PROF. DR. MÜMTAZ TURHAN’IN MİLLÎ KÜLTÜR VE HALK KÜLTÜRÜ İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ

Öz 1903 yılında Erzurum’un Horasan ilçesinin Akçataş (Zanzak) köyünde doğup 01.01.1969 tarihinde İstanbul’da hayata veda eden Mümtaz Turhan’ın (yapmış olduğu bilimsel çalışmalarla) Türk millî kültürüne büyük hizmetleri olmuştur. Türk düşünce tarihinin XX. yüzyılda yetiştirdiği önemli isimlerden birisidir. Tecrübî (deneysel) psikoloji alanında Batılı anlamda ilk Türk psikoloğudur. İlmî şöhreti ülke sınırlarını aşmış, çalışmaları Avrupa ve Amerikan üniversitelerinde seminer konusu olarak işlenmiştir. Eğitimin ilkokuldan üniversiteye kadar bir bütün olarak ele alınmasını ister. Ona göre iyi bir ilkokula sahip olmayan maarif (eğitim) sisteminde, iyi bir ortaöğretim ve yükseköğretimde gerçekleşemez. Kalkınmanın rehberi olarak bilimi görür. İlmin ışığından herkesin yararlanmasını ister. Bilim adamının asıl görevinin halka rehberlik etmek olduğunu belirterek bilgi ile donanmış, ilkeli, kişilikli, çalışkan, üretken bilim adamlarının çoğalmasını arzu eder. Makalemize konu olan Mümtaz Turhan, Türk fikir hayatında derin izler bırakmış, ilkelerinden ve kişiliğinden taviz vermeyen, halkına rehberlik edebilen, örnek alınması gereken bir şahsiyettir. Araştırmamız onun çalışmaları ve hizmetleri ile ilgilidir.

___

SEZEN, Lütfi, “Mümtaz Turhan’ın Eğitim Görüşleri”, Millî Kültür Dergisi, Kültür Bakanlığı Yayını, Sayı: 87 (Ağustos 1991), s. 39.

_________, “Büyük Kaybımız Mümtaz Turhan”, 1 Ocak 1970, Hürsöz gazetesi, Erzurum.

TOĞROL, Beğlan, Tecrübi Psikoloji Çalışmaları, İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul 1988.

TURHAN, Mümtaz, Kültür Değişmeleri, 1000 Temel Eser Serisi, Millî Eğitim Yayınevi, İstanbul 1969.

_________, Yüz İfadesinin Tefsiri Hakkında Tecrübî Bir Tetkik, Rıza Coşkun Matbaası, İstanbul 1941.

_________, Maarifimizin Ana Davaları ve Hal Çareleri, Bedir Yayınevi, İstanbul 1954.

_________, Garplılaşmanın Neresindeyiz?, Türkiye Basımevi, İstanbul 1959.

_________,Toprak Reformu ve Köy Kalkınması, Bedir Yayınevi, İstanbul 1964.

_________, Atatürk İlkeleri ve Kalkınma, Şehir Matbaası, İstanbul 1965.

_________, Üniversite Problemi: Yağmur Yayınevi, İstanbul 1967.