KAZAK AKINI FARİZA ONGĞARSINOVA POEMALARININ TARİHÎ-SYUJETTİK NEGİZLERİ

Kazak edebiyatında kendine has şiirleriyle yer alan Fariza Ongğarsınova’nın eserleri Kazak poetikasının içinde yenilikleri, yeni akımları getiren bir dönüm noktasıdır. Kazak edebiyatına büyük yenilik getirmiş şaire Fariza Ongğarsınova’nın şaireliği, poetikası, lirik hayal dünyası, gelenekten beslenmesi onun eserlerinde açık şekilde görülmektedir. Fariza Ongğarsınova’yı Kazak şiirinin içinde felsefi, lirik şaire olarak değerlendirmek oldukça yerindedir. Şairenin sanatını özellikle incelemek istememizin bir sebebi onun mükemmel manzumeleridir. Fariza Ongğarsınova’nın manzumeleri edebî tür, estetik özellikleri bakımından birçok makalede ele alınmış belirtilmiştir. Ancak ilmî araştırmalar ayrıntılı şekilde yapılmamıştır. Makalede Fariza Ongğarsınova’nın henüz eleştirmenlerin görüş bildirmedikleri, ilmî araştırmalar yapılmayan manzumelerinin tarihi, edebî estetik zevki incelenecek, çağdaş yorumlar getirilecektir. Şairenin manzumelerinin tarihi üzerinde özellikle durulacaktır. Eserlerinin içinde karakter oluşturma yönleri belirtilecektir. Aynı zamanda şairenin Allah vergisi yeteneği, sanatı; önemli aydınların, tarihi şahsiyetlerin hayatlarını konu ettiği manzumeleri, ilmî olarak incelenecektir.Fariza Ongğarsınova “Sayrağan Jetisuwdın Bulbulımın” (Şakıyan Yedisu’nun Bülbülüyüm) adlı manzumesindeki şaire Sara, “Tartadı Bozbalanı Magnitim” (Çekiyor Delikanlıyı Tılsımım) adlı manzumesindeki Mayra, “Tındandar, Tiri Adamdar!” (Dinleyin Canlı İnsanlar) adlı manzumesinde Kazakların iki kahraman kızı Aliya ile Manşük, “Almas Kılış Nemese Men Mahambet Men Kalay Kezdestim” (Almas Kılış veya Mahambet ile Nasıl Buluştum) adlı manzumesindeki Mahambet karakteri onun sanatındaki söz sanatı, estetik zevk incelenecektir.

It is known that majority of cases related to the poetic heritage of influential Kazakh poet Fariza Ongarsynova such as the world of lyrical character, character, continuation of traditions are considered. Hence, it is an existing opinion that Fariza Ongarsynova is secretful poet-lyricist and thinker. However, it is her poems that need better comprehension in the poet’s oeuvre. Although genric, artistic peculiarities of F. Ongarsynova’s poems were mentioned in some articles, it was not taken under special scientific research. In the article, historical base and artistic peculiarities of F. Ongarsynova’spoems which were not considered by critics or introduced into scientific area are thoroughly researched and evaluated. Article focuses at the historical and topical description of the poets poems and peculiarities of creating an image. And the author’s poems that involve life stories of characters with different destinies and historical personalities are analysed as well. F. Ongarsynova’s poetic ingenuity in creating the images of Sarah in “Sayragan Jetisuwdin Bulbulımin”, singer Mairah in “Tartadı Bozbalany Magnitim” , both woman heroes Aliya and Manshuk in “Tyndandar, Tiri Adamdar ” and Makhambet in “Almas Kilish nemese men Mahambet pen kalay kezdestim?”