HATIRALARI IŞIĞINDA NİYÂZÎ-İ MISRÎ

Öz Niyazî-i Mısrî, tasavufî Türk edebiyatının XVII. yüzyıldaki önemli temsilcilerindendir. Malatyalı olmasına rağmen bir süre Mısır’da yaşadığı için Mısrî mahlasını kullanmıştır. Şair, başta divanı olmak üzere birçok eserin sahibidir. Bu arada hatıralarını kaleme alan çok az sanatçıdan biridir. Hatırat türü eserlerin, sanatkârın yaşadığı dönemi, gelenek göreneği, duyuş düşünüş tarzını, hayata bakış açısını, kısacası yaşanan hayatı anlamada önemli bir yeri vardır. İşte Niyazî-i Mısrî’nin “Mecmua-i Kelimât-ı Kudsiyye-i Hazret-i Mısrî” adını taşıyan ve hayatının uzun bir döneminde yaşadıklarını aksettiren eseri, bu özelliği itibariyle oldukça önemlidir. Bu çalışmada, sözü edilen hatırat çerçevesinde Mısrî’nin bilinenden çok farklı olarak 18 yıllık sürgün hayatında başından geçenler, yaşadıkları, olaylara, hayata bakış tarzı, kendisine yapılanlar karşısındaki düşünceleri, tavır ve davranışları, kendi ifadelerinden hareketle anlatılmaktadır. Hatıraları sayesinde şairin bazı şiirlerinin hangi ortamlarda, hangi duygu yoğunluğu ve düşünce atmosferinde yazıldığını, hangi olayların şiirlerin yazılmasında etkili olduğunu da anlamak mümkün olmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Niyazî-i Mısrî, hatırat, tasavvuf, Limni, XVII. yüzyıl

PDF

___

AŞKAR, Mustafa, Niyâzî-i Mısrî ve Tasavvuf Anlayışı, KBY, Ankara 1998.

ÇEÇEN, Halil, Niyâzî-i Mısrî’nin Hatıraları (İnceleme-Metin-Sözlük), Dicle Üniv. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır 1992.

___________ Niyazî-i Mısrî’nin Hatıraları, Dergâh Yay., İstanbul 2006.

ERDOĞAN, Kenan, Niyâzî-i Mısrî, Hayatı Edebî Kişiliği Eserleri ve Divanı (Tenkidli Metin), Akçağ Yay., Ankara 1998.

GİBB, E.J.W., A History of Ottoman Poetry, C.6, London 1904.

GÖLPINARLI, Abdülbaki, Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik (II.Baskı), İstanbul 1983.

___________________, Niyâzî-i Mısrî, Şarkiyat Mecmuası, C.VII, İstanbul 1972.

İsmail Beliğ, Güldeste-i Riyâz-ı İrfân ve Vefeyât-ı Dânişverân-ı Nâdiredân (Yay. A.Abdülkadiroğlu), Ankara 1989.

KARAHAN, Abdülkadir, Kendi El Yazısı Hatıratına Göre Niyâzî-i Mısrî’nin Bazı Mistik Görüşleri, Türkiyat Mecmuası, C.XIX, İstanbul 1980, s.93-98.

KAVRUK, Hasan, Niyâzî-i Mısrî Hayatı Sanatı Eserleri ve Türkçe Şiirleri, Malatya Belediyesi Kültür Yayınları, Malatya 2004.

M. Süreyya, Sicill-i Osmânî, C.4, İstanbul 1311, s.193

Niyazî-i Mısrî, Mecmu‘a-i Kelimât-ı Kudsiyye-i Hazret-i Mısrî, Bursa Orhan Gazi Ktb. No:690, yk.9b.

NUR, S.Muhammed, Mısrî Niyâzî Divanı Şerhi, Haz. M. Sadettin Bilginer, İstanbul 1976.

Şemseddin Sâmî, Kâmûsü’l-a‘lâm, C.6, İstanbul 1316, s.4679.

Şeyhî Mehmed Efendi, Vakâyi‘ü’l-Fuzalâ, (Şakâyık-ı nu‘mâniyye ve Zeyilleri C.4), Yay. A. Özcan, İstanbul 1989.