ÜLKER KÖKSAL’IN SACİDE VE HENRİK IBSEN’İN NORA ADLI TİYATRO ESERLERİNDE KADININ KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRMESİ

Türk ve dünya edebiyatında “kadın” konulu birçok eser bulunmaktadır. Ülker Köksal’ın “Sacide” ve Henrik Ibsen’in “Nora” adlı oyunları bu bağlamda ele alınacak eserlerdir. Türk edebiyatında 1960’lardan sonra ağırlık kazanan toplumsal sorunlar, Ülker Köksal’ı “Sacide” adlı oyununu yazmaya yöneltmiştir. Yazar, 1972’de kaleme aldığı “Sacide” ile toplumsal bir konu olan kadının kimlik arayışını ve farkındalığını ele almaktadır. Ancak dünya edebiyatında toplumsal sorunlara başkaldırı çok daha önceden başlamış ve 1870’te Henrik Ibsen kadının kendini gerçekleştirmesini “Nora” adlı oyunuyla kaleme almıştır. Her iki yazar da farklı zaman dilimlerinde tiyatro vasıtasıyla kadın konusuna değinmiş; kadının sömürülmesi, ezilmesi, horlanması karşısında eleştirilerini ortaya koymuşlardır. Bu bağlamda toplumda da bir bilinçlenmenin oluşmasını amaçlamışlardır. Bu çalışmayla “Sacide” ve “Nora” adlı tiyatro eserlerindeki kadın imgesi üzerinde durulmuş; kadını, kendini gerçekleştirmeye yönelten / götüren toplumsal gerçekler ve baskılar ele alınmıştır. Kadının kendini gerçekleştirmesi konusu, “Sacide” ve “Nora” aracılığıyla Türkiye ve Norveç çerçevelerinden hayata bakışın ortak yansıması şeklindedir.

There are many written works whose theme is ‘woman’ in Turkish and World literature. The plays called ‘Sacide’, written by Ülker Köksal, and ‘Nora’,written by Henrik Ibsen, are the Works may be handled in this respect. Social problems intensifying after 1960s in Turkish literature led Ulker Koksal to write the written work called Sacide. The writer focuses on a woman’s identity seek and awareness that is a social matter with Sacide that she wrote it in 1972. Rebellion to the social problems had started long before in world literature and Henrik Ibsen studied the woman’s self actualization in his play Nora in 1870. Both of the writers refer to woman matter through theatre in different time frames and show up their criticism to exploitation of the woman. In this respect, they contributed to occur an awareness also in community. It is emphasized on the image of “women” in the plays of Nora and Sacide in this study and social realities and pressures that lead the woman to self actualization are studied in this work. Topic of woman’s self actualization is the common reflection of worldview from the frames of Turkey and Norway with the help of Nora and Sacide

___

Çevik, A. Durum çalışması: Ibsen’in bir bebek evi: Nora materyalist bir kız olsaydı, www. adnancevik.com, 1-7.

Ibsen, H. (1977). Nora - bebeğin evi. Ankara: Kültür Bakanlığı. çev. Cevad Memduh Altar.

Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yay.

Köksal, Ü. (1994). Toplu oyunları: 2 kadın dörtlemesi. İstanbul: Mitos Boyut.

Nutku, Ö. (2001). Dram sanatı. İstanbul: Kabalcı Yay.

Salihoğlu, H. (1988). Almanya’da ondokuzuncu yüzyıldaki kadın hakları tartışmalarına bir bakış. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2, 33-47.