Üniversite Öğrencilerinin Boş Zamanlarına Yönelik Tutumları: Doğu Anadolu Bölgesindeki MYO Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma

Bu çalışma, Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Meslek Yüksekokullarının (MYO) turizm ile ilgili bölümlerinde okuyan öğrencilerin boş zamanlarına yönelik tutumlarını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, öğrencilerin boş zaman faaliyetlerini neden yaptıklarına ilişkin soruya cevap aranmaktadır. Çalışmanın anakütlesi Doğu Anadolu Bölgesi’nde turizm ile ilgili bölümlerin olduğu MYO’da öğrenim gören 1180 öğrenci olarak gerçekleşmiş ve değerlendirmeye alınabilecek uygun anket sayısı 427 adet olmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu da 256’sı erkek, 171’i bayan toplam 427 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilere Pelletier, vd. (1989) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışması Mutlu (2008) tarafından yapılan 22 maddelik “Boş Zaman Motivasyon Ölçeği (BMÖ)” uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda; öğrencilerin boş zamanlarında en çok spor yapma, gezme ve müzik dinleme faaliyetlerini gerçekleştirdiği bulunmuştur. Çalışmada kullanılan BMÖ’nün boyutlarının cinsiyet değişkenine göre analiz sonuçları incelendiğinde ise, cinsiyetler arasında bilmek-başarmak, uyaran yaşama ve özdeşim/içe atma alt boyutlarında bayanlar açısından anlamlı bir farklılık görülürken, mezun olduğu lise ve aile gelir düzeyi değişkeni açısından da anlamlı bir ilişkiye rastlanmamıştır.

Then main goal of this study is to present attitudes towards leisure activities of vocational schools students studying tourism in the Eastern Anatolia Region related to their own occupation. In this study, it is aimed to determine that why students do the leisure activities. The population for the study consisted of 1180 students studying at tourism related vocational schools in Eastern Anatolia Region and the number of the survey which could be counted as appropriate was 427. The study group of the research comprised of a 256 male, 171 female which made a total of 427. Leisure Motivation Questionnaire (LMQ) which was developed by Pelletier, et al. (1989) and adapted for Turkish by Mutlu (2008) was applied. Sport, trip and music are the three most important activities among students. According to the results of this study, a gender-specific comparison of the means revealed significant difference in terms of “to know and to accomplish”, “to experience stimulation” and “identified/introjected” sub-scales. Lastly no significant association was found in variables of graduated high school and family income of students

___

Çalışmada ortaya koyulan sonuç ve öneriler, araştırmanın yapıldığı Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki meslek yüksekokullarının turizm ile ilgili bölümlerinde okuyan öğrencilerle sınırlıdır. Sonraki çalışmalarda çalışma grubu sayıları artırılıp, çalışma alanı genişletilebilir.

AGATE, Joel R.; ZABRISKIE, Ramon B.; AGATE, Sarah Taylor; POFF, Raymond (2009), “Family Leisure Satisfaction and Satisfaction with Family Life”, Journal of Leisure Research, Cilt: 41, Sayı: 2, ss. 205-223.

ARDAHAN, Faik ve LAPA, Tennur Y. (2010), “Üniversite Öğrencilerinin Serbest Zaman Tatmin Düzeylerinin Cinsiyete ve Gelire Göre İncelenmesi”, Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: 21, S. 4, ss. 129-136.

BEARD, Jacob G. ve RAGHEB, Mounir G. (1983), “Measuring Leisure Motivation”, Journal of Leisure Research, Cilt: 15, Sayı: 3, ss. 219-228.

BEGGS, Brent A. ve ELKINS, Daniel J. (2010), “The Influence of Leisure Motivation on Leisure Satisfaction”, The Cyber Journal of Applied Leisure and Recreation Research, http://larnet.org/2010-02.html, Erişim Tarihi: 16.02.2012.

BEGGS, Brent; KLEPARSKI, Tracy; ELKINS, Daniel; HURD, Amy (2014), “Leisure Motivation of Older Adults in Relation to Other Adult Life Stages”, Activities, Adaptation & Aging, Cilt: 38, Sayı: 3, ss. 175-187.

BELAND, Robert (2008), “The Use of Leisure Time”, OAKLAND, Thomas ve HARRISON, Patti L. (Ed.), Adaptive Behavior Assessment System-II: Clinical Use and Interpretation, Elsevier, Academic Press, USA, ss. 159-178. BERGIN, David A. (1992), “Leisure Activity, Motivation, and Academic Achievement in High School Students”, Journal of Leisure Research, Cilt: 24, Sayı: 3, ss. 225-239.

BÜYÜKÖZTÜRK, Şener (2010), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.

CHEN, Meiai ve PANG, Xuequan (2012), “Leisure Motivation: An Integrative Review”, Social Behavior and Personality, Cilt: 40, Sayı: 7, ss. 1075-1082.

CHEN, Ying-Chieh; LI, Ren-Hau; CHEN, Sheng-Hwang (2013), “Relationships Among Adolescents’ Leisure Motivation, Leisure Involvement, and Leisure Satisfaction: A Structural Equation Model”, Social Indicators Research, Cilt: 110, Sayı: 3, ss.1187-1199.

ÇINAR, Vedat (2004), “Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Öğrencilerinin Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımlarının Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 3, ss. 18-24. DECI, Edward L. ve RYAN, Richard M. (1985), Intrinsic Motivation and Self-determination in Human Behavior, Plenum Press, New York.

DEMİR, Cengiz ve DEMİR, Nesrin (2006), “Bireylerin Boş Zaman Faaliyetlerine Katılmalarını Etkileyen Faktörler ile Cinsiyet Arasındaki İlişki: Lisans Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1, ss. 36-48.

DILLARD, John E. ve BATES, Donald L. (2011), “Leisure Motivation Revisited: Why People Recreate”, Managing Leisure, Sayı: 16, ss. 253–268.

ERSOY, Seher ve GÜLDEMİR, Osman (2008), Üniversite Öğrencilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Faaliyetlerinin Sosyoekonomik Boyutu Üzerine Bir İnceleme, 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1-3 Eylül, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.

GÖKÇE, Hüseyin (2008), Serbest Zaman Doyumunun Yaşam Doyumu ve Sosyo-demografik Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Denizli. HACIOĞLU, Necdet; GÖKDENİZ, Ayhan; DİNÇ, Yakup (2009), Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi, Detay Yayıncılık, Ankara.

HAWORTH, John T. ve VEAL, A. J. (2004), Work and Leisure, Routledge, Sussex.

HILLS, Peter; ARGYLE, Michael; REEVES, Rachel (2000), “Individual Differences in Leisure Satisfactions: An Investigation of Four Theories of Leisure Motivation”, Personality and Individual Differences, Sayı: 28, ss. 763-779. KARAKÜÇÜK, Suat (1999), Rekreasyon Boş Zaman Değerlendirme, Gazi Kitapevi, Ankara.

KARLI, Ünal; POLAT, Ercan; YILMAZ, Baki; KOÇAK, Settar (2008), “Serbest Zaman Tatmin Ölçeği’nin (SZTÖ-Uzun Versiyon) Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 2, ss. 80- 91.

KIR, İbrahim (2007), “Yüksek Öğretim Gençliğinin Boş Zaman Etkinlikleri KSÜ Örneği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, ss. 307-328.

RYAN, Chris ve GLENDON, Ian (1998), “Application of Leisure Motivation Scale to Tourism”, Annals of Tourism Research, Cilt: 25, Sayı: 1, ss. 169-184.

TEKİN, Muzaffer (2007), “Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Serbest Zamanlarını Değerlendirme Anlayış ve Alışkanlıkları”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 13, ss. 111-120.

TERZİOĞLU, Ahmet ve YAZICI, Mehmet (2003), “Üniversite Öğrencilerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Anlayış ve Alışkanlıkları (Atatürk Üniversitesi Örneği)”, Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, ss. 1-31.

TEZCAN, Mahmut (1994), Boş Zamanların Değerlendirilmesi Sosyolojisi, Atilla Kitabevi, Ankara.

VALLERAND, Robert J.; PELLETIER, Luc G.; BLAIS, Marc R.; BRIERE, Nathalie M.; SENECAL, Caroline; VALLIERES, Evelyne F. (1992), “The Academic Motivation Scale: A Measure of Intrinsic, Extrinsic, and Amotivation in Education”, Educational and Psychological Measurement, Cilt: 52, Sayı: 4, ss. 1003-1017.

YAĞMUR, Rıfat (2006), Afyon Kocatepe Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencileri İle Farklı Bölümlerdeki Öğrencilerin Serbest Zaman Aktivitelerinin Karşılaştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyon.

YAN, Wu (2013), “Correlations of Consumers, Leisure Motivation and Leisure Value with Leisure Benefits ─A Case Study on Taiwan International Orchid Show”, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, Cilt: 3, Sayı: 3, ss. 267-276.

WTO (2004), Boş Zamanda Yaşanan Değişimler: Turizme Etkisi (çev. Ahmet Bahadır Ahıska), Güçlü Eğitim, İstanbul.