TÜRKÇELEŞME ve MEHMET EMİN YURDAKUL’UN TÜRKÇE ŞİİRLERİ

XVI. yüzyılda başlayan sadece Türkçe kelimeler kullanarak şiir yazma meselesi Tanzimat Döneminde de devam etmiş, Servet-i Fûnun Edebiyatı’nın başladığı yıllarda yeniden canlanmış daha sonra ise 1897 yılında Yunan Harbi’nde kazanılan başarının coşkusuyla bu dönem şair ve yazarları arasında yeniden gündeme gelmiştir. Bu hususla ilgilenen edebiyatçılardan biri de Mehmet Emin Yurdakul’dur. Yurdakul, ilk şiirinden itibaren sosyal hizmet prensibine bağlı kalmış halkın anlayacağı bir dille halk için eserler kaleme almıştır. Bu anlayış doğrultusunda oluşturduğu eserlerden biri de Türkçe Şiirler adlı şiir kitabıdır. O, dokuz şiirden oluşan bu eserinde çoğunlukla Türkçe kelimeler kullanmış; Yeni Lisan Hareketi başlamadan yıllar önce Türk dilinin sadeleşmesi yolunda büyük bir adım atmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Türkçe, şiir, sadeleşme

The matter of writing poetry by using sheer Turkish words that had began in XVI. century continued also period of Tanzimat and reactivated in years when Servet-i Funun’s literature began, then in 1897 year mentioned topic was brought up by this term authors and poets with excitement develop out of victory of Greek War. One of these artists who werw interested in the topic is Mehmet Emin Yurdakul. Yurdakul, as of first poem, became addicted to social service principle and wrote with language that public can understand for public. One of his Works which he wrote in accordance with this purpose is poem book called Türkçe Şiirler. He used mostly Tukish words in the book included nine poem. He became a milestone on way of turkish language simplification by proving years ago when Innovator Language Movement showed up.

___

ÇAĞBAYIR, Yaşar. Ötüken Türkçe Sözlük. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2007.

DEVELLİOĞLU, Ferit. Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi, 2002. ENGİNÜN, İnci. Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları, 2006.

EREN, Hasan. Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Bizim Büro Basımevi, 1999.

GÜLENSOY, Tuncer. Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2007.

KANAR, Mehmet. Farsça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Deniz Kitabevi, 2000.

LEVEND, Agâh Sırrı. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Safhaları. Ankara Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1949.

OĞUZKAN, A. Ferhan. Mehmet Emin Yurdakul Hayatı Sanatı Eserleri, İstanbul: Varlık Yayınevi, 195 ÖKSÜZ, Yusuf Ziya. Türkçenin Sadeleşme Tarihi Genç Kalemler ve Yeni Lisan Hareketi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004.

NİŞANYAN, Sevan. Sözlerin Soyağacı Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, İstanbul: Adam Yayınları, 2010.

TANSEL, Fevziye Abdullah. Mehmet Emin Yurdakul’un Eserleri- I Şiirler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınlarından Seri: II- Sayı: 24, TTK. Basımevi, 1969.

Türk Dil Kurumu. Derleme Sözlüğü. Ankara: 1993.

_________,Türkçe Sözlük. Ankara, 2005.

YAZICI, Yüksel. Mehmet Emin Yurdakul. İstanbul: Toker Yayınları, 1974.

ZÜLFİKAR, Hamza. Türkçede Ses Yansımalı Kelimeler İnceleme-Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1995.