Türkiye’de Toplumsal Değişim ve Aile “Tahta Çanaklar” Öyküsü Üzerinden Bir Değerlendirme

20. yüzyılın özellikle ikinci yarısında Türk toplumu hızlı bir değişim süreci yaşamıştır. Bu süreçte aile yapısının, değerlerinin, aile içi ilişkilerin ve ilgili tutumların da bir değişim ve dönüşüm yaşadığına ilişkin gözlemlerden hareketle ele alınan bu makalede söz konusu değişimi betimlemeye ve bugünkü durumu anlamaya çalıştık. Bu anlama faaliyetinde aile temalı “Tahta Çanaklar” isimli eski bir öyküyü referans olarak kullandık. Çocukluğunda öyküyü okumuş bireylerin internet paylaşım sitelerinde yapmış oldukları bazı yorumların da dikkate alındığı çalışmamızda öykü içeriği, toplumsal bağlamda ve toplumsal değişim süreciyle ilişkilendirilerek analiz edilmeye çalışıldı. Bu analiz çerçevesinde, bugün gelinen noktada aile yapısının, değerlerinin, aile içi ilişkilerin ve ilgili tutumların geçmişe nazaran değiştiği ve toplumun bu değişimin travmasını büyük ölçüde atlattığı sonucuna ulaştık.

In the second of half of the 20th century, Turkish Society has experienced a rapid process of change. In this essay, we tried to describe and understand the current situation with reference to the observations giving insight to the mentioned transformations and changes in the family structures, values, family relations and concerned attitudes in this period. In this comprehension activity, we used an old story which is family-themed and called “Wooden Bowls” as samples. In our study, by taking comments of people who read the story in their childhood into consideration, the contents of the story and the concerned comments are analyzed by associating to social context and social change. Today at this point, within the frame of this analysis, we infer that Turkish Society has overcome the trauma of the change in the family structure.

___

  • Akşit, B. (1985). Köy, Kasaba ve Kentlerde Toplumsal Değişme. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü (2006). Aile Yapısı Araştırması 2006. (Ed. Mustafa Turgut). İstanbul.
  • Aslantürk, Z., Amman, M.T. (2011). Sosyoloji (7. bsk.). İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • Canatan, K., Yıldırım, E. (2009). Aile Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
  • Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve Davranışı (18. bsk.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Diken, B., Laustsen C. B. (2010). Filmlerle Sosyoloji. (Çev. Sona Ertekin). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Doğan, İ. (2011). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Durkheim, E. (1992). İntihar; Toplumbilimsel Bir İnceleme. (Çev. Özer Ozankaya). Ankara: İmge Kitabevi.
  • Fişek, G. O. (2005). “Gelenekten Değişime Türkiye’de Aile ve Ergenler”. İ.Ü.C. Tıp Fak. Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri; Adolesan Sağlığı Sempozyumu Dizisi, No: 43.
  • Gökçe, B. (1995). “Toplumsal Değişim Sürecinde Gecekondu Ailesi”. Aile Kurultayı: Değişim Sürecinde Aile; Toplumsal Katılım ve Demokratik Değerler. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
  • Haviland, W., vd. (2008) Kültürel Antropoloji. (Çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • Hoffer, E. (2005). Kesin İnançlılar. (Çev. Erkıl Günur). İstanbul: İm Yayınları.
  • http://www.anneoluncaanladim.com/forum/forum_posts.asp?TID=4466&PN=1&title=i lkokulyillarimin-en-travmatik-hikayesi, Erişim tarihi: 20.06.2013.
  • http://www.izmirdeyasam.com/sinemax/213/beyaz_melek.htm, 20.06.2013.
  • Sayın, Ö. (1995). “Değişen Toplumumuz ve Aile Yapımız”. Aile Kurultayı: Değişim Sürecinde Aile; Toplumsal Katılım ve Demokratik Değerler, Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
  • Sorokin, P. A. (1994). Çağdaş Sosyoloji Kuramları I-II. (Çev. M. Münir Raşit Öymen). Ankara: Kültür Bakanlığı Yaınları.
  • Tatar, B. (1999). Felsefi Hermenötik ve Yazarın Niyeti. Ankara: Vadi Yayınları.
  • Taylan, H. H. (2009). “Türkiye’de Köy Ailesinde Aile İçi İlişkiler”. S.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 22.
  • The Economist. (2009). “Evim Evim Güzel Evim; Aile Değerleri Üzerine Bir Tartışma”, Sosyoloji; Başlangıç Okumaları, (Ed. Anthony Giddens). (Çev. Günseli Altaylar). Ankara: Say Yayınları.
  • Türkdoğan, O. (1969). Toplum Kalkınması, Teori ve Metod Yönünden Bir Araştırma, Erzurum: A.Ü. Yayınları.
  • Uluç, H. (2007). “Mahsun’dan Parlak Başlangıç”, http://arsiv.sabah.com.tr/2007/11/23/, 20.06.2012.
  • Ulusoy, D. (1993). “Sanat Sosyolojisinde Temel Yaklaşımlar”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1)