Öğretmen Adaylarının İnsan Sağlığını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi / Researching of Pre-Service Teachers’ Views about the Factors Effecting Human Health to Different Variables

Öz Özet: Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının insan sağlığını etkileyen etmenlere ilişkingörüşlerini cinsiyetlerine, üniversitelerine ve bölümlerine göre incelemektir. Bu amaçla beslenmenin,teknolojinin, zararlı alışkanlıkların, ilaç kullanımının ve fiziksel aktivitelerin insan sağlığı üzerindekietkilerine ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri araştırılmıştır. Araştırmaya Dokuz Eylül Üniversitesive Celal Bayar Üniversitesi sosyal bilgiler öğretmenliği, sınıf öğretmenliği ve fen bilgisi öğretmenliğibölümlerinde öğrenim görmekte olan 756 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracıolarak "İnsan sağlığını etkileyen etmenlere ilişkin görüş anketi" kullanılmıştır. Araştırmadan eldeedilen verilerin analizi MANOVA ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi sonucunda bayan öğretmenadaylarının obesitenin, alkol ve sigara kullanımının, yanlış ilaç kullanımının, radyasyonun ve sporyapmanın sağlık üzerindeki etkileri konusunda erkeklere göre daha bilinçli oldukları görülmüştür. Çalışmadadondurulmuş gıdaların kullanımı, kablosuz ürünlerin tercih edilmesi ve ilaç önerilmesi konularındabölüm değişkenine göre gruplar arasında farklılık belirlenmiştir. Ayrıca üniversite değişkenigöz önüne alındığında öğretmen adaylarının sigarayı bırakmanın zor olduğu konusundaki görüşlerindeanlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışmanın öğretmen adaylarının insansağlığını etkileyen etmenlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi konusunda alan yazına katkı sağlayacağıdüşünülmektedir.Anahtar kelimeler: İnsan, Sağlık, Öğretmen adayı, GörüşAbstract: The aim of this study was to find out the view of pre service teachers about factors affectinghuman health to gender, university and department. For this purposes, the pre service teachers' viewabout the effect of nutrition, technology, harmful habits, drug use, and physical activity on humanhealth were explored. Pre-service teachers (n=756) from departments of primary education, scienceeducation and social studies at Celal Bayar and Dokuz Eylul University participated in this research.The questionnaire of pre-service teachers' views related to the factors effecting human health wasexploited as the data-collecting tool. In the analyzing gathered from this study, MANOVA was used.In the result of data analysis, female pre-service teachers was more conscious than male pre serviceteachers in the effects of obesity, drinking alcohol and smoking cigarette, drug using wrongly, radiationand doing sport on human health. Study showed that the significance differences between departmentsof pre-service teachers were found out in the items about the using frozen food, preferring wirelessmaterial and suggesting a drug. Besides, in considering university variable, there were differences inthe subject related to the difficulty of leaving smoking according to the views of pre service teachersabout it. It is thought that this study contributes to the literature in respect to the finding out of preserviceteachers views' about the factors effecting human health.Key Words: Factors effecting human health, pre-service teachers, views

Anahtar Kelimeler:

İnsan, Sağlık, Öğretmen adayı, Görüş

PDF

___

Allegrante, J. P., Barry, M. M., Auld, M. E., Lamarre, M. C. ve Taub, A. (2009). “Toward İnternational Collaboration on Credentialing in Health Promotion and Health Education: The Galway Consensus Conference”. Health Education & Behaviour, 36(3), 427-438.

Alpuğuz, G., Erkoç, F., Mutluer B. Ve Selvi, M. (2009). “Gençlerin (14-24 Yaş) Gıda Hijyeni Ve Ambalajlı Gıdaların Tüketimi Konusundaki Bilgi ve Davranışlarının İncelenmesi”. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 66(3), 107-115.

Ayaz, S., Tezcan, S. ve Akıncı, F. (2005). “Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışları”. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(2), 26-34.

Aydın, Z. D. (2006). “Toplum ve Birey İçin Sağlıklı Yaşlanma: Yaşam Biçiminin Rolü”. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 13(4), 43-48.

Bjİrgen, K. (2009). “Women’s Education Levels and its Impact on Their Attitudes Towards Children Health Development”. Early Child Development and Care, 1-15.

Clark, J. K. (2009). “Does a Unified Accreditation System Benefit School Health Education Programs?”. Journal of School Health, 79(10), 447-450.

Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2005). Research methods in education (5th Edition). London, NewYork: Routledge Falmer.

D’Abundo, M. L., Marinaro, L. M. ve Fiala, K. A. (2009). “An Online Survey of Cigarette Use in College Students: Using Demographic Information to İnfluence Health Education, Prevention and İntervention Efforts”. Journal of Research, 4(2), 6-9.

Eraslan, B. (2009). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Sık Görülen Bulaşıcı Hastalıklarla İlgili Bilgi Düzeylerinin Ve Sağlığı Koruma Davranışlarının Değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Erbaydar, T., Avcı, S. ve Altay, G. (2003). “Öğretmenlerin Okul Ortamında Sigara İçilmesi Ve Öğrencilerin Sigara Kullanımı Konusunda Yaklaşımları”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 17, 63-74.

Evren, H. (2008). Trakya Üniversitesi Öğrencilerinin Riskli Sağlık Davranışları Ve Sağlık Hizmeti Kullanımları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Geçkil, E., Çalışkan, Z. ve Zincir, H. (2004). “Erken ve Orta Adölesan Dönemindeki Öğrencilerin Sağlığı Geliştirmeye Yönelik Eğitim Gereksinimlerinin İncelenmesi”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(2), 12-22.

Gil, G. ve Diniz, J. A. (2009). “The HEPS Questionnaire as a Reliable Statistical Instrument for the Study of Health Education in Portuguese Early Childhood Education”. The International Journal of Learning, 16(7). 487-500.

Gilbert, K. R. ve Hieftje, K. (2008). “Health Education and Web-Based Instruction: Lessons Learned”. The Health Education Monograph Series, 25(1), 1-6.

Güler, G. ve Kubilay, G. (2004). “Bir ilköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi”. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 26(2), 60-65.

Gürel, F. S., Gemalmaz, A. ve Dısçıgıl, G. (2004). “Bir Grup İlköğretim Öğretmeninin Beslenme Hakkında Bilgi Düzeyleri, Bilgi Kaynakları ve Fizik Aktivite Durumları”. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 5(3), 21-26.

Höger, C. (2005). “Health Education and Health Promotion”. (Book Review). Journal of Public Health, 13(4), 227.

Iptes, S. ve Khorshid, L. (2004). “Üniversite Öğrencilerinin İlaç Kullanım Durumlarının İncelenmesi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 20(1), 97-106.

Janiszewski, R., Heath-Watson S. L., Semidey A. Y., Rosenthal A. M. ve Do, Q. (2006). “The Low Visibility of Low Vision: Increasing Awareness Through Public Health Education”. Journal of Visual Impairment & Blindness, 100, 849-861.

Jourdan, D., Pommier, J. ve Quidu, F. (2010). “Practices and Representations of Health Education among Primary School Teachers”. Scandinavian Journal of Public Health, 38, 86-94.

Jourdan, D., Samdal, O., Diagne, F. ve Carvalho, G. (2008). “The Future of Health Promotion in Schools Goes Through the Strengthening of Teacher Training at a Global Level”. Promotion and Education, 15(3). 36-38.

Kann, L., Telljohann, S. K. ve Wooley, S. F. (2007). “Health Education: Results From the School Health Policies and Programs Study 2006”. Journal of School Health, 77(8), 408-434.

Kara, B., Hatun, Ş. Aydoğan, M., Babaoğlu, K. ve Gökalp, A. S. (2003). “Kocaeli İlindeki Lise Öğrencilerinde Sağlık Açısından Riskli Davranışların Değerlendirilmesi”. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 46, 30-37.

Karadeniz, G., Uçum, E. Y., Dedeli, Ö. ve Karaağaç, Ö. (2008). “Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları”. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(6), 497-502. Keskinoğlu, P., Karakuş, N., Pıçakçıefe, M., Giray, H., Bilgiç, N. ve Kılıç, B. (2006). “İzmir’de Lise Öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı ve İçicilik Davranışı Üzerinde Sosyal Öğrenmenin Etkisi”. Toraks Dergisi, 7(3), 190-195.

Kızılaslan, N. ve Kızılaslan, H. (2008). “Tüketicilerin Satın Aldıkları Gıda Maddeleri İle İlgili Bilgi Düzeyleri ve Tutumları (Tokat İli Örneği)”. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 67-74.

Kulaç, İ., Ağırdil, Y. ve Yakın, M. (2006). “Sofralarımızdaki Tatlı Dert, Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ve Halk Sağlığına Etkileri”. Türk Biyokimya Dergisi, 31(3), 151-155.

Marx, E., Hudson, N., Deal, T. B., Pateman, B. ve Middleton, K. (2007). “Promoting Health Literacy Through the Health Education Assessment Project”. Journal of School Health, 77(4), 157-163.

Myers-Clark, S. A. ve Christopher, S. E. (2001). “Effectiveness of a Health Course at Influencing Preservice Teachers’ Attitudes Toward Teaching Health”. Journal of School Health, 71(9). 462-466.

Nandha, B. ve Krishnamoorthy, K. (2007). “School-Based Health Education Campaign-a Potential Tool for Social Mobilization to Promote the Use Of DEC-Fortified Salt Towards Elimination of Lymphatic Filariasis”. Health Education Research, 22(4), 539-546.

Öcek, Z. A., Çiçeklioğlu, M., Gürsoy, S. T., Aksu, F., Soyer, M. T., Hassoy, H. ve diğerleri. (2008). “Public Health Education in Ege University Medical Faculty: Developing a Community-Oriented Model”. Medical Teacher, 30(9-10), 180-188.

Ögel, K., Taner, S., Eke, C. Y. ve Erol, B. (2004). “Madde Bağımlılığını Önlemede Öğretmen Ve Ebeveyn Eğitimlerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(4), 213-221.

Özbaşara, F., Çetinkaya, A. ve Güngör, N. (2004). “Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlık Davranışları”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3), 43-45.

Pasinlioğlu, T. ve Gözüm, S. (1998). “Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Sağlık Davranışları”. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2). 60-68.

Patty, W. (2001). “Evaluating Health Education Outcomes”. Journal of School Health, 71(8), 414-416.

Rabak-Wagener, J. (2003). “Challenge and Context in School Health Education”. Journal of School Health, 73(7), 251.

Roe, B., Wilson K. ve Doll H. (2001). “Public Awareness And Health Education: Findings from an Evaluation of Health Services for Incontinence in England”. International Journal of Nursing Studies, 38, 79-89.

Seffrin, J. (2008). Health Education in Schools-The Importance of Establishing Healthy Behaviors in Our Nation’s Youth”. The Health Educator Fall, 40(2), 1-5.

Simovska, V. (2007). “The Changing Meanings of Participation in School-Based Health Education and Health Promotion: The Participants’ Voices”. Health Education Research, 22(6), 864-878.

Sliepcevich, E. M. (2001). “School Health Education: Appraisal of a Conceptual Approach to Curriculum Development”. Journal of School Health, 71(8), 417-421.

Smith, B. J., Potts-Datema, W. ve Nolte, A. E. (2005). “Challanges in Teacher Preparation for School Health Education and Promotion”. Promotion and Education, 12, 162-164.

Tokuç, B. ve Berberoğlu, U. (2007). “Edirne Merkez İlçe İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerde Sağlığı Geliştirici Davranışlar”. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 421-426.

Tuğut, N. ve Bekar, M. (2008). “Üniversite Öğrencilerinin Sağlığı Algılama Durumları İle Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(3), 17-26.

Woolfson, R., Woolfson, L., Mooney, L. ve Bryce, D. (2008). “Young People’s Views of Mental Health Education in Secondary Schools: A Scottish Study”. Child: care, health and development, 35(6), 790–798.

Wyrick, D., Wyrick, C. H., Bibeau, D. L. ve Fearnow-Kenney, M. (2001). “Coverge of Adolescent Substance Use Prevention in State Frameworks for Health Education”. Journal of School Health, 71(9), 437-442.

Yardım, N., Gögen, S. ve Mollahaliloğlu, S. (2009). “Sağlığın Geliştirilmesi (Health Promotion): Dünyada ve Türkiye’de Mevcut Durum”. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 72(1), 29-35.

Yılmaz, E. ve Özkan, S. (2007). “Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(6), 87-104.

Zaybak, A. ve Fadıloğlu, F. (2004). “Üniversite Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışı ve Bu Davranışı Etkileyen Etmenlerin Belirlenmesi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 20(1), 77-95.