Analysis and Applications (8th ed.). New Jersey: Pearson.
Jensen, F.N. (2006). Metaphors as a Bridge toUnderstandingEducationalandSocialContexts. International Journal of QualitativeMethods, 5(1), pp:1-17.
Karaman, K. ve Karataş, A. (2009).Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri, İlköğretim Online, 8(3), 798-808. http://ilkogretim-online.org.tr, E.T. 02.02.2014.
Kaya, A.R. (1985). Kitle İletişim Sistemleri, Ankara: Teori Yayınları.
Kellner, D., & Share, J. (2007). Critical media literacy, democracy and the reconstruction of education. In D. Macedo, & S. R. Steinberg (Eds.), Media literacy: A reader (pp. 3-23). New York: Peter Lang.
Kovecses, Z. (2002). Metaphor: A Practical Introduction, Oxford University Pres, New York.
MEB, (2013). Medya Okuryazarlığının Dünü Bugünü Konulu Konferans. Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü Resmi Web Sitesi. 18 Ocak 2014 tarihinde http://mersin.meb.gov.tr/www/medya-okuryazarliginin- dunu-bugunu-konulu-konferans/icerik_gorme_engelli/297 adresinden alınmıştır.
Miles, M. B.&Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis (2nd ed.). ThousandOaks, CA: Sage Publications.
Mutz, D.C. and Martin, P.S. (2001). Facilitating Communication Across Lines of Political Difference: The Role of Mass Media. The American Political Science Review. 95(1), 97-114.
RTUK, (2007). İlköğretim medya okuryazarlığı dersi öğretmen el kitabı. Ankara. [Online] 01Şubat 2014 tarihinde http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/kaynaklar/MEDYAlkitabı.doc adresinden indirilmiştir.
RTÜK, (2008). Medya Okuryazarlığı Tarihçesi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Medya Okuryazarlığı Resmi Web Sitesi.16 Ocak 2014 tarihinde http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/tarihce.html adresinden alınmıştır.
RTÜK, (2011). 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun. Radyo ve Televizyon http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_id=5a3cac1e-b6d9-4b23-bc7a-8dcd671fceba adresinden alınmıştır. Kurulu Resmi Web Sitesi.18 Ocak 2014 tarihinde
Saban, A. (2008). İlköğretim I. Kademe Öğretmen ve Öğrencilerinin Bilgi Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Zihinsel İmgeler, İlköğretim Online. 7(2), pp:421-455.
Sanders, B. (1999). Öküzün A’ sı- Elektronik Çağda Yazılı Kültürün Çöküşü ve Şiddetin Yükselişi. (Çeviren: Tahir Şehnaz), Ankara: Ayrıntı Yayınları.
Som, S. ve Kurt, A. A. (2012). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Medya Okuryazarlık Düzeyleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(1), 104-119.
Şeylan, S. (2008). Medya Okuryazarlığı Ders Uygulamalarında Dünya Üzerinde Görülen Aksaklıklar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Kültür Üniversitesi.
Şirin, M.R., Avşar, A. Akçakaya, A. ve Ünal, Y. (2013). 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Kongre Kararları ve Tutanağı Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Türkoğlu, N. (2010). Toplumsal İletişim. İstanbul: Urban.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, Ö. ve Özkan, B. (2013). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri ve Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeylerinin Karşılaştırılması. Electronik Journal of Vocational Colleges, 3(1), 178-183.