İş Motivasyon Kaynaklarının Duygusal Emek Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma

Öz Pek çok iş için işin gerektirdiği en önemi unsurlardan biri diğer insanlar ile etkileşim ve iletişim içinde olmaktır. Duygular, insan varlığının ayrılmaz bir parçası olduğundan pek çok örgüt bu iletişim ve etkileşimler sırasında çalışanlarının hangi duyguları göstermeleri ve göstermemeleri gerektiğini tanımlamaktadır. Çalışanların da kendi duygularını bu beklentiler ile uyumlu olarak düzenlemeleri gerekmektedir. Duygusal emek, pek çok öncül ve sonuç açısından oldukça araştırılmış ve kavramsal olarak bir derinlik kazanmıştır. Ancak duygusal emeğin motivasyon mekanizmasına ilişkin araştırmalar, son dönemde ilgi görmeye başlamıştır. Duygusal emeğin negatif sonuçlarının azaltılabilmesi ve pozitif sonuçların artırılabilmesi için duygusal emek gösterimine ilişkin neden ve nasıl sorularının cevaplanması gerekmektedir. Çalışanların duygusal emek gösterimlerine ilişkin “neden” sorusunun cevabı motivasyonlarının ne olduğunun anlaşılması ile açığa çıkacaktır. Rekabetin; yoğun olması, iş özellikleri açısından duygusal emek gösterimine elverişli olması ve müşteriler ile yüz yüze temasın yoğun olması nedeniyle araştırmanın ana kütlesini banka çalışanları oluşturmaktadır. İş motivasyonlarının duygusal emek üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla TRB 1 Bölgesinde (Elazığ, Malatya, Tunceli ve Bingöl) yer alan bankalarda anket yöntemiyle 339 katılımcıdan veri toplanmıştır. Veriler SPSS 22 programıyla güvenirlilik analizi, frekans dağılımları, faktör analizi ve adım adım regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre banka çalışanlarının iç kaynaklı motivasyonlarının dış kaynaklı motivasyonlarına göre daha yüksek olduğu ve duygusal emek stratejilerinden doğal duyguların gösterilmesini daha fazla kullandıkları bulgulanmıştır. İş motivasyonunun duygusal emek stratejileri üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu ancak büyük bir etkiye sahip olmadığı bulgulanmıştır.

___

  • HOCHSCHILD, A. R. (1983). The Managed Heart. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press . HOCHSCHILD, A. R. (1983). The Managed Heart: Commercialization of Human Feeling. London, England: University of California Press Ltd. . KANFER, R., CHEN, G., & PRITCHARD, R. D. (2008). The Three C's of Work Motivation: Content, Context, and Change. R. Kanfer, G. Chen, & R. D. Pritchard içinde, Work Motivation: Past, Present and Future (s. 1-14). New York, London: Routlege Taylor&Francis Group . KART, E. (2011). Bir Duygu Yönetimi Süreci Olarak Duygusal Emeğin Çalışanlar Üzerindeki Etkisi. Çalışma ve Toplum, 215-230. KAYA, U., & SERÇECİOĞLU, N. (2013). Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 311-346 . KAYA, U., & SERÇEOĞLU, N. (2013). Duygu İşçilerinde İşe Yabancılaşma: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum, 311-346. LOCKE, E. A., & LATHAM, G. P. (2002). Building a Practically Useful Theory of Goal Setting and Task Motivation. American Psychologist, 705-717. MALONE, T., & LEPPER, M. (1987). Making Learning Fun: A Taxonomy of Intrinsic Motivations for Learning. R. Snow, & M. Farr içinde, Aptitude, Learning, and Instruction (s. 223-253). London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. MORRIS, J. A., & FELDMAN, D. C. (1996). The Dimensions, Antecedents, ans Consequences of Emotional Labor. Academy of Management Review, 986-1010. PRITCHARD, R. D., & ASHWOOD, E. L. (2008). Maniging Motivation: A Manager's Guide to Diagnosing and Improving Motivation. New York: Routledge Taylor & Francis. RYAN, R. M., & DECI, E. L. (2000). Intrinsic and Extrinsic Motivations:Classic Definitions and New Directions. Contemporary Educational Psychology, Vol:25, 54-67. SANSONE, C., & HARACKIEWICZ, J. M. (2000). Looking Beyond Rewards: The Problem and Promise of Intrinsic Motivation. C. Sansone, & J. M. Harackiewicz içinde, Intrinsic and Extrinsic Motivation The Research for Optimal Motivation and Performance (s. 1-4). California: Academic Press . SISLEY, R., & SMOLLAN, R. (2012). Emotional Labour and Self Determination Theory: A Continuum of Extrinsic and Intrinsic Causes of Emotional Expression and Control. New Zelland Journal of Employment Relations, Vol:37(No:2), 41-57. ŞENEL,B., ŞENEL M., GÜMÜŞTEKIN G.E., “Banka Çalışanlarının Motivasyon Düzeyleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Akademik Bakış Dergisi, 2012, Sayı 32, ss. 1-18.