Veri Zarflama Analizi (Vza) İle Türkiye’deki Zincir Tekno(Loji) Market Mağazalarının Etkinlik Ölçümü

Öz Günümüzde insan sayısının artmasıyla birlikte ortaya çıkan aşırı tüketim kıt kaynakların etkin ve verimli kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Veri Zarflama Analizi de söz konusu kaynakların etkin kullanımını ölçerek etkin olmayan durumlar halinde bilgi veren birçok kriterli karar verme yöntemidir. Artık küçük ve orta ölçekli teknoloji mağazalarının yerini daha büyük ölçekle faaliyet gösteren zincir teknoloji market mağazaları almaktadır. Ülkemizde işlem hacmi en büyük zincir teknoloji market mağazaları Teknosa, Bimeks, Media Markt ve Vatan Bilgisayar’dır. Bu çalışmada aynı amaçlara sahip olan bu mağazaların göreli etkinlikleri ve performansları aynı girdi (mağaza sayıları ve çalışan sayıları) ve aynı çıktı (ciro) kullanılarak çok kriterli karar verme yöntemlerinden Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanılarak ölçülmüştür. Çalışma sonucunda elde edilen veriler kullanarak söz konusu firmaların birbirlerine göre göreli etkinlikleri ve sektördeki konumları hakkında bilgi elde edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Çok Kriterli Karar Verme, Veri Zarflama Analizi, Zincir Teknoloji Market Mağazaları, Veri Analizi, Etkinlik

PDF

___

Seyrek, İbrahim Halil, and H. Ali Ata. (2010). "Veri Zarflama Analizi ve Veri Madenciliği ile Mevduat Bankalarında Etkinlik Ölçümü." Journal of BRSA Banking & Financial Markets 4.2
Moghaddam M (2011). Integration of analytic hierarchy process and data envelopment analysis for assessment and optimization of personnel productivity in a large industrial bank. Expert Systems with Applications, 38(5), 5212-5225.
Babacan, A. Kartal, M. Bircan, H. (2007). Cumhuriyet Üniversitesi’nin Etkinliğinin Kamu Üniversiteleri İle Karşılaştırılması: Bir VZA Tekniği Uygulaması, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 2.
Baysal, M. E. (2005). "Türkiye'deki Devlet Üniversitelerinin 2004 Yili Performanslarinin, Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Belirlenip Buna Göre 2005 Yili Bütçe Tahsislerinin Yapilmasi." Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9 (1) 67-73.
Beasley, John E. (1995). "Determining Teaching and Research Efficiencies." Journal of the Operational Research Society. 46 (4) 441-452.
Budak, H. (2011). Veri Zarflama Analizi ve Türk Bankacılık Sektöründe Uygulaması, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(3) 95-110.
Charnes A, Cooper W ve Rhodes E (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research2: 429 – 444.
Dinç M ve Haynes KE(1999). Sources of regionalin efficiency: An integrated shift-share, data envelopment analysis and input-output approach. The Annals of Regional Science,33: 469-489.
Kasnakoğlu H (1980). Etkinlik Ölçümü. Verimlilik Dergisi 2:137-158.
Kıyıldı RK ve Karaşahin M (2006). Türkiye'deki Hava Alanlarının Veri Zarflama Analizi İle Altyapı Performansının Değerlendirilmesi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3).
Kutlar A ve Kartal M (2004). Cumhuriyet üniversitesinin verimlilik analizi: fakülteler düzeyinde veri zarflama yöntemiyle bir uygulama.
McMillan, ML ve Datta, D. (1998). The relative efficiencies of Canadian universities: a DEA perspective. Canadian Public Policy/Analyse de Politiques, 485-511.
Nayar, P ve Özcan YA (2008). Data envelopment analysis comparison of hospital efficiency and quality. Journal of medical systems, 32(3), 193-199.
Oruç, K. O. (2008). "Veri Zarflama Analizi İle Bulanık Ortamda Etkinlik Ölçümleri Ve Üniversitelerde Bir Uygulama (Doktora Tezi)." Süleyman Demirel Üniversitesi.
Oruç, K, Güngör O, Demiral İ, Mehmet F. (2009). Üniversitelerin Etkinlik Ölçümünde Bulanık Veri Zarflama Analizi Uygulaması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Konya.
Öncel, A, Şimşek S, (2011). Türkiye’de bölgelerarası Kaynak Kullanım Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37: 87-119.
Behdioğlu, S., and . G. ÖZCAN. (2009). "Veri zarflama analizi ve bankacılık sektöründe bir uygulama." Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14.3.
Özden, Ü. H. (2008). "Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye'deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi." Istanbul University Journal of the School of Business 37.2 167-185.
Peker, İ. ve Birdoğan B. (2009). Veri zarflama analizi ile Türkiye havalimanlarında bir etkinlik ölçümü uygulaması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2).
Ramanathan, K., Contreras MA, Perkins CL, Asher S, Hasoon FS, Keane J, Ward J (2003). Properties of 19.2% efficiency ZnO/CdS/CuInGaSe2 thin‐film solar cells. Progress in Photovoltaics: Research and Applications, 11(4), 225-230.
Tepe, M. (2006). Kıyaslama Çalışmasında Veri Zarflama Analizi Kullanımı. Diss. Fen Bilimleri Enstitüsü.
Tosunoğlu, B ve Uysal M (2012). İSO 500’de Yer Alan İmalat Sektöründeki Yabancı Sermaye Payına Sahip Şirketlerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçülmesİ. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4).
Yaşa, A. (2008). Bankacılık sektöründe etkinlik ve veri zarflama analizi yöntemi ile Ölçülmesi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
Yazıcı, Z. (2016). İş Yüküne Göre Performans Ölçümünde Veri Zarflama Analizi Ve Bir Uygulama Örneği, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
Yoon, K. P. and Ching-Lai H. (1995). Multiple attribute decision making: an introduction. Vol. 104. Sage publications,