MUHAFAZAKÂRLIK-MODERNLİK GERİLİMİNDE OKTAY AKBAL ÖYKÜCÜLÜĞÜ

Öz Türk edebiyatının temel sorunsalı genel olarak toplumsal yapıyı anlama/anlamlandırma süreçleriyle pekişmiş ve gelişmiştir. Türk romanı kuruluş döneminden itibaren modernlik/gelenek çerçevesi içinde var olmuş ve bu özelliğini 1980’li yıllara kadar muhafaza etmeyi başarmıştır. Toplumu anlamak ve onu dönüştürmek şeklindeki “mühendislik” algılaması, edebiyat geleneğimizi yönlendirmiş ve yazarlarımız bu gelenek içinde eserler ortaya koymuşlardır. Oktay Akbal da Türk düşünce geleneğinde siyaset-edebiyat gerilimi bağlamında, pozitivist/seçkinci ve ilerlemeci bir çizgide yer almıştır. Akbal’ın düşünsel boyutunun bir yanını modernist gelenek oluştururken, diğer gelenek bununla çelişik olan muhafazakâr kimlik içinde tecessüm eder. Akbal bir yandan değişim ve ilerlemeyi savunurken, diğer yandan da bu değişim ve ilerlemenin sonuçlarından önemli şekilde rahatsızdır. Bu yazı birbiriyle çelişik duran bu iki geleneğin Türkiye’deki görünümünü Oktay Akbal örneğiyle ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Oktay Akbal, Kemalizm, modernlik, muhafazakârlık, İstanbul.

PDF

___

AKBAL, Oktay , Atatürk Yaşadı mı?, Varlık Yayınları, İstanbul, 1975

_____________, Tarzan Öldü, Tekin Yayınevi, İstanbul, 1979.

_____________, Bayraklı Kapı, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1987.

_____________, Akşam Kuşları, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1987.

_____________, Aşksız İnsanlar, Can Yayınları, İstanbul, 1990.

_____________, Önce Ekmekler Bozuldu, Can Yayınları, İstanbul, 2000.

ALANGU, Tahir, Cumhuriyetten Sonra Hikaye ve Roman, cilt 3, İstanbul, 1965.

ANDAÇ, Feridun, "Bir Öykü Evreni Yazarın Evreninden bir Parçadır", Oktay Akbal İle Söyleşi, Adam Öykü, sayı 4, Mayıs-Haziran 1996.

BORA, Tanıl, ONARAN, Burak, "Nostalji ve Muhafazakârlık: Mazi Cenneti", Muhafazakârlık, cilt 5, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003.

ÇİĞDEM, Ahmet, “Muhafazakârlık Üzerine”, Toplum ve Bilim, sayı 74, 1997.

GÜNDÜZ, Osman , Düş İle Gerçek Arasında Oktay Akbal'ın Öykücülüğü, Akçağ Yayınları, Ankara, 2003

KARAÖMERLİOĞLU, M. Asım, “Türkiye’de Köycülük”, Kemalizm, (Editör.) A. İnsel, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, cilt 2, İletişim Yayınları, İstabul, 2001.

TÜRKEŞ, A. Ömer, Muhafazakâr Romanlarda Muhafaza Edilen Neydi?", Muhafazakârlık, cilt 5, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003. 134

TAED 29, 2006, 117-133