İKTİDARA UZANAN YOLDA EYYÛBÎ AİLESİNİN SERÜVENİ

Öz Büyük Selçuklu Devleti’nin parçalanmasından sonra ortaya çıkan siyasi oluşumların en dikkate değerlerinden biri Zengîler (Musul Atabeyliği)’dir. Eyyûbî ailesi önce İmâdüddin Zengî, onun ölümünden sonra ise Nûreddin Mahmud’un yanında yer alarak Zengîler’e önemli hizmetlerde bulunmuşlardı. Nûreddin Zengî adına Mısır’da yönetimi ele geçiren aile, onun vefatıyla ülkede siyasi birliği sağlayarak iktidarı ele geçirdi. Bu çalışmada Eyyûbî ailesinin Duvin’de başlayan ve yeni bir hanedanın doğuşuyla sonuçlanan ilginç öyküleri konu edilmiş olup, Necmeddin Eyyûb’ün ölümüne kadar ortaya çıkan olaylar ve gelişmeler ele alınmıştır.

___

ALPTEKİN, Coşkun. ‚Musul Atabegliği‛, Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi. İstanbul: Çağ yayınları. C. V, 1992.

BECKER, C. H. ‚Eyyûbîler‛, M.E.B. İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. C. IV, 1979, s. 424-429.

BEYYUMÎ, Ali. Kuruluş Devrinde Eyyubîler, (Çev. Abdulhadi Timurtaş). İstanbul 2005.

Ed-DEVADÂRÎ, Aybek Ebu Bekr b. Abdillah. Kenzu’d-Durer ve Cami’u’l-Ğurer, (Thk. Abdulfettah Aşur), Kahire 1972.

EBÛ ŞÂME, Şihabuddin Abdirrahman b. İsmail, Kitabu’r-Ravdateyni fî Ahbari Devleteyni en- Nuriyyeti ve’s-Salahiyyeti, (Notlar ve açıklamalar: İbrahim Şemsi). Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- ‘ilmiyye, C.I-V, 2002.

HİTTİ, Philip K. Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, (Çev. Salih Tuğ). İstanbul: İFAV yay., C. III-IV, 1995.

İBNİ’L-ESÎR, İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulvahid. et-Târîhu’l-Bâhir fî’d- Devleti’l-Atabekiyye, (thk. Abdulkadir Ahmed Tuleymat). Kahire: Daru’l-Kütübi’l-Hadîse, 1963.

İBNİ’L-ESÎR, İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulvahid.

el-Kâmil fi’t-Târîh. Beyrut: Daru Sadr, ty.

İBNİ HALDÛN, Ebu Zeyd Abdurrahman b. Muhammed. el- İber ve Dîvânu’l-Mübteda ve’l-Haber, (nşr. Ebu Suheybi’l-Kurmî). Riyad: Beytü’l-Efkâr, ty.

İBNİ HALLİKAN, Ebu’l-Abbâs Şemseddin Ahmed. Vefayâtü’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zemân, (thk. İhsan Abbas). Beyrut 1977.

İBNİ ŞEDDÂD, Bahâüddin. en-Nevâdiru’s-Sultâniyye ve’l-Mehâsinu’l-Yûsufiyye, (thk.Cemâleddin Şeyyâl). Kahire: Mektebetu’l-Hancî, 1994.

İBNİ VÂSIL, Cemaleddin Muhammed. Müferricü’l-Kürûb fi Ahbâr-ı Beni Eyyûb, (thk. A. Şeyyal). Kahire 1957, C.I-III.

KÖK, Bahaeddin. Nûruddin Mahmud Bin Zengî ve İslâm Kurumlar Tarihindeki Yeri, İstanbul: İşaret Yayınları, 1992.

MUSTAFA, Şakir. Salâhaddin. Dımaşk: Daru’l-Kalem, 1998.

ES-SALLABÎ, Ali Muhammed. ed-Devletü’z-Zengiyye. Beyrut: Daru’l- Ma’rife, 2007.

SOBERNHEİM, M. ‚Salâhaddin Eyyûbî‛, M.E.B. İslâm Ansiklopedisi. İstanbul 1979, 103-110.

ŞEŞEN, Ramazan. Salahaddin Eyyubi ve Devlet. İstanbul: Çağ yayınları, 1987.

ŞEŞEN, Ramazan. ‚Eyyûbîler‛, DİA. İstanbul, C. XII, 1995, 20-31.