Behçet Necatigil Şiirini Üç Gösterge ile Okumak: Parantez, Düşünce Çizgisi ve Kare

Behçet Necatigil, şiirlerinde sürekli olarak poetik yeniliklerin peşinde olan, kendini yenileyip değiştirmek, geliştirmek için uğraş veren deneysel bir şairdir. Söz konusu deneysel özellikleri neticesinde şair, farklı dönemlerde değişik poetikalar geliştirmenin yanı sıra eşzamanlı bir şekilde özgün poetik çabalar içine girer. Necatigil’in ayrıksı bir şiir ortaya koyarken bilhassa işaretlerden ve sembollerden de çokça yararlanması dikkati çeker. Bu makalede, şairin sık sık kullandığı üç işaret/sembol, onun poetikasını ve şiirsel üretimini açıklayan bir gösterge olarak alınmıştır. Bu göstergeler ise, parantez, düşünce çizgisi ve karedir. Parantez göstergesi ile, Necatigil’in sözcük eklemeyi ve bu şekilde çok söz söylemeyi esas aldığı şiirlere gönderimde bulunulmuştur. Düşünce çizgisi, şairin sözcük eklemek yerine sözcük çıkarmayı amaçladığı poetik tavra işaret etmektedir. Son olarak kare ise, Necatigil’in sözcük çıkarmaya yönelik şiirsel tutumunu öteye taşıdığı ürünlere atıf yapmaktadır. Tartışma konusu olan şairin, “Sevgilerde”, “Nilüfer” ve “Çıkartma” şiirleri, makalede örnek olarak seçilmiştir. Bu şekilde şairin şiirlerindeki ve poetikasındaki deneysel arayışların somutluk kazanmasına çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Behçet Necatigil, şiir, poetika, gösterge

Reading The Poems of Behçet Necatigil with Three Symbols: Parenthesis, Line of Thought and Square

Behçet Necatigil was an experimental poet who always sought novelty and tried to adapt himself to new ideas to improve his poetry. Thanks to his experimental peculiarities, Necatigil not only developed various poetic approaches in different periods but also simultaneously assumed different and characteristic poetic endeavors. It is attention getting that Necatigil especially uses some marks and symbols while creating his unusual poems. In this article, three marks/symbols used frequently by him will be explained as an indicator of his poetic approach and poem writing process. These symbols are parenthesis, line of thought and square. With the symbol of parenthesis, Necatigil refers to his poems in which he adds more words and so says more. The line of thought indicates Necatigil’s poetic approach that he prefers decreasing words instead of adding new ones. And the square indicates to Necatigil’s poetic attitude that he extended the approach of decreasing words in his poems. Such poems of Necatigil as “Sevgilerde”, “Nilüfer” and “Çıkartma” have been chosen as samples in this article. The main aim of this article is to concretize the experimental pursuits in Necatigil’s poems and poetics.

Keywords:

Behçet Necatigil, poem, poetics, indicator,

PDF

___

Akalın, Şükrü vd. (haz.) (2012). Yazım Kılavuzu. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları. Akay, Hasan. (2016a). “Behçet Necatigil’in Nilüfer’inde ‘O Mana’ Mümkün müdür?”. Doğrandıkça Artan Ekmek. İstanbul: Şule Yayınları. Akay, Hasan. (2016b). Kare-Deniz: Behçet Necatigil’in Kareler’i Üzerine. İstanbul: Şule Yayınları. Baldick, Chris (2001). The Concise Oxford Dictionary of Literary Terms. New York: Oxford University Press. Bayıldıran, Sabit Kemal. “Necatigil’in Nilüfer’i” http://adanasanat.blogspot.com/2010/09/arsivden-necatigilin-niluferi-sabit.html (Son Erişim Tarihi: 25.10.2018) Eco, Umberto. (1995). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Can Yayınları. Kaplan, Mehmet. (1999). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh Yayınları. Koçak, Orhan. (Mart-Nisan 2001). “‘İste, İsteme’: Necatigil’de Arzu ve Teknik”. Kitap-lık 46, 125-136. Necatigil, Behçet. (1975). Kareler Aklar. Ankara: Bilgi Yayınevi. Necatigil, Behçet. (2006). Düzyazılar II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Necatigil, Behçet. (2012). Bile/Yazdı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Yavuz, Hilmi. (2013). “Necatigil ‘Nilüfer’ Şiirine Niçin O Adı Verdi? Bir Yapısökümcü Okuma Denemesi”. Varlık, 1266, 24-25.