Penetrasyon Direncine Etki Eden Toprak Özelliklerine Ait Etki Katsayılarının Çoklu Regresyon Analizi ile Belirlenmesi
Bu araştırma Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü (DATAE) Ilıca Deneme İstasyonu arazisindeki hububat üretim alanlarında karşılaşılan toprak sıkışması probleminin penetrasyon ölçümleriyle belirlenmesi ve penetrasyon direnç değerlerine etki edebilecek toprak özelliklerinin saptanması amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla çalışma arazisi kuzey-güney ve doğu-batı yönlerinde 80 m aralıklarla hatlara bölünmüş ve hatların çakışma noktalarında penetrasyon direnç değerleri ölçülmüştür. Toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerini (penetrasyon direncinin belirlendiği andaki nem içeriği, toprakların kum, silt ve kil içeriği, kütle yoğunluğu, agregat stabilitesi, agregat büyüklük dağılımı, pH, kireç içeriği, elektriki iletkenlik ve organik madde miktarı) belirlemek amacıyla üst ve alt toprak katmanlarından örnekler alınmıştır. Uygulanan çoklu regresyon analizi sonucunda penetrasyon direnci değerlerinde etkili olan toprak özelliklerinin üst ve sıkışmış toprak katmanı nem içerikleri, sıkışmış toprak katmanı kütle yoğunluğu, sıkışmış toprak katmanı organik madde içeriği ve üst toprak katmanı silt içeriği olduğu belirlenmiştir. Üst toprak katmanı penetrasyon direnç değerlerinde etkili olan toprak özellikleri üst toprak katmanı agregat stabilitesi, nem içeriği ve kireç içeriği, sıkışmış toprak katmanı penetrasyon direncinde etkili olan toprak özelliklerinin ise bu katmana ait kütle yoğunluğu ve nem içeriği olduğu belirlenmiştir.