CİHAN AKTAŞ’IN AZİZE’NİN SON GÜNÜ ADLI HİKÂYE KİTABINDAKİ AZERBAYCAN KÜLTÜRÜNE AİT UNSURLAR

Bu makalede Cihan Aktaş’ın “Azize’nin Son Günü” adlı hikâye kitabındaki Azerbaycan kültürüne ait unsurlar incelenecektir. Cihan Aktaş, bu kitabındaki hikâyelerde Azerbaycan kültürüne ait pek çok unsura- adetler, gelenek ve görenekler, yemekler, halk edebiyatına ait unsurlar gibi- yer vermiştir. Yazar “Azize’nin Son Günü” adını taşıyan hikâyesinde Bakü’nün önemli simgelerinden olan Kız Kalesi’nden ve bu kale ile ilgili efsanelerden bahseder. Kız Kalesi hikâyede adeta bir kahramana dönüşür. Kitaptaki ikinci hikâye “Yeşil Dallı Küçeler” başlığını taşımaktadır. Bu hikâyede ise halk kültürünün önemli bir parçası olan halk türküleri bir aşkın anlatılması için bir araç haline gelir. Hikâyenin kahramanı olan genç, “Sehavet Memmedov’un söylediği “Küçelere su sepmişem” türküsünü dinleyerek geride bıraktığı aşkı için gözyaşı döker. “Nesimi’nin Dönüşü” adlı hikâyenin kahramanı bir yazardır ve şair Nesimi hakkında bir eser yazmaya çalışmaktadır. Yazarın amacı Azerbaycan kültürünün önemli bir şairi olan Nesimi’yi günümüz dünyasında yeniden canlandıran bir tiyatro oyunu yazmaktır. “Portakal Bahçesi Işığı” adlı hikâyenin kahramanı olan Nahide, sürgündeki eşinin yolunu beklerken Nevruz bayramında adetlere uygun bir sofra kurarak teselli bulmaya çalışır. Bu makalenin amacı, bir Türk yazarının kaleminden Azerbaycan’a ait kültürel unsurları tespit etmektir. Kitabın yazarı Cihan Aktaş, Azerbaycanlı bir yazar gibi gözlem yapmış ve bu gözlemlerini okuyucusuna tarafsız bir dille aktarmıştır.

In this article, it will be examined the elements of Azerbaijani Culture in Cihan AKTAŞ’s novel ‘The last day of Azize’. Cihan Aktaş, in the tales of his this novel, refers many elements of Azerbaijani Culture-like traditions and customs, meals, elements of folk literature. The writer, in his novel named ‘The last day of Azize’, cites ‘Kız Kalesi’, one of the most important symbols of Baku, and legends about this castle. Kız Kalesi shades almost into a hero in the novel. Second novel of the book has the title ‘Yeşil Dallı Küçeler’. In this novel, folk songs, an important part of folk culture, becomes an instrument which is used to express a love story. The young hero of the tale, Sehavet Memmedov, cries for his love which he left behind, as listening the folk song, “Küçelere su sepmişem”. The hero of the tale named ‘Nesimi’s Returning’, is a writer and tries to compose a writing about the Poet, Nesimi. The aim of the writer is writing a play which portrays Nesimi, an important poet of Azerbaijani Culture, again in today’s world. The hero of the tale named ‘The light of Orange Garden’, while waiting for her husband who was banished, tries to find solace in preparing a meal up to the traditions in Nevruz. The aim of this article is to take a look at the cultural elements of Azerbaijani culture again, from the sight of a Turkish writer. The most important point which * İstanbul Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, yilmazayse@ hotmail.com. unsurları tespit etmektir. Kitabın yazarı Cihan Aktaş, Azerbaycanlı bir yazar gibi gözlem yapmış ve bu gözlemlerini okuyucusuna tarafsız bir dille aktarmıştır.

___

AKTAŞ, Cihan, Azize’nin Son Günü , İstanbul: Kapı Yayınları, 2005.

AKTAŞ, Şerif, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş , Ankara: Akçağ Yayınları, 1991.

HARMANCI, Abdullah, “Cihan Aktaş’ın “Azize’nin Son Günü” Adlı Öykü Kitabında Azerbaycan Ve Azeri Türkleri”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, terature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/3 Summer 2011, p. 851-874 TURKEY.

KAPLAN , Mehmet, Kültür ve Dil, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2001.

MENZURİ, Nasır, “Heft-Sin Sofrası’nın Sırrı”, Dilmaç Dergisi “Dil ve Ayin Düşünce” başlıklı özel sayısı, Çev.: Ayaz Ebadi, sayı: 34, Temmuz, 2007, s. 55-57.

PİRSULTANLI, Sendik Paşa Azerbaycan Türklerinin Halk Efsaneleri , Çev:Azad Ağaoğlu. RESULZADE, Mehmet Emin, Azerbaycan Kültür Gelenekleri , Ankara: Sipahi Matbaası, 1949. (http://www.sednik-pasa-pirsultanli.net/pdf/Halk-Efsaneleri.pdf, 20.05.2011)