Üniversite Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnanç Empatik Eğilim ve Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inanç düzeyleri, empatik eğilim ve duygusal zekâ arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Empatik Eğilim Ölçeği, Bar-On Duygusal Zekâ Ölçeği, Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmaya 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Selçuk Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 428 kız ve 172 erkek olmak üzere toplam 600 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların yaş aralığı 19-22’dir. Verilerin analizi t-testi, Pearson momentler çarpım korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizi tekniği ile yapılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni akılcı olmayan inançlar, bağımsız değişkenleri ise empatik eğilim ve duygusal zekâdır. Araştırmanın bulgularına göre erkek üniversite öğrencilerinin akılcı olmayan inançlar alt boyutlarından suçlama eğilimi puanları kız öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Kız öğrencilerin akılcı olmayan inançlar alt boyutlarından aşırı kaygı ve bağımlı olma alt boyutu puanları erkek öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Diğer alt boyutlarda cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. Akılcı olmayan inançlar ölçeği alt boyutları, duygusal zekâ ölçeği ana alt boyutları ve empatik eğilim arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Sonuçlar bazı duygusal zekâ alt boyutlarının ve empatik eğilimin akılcı olmayan inançların bazı alt boyutlarını yordadığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı olmayan inanç, empatik eğilim, duygusal zeka düzeyleri, üniversite öğrencileri

Investigation Of The Relationship Between Unıversity Students' Irrational Belief, Empathic Tendency and Emotional Intelligence Levels

The aim of this study is to examine the irrational belief levels of university students, empathic tendency and emotional intelligence in terms of some variables. The research was done in relational screening model. Empathic Tendency Scale, Bar-On Emotional Intelligence Scale, Irrational Beliefs Scale and personal information form were used as data collection tools. 428 female and 172 male students from NecmettinErbakan Unversity and Selcuk University participated in the study in 2016-2017 academic year. The data were analyzed by t-test, Pearson moment product correlation and multiple linear regression analysis. Dependent variable of the study is irrational beliefs and the independent variables are empathic tendency and emotional intelligence. According to the findings of the study, male university students' scores of blame tendency, which are sub-dimensions of irrational beliefs, were found to be significantly higher than female students. On the other hand, female students' scores of overanxiety and dependence, which are also sub-dimensions of irrational beliefs, were found to be significantly higher than the male students. Significant relationships were found between the sub-dimensions of the non-rational beliefs scale, the main sub-dimensions of the emotional intelligence scale, and the empathic tendency.

Keywords:

Irrational Beliefs, Empathic Tendency, Emotional Intelligence, University Students,

PDF

___

Acar, F. T. (2001). Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik Ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları İle İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Acar, F. T. (2002). Duygusal Zeka ve Liderlik. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 53-68.
Alçay, A. (2015). Ergenlerin Öz-Yeterlikleri İle Mantıkdışı İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
Altıntaş, G. (2006). Liseli Ergenlerin Kişiler Arası İletişim Becerileri İle Akılcı Olmayan İnançları Arasındaki İlişkinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Arslan, T. (2016). Yükseköğretime Geçiş Sınavına (YGS) Hazırlanan Öğrencilerin Kaygı Düzeyleri İle Empati Becerileri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Nişantaşı Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aytaç, M. (2014). Yöneticilerin Empatik Eğilimleri Stresle Başa Çıkma Durumları Ve Çatışma Yönetim Stratejileri Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Bar-On, R. (2006). The Bar-On Model of Emotional-Social Intelligence (ESI). Psicothema, 18:13-25.
Bilge, F. ve Arslan, A. (2000). Akılcı Olmayan Düşünce Düzeyleri Farklı Üniversite Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerini Değerlendirmeleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (13), 7-18.
Can, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançları Ve Karar Verme Stilllerinin İncelenmesi.Yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya. Coleman, M., Ganong, L. H. (1987). Sex, sex-roles and irrational Beliefs. Psychological Reports. 61, 631-38.
Çelik, M. E. (2014). Ergenlerde internet Sosyal iletişim Ağlarının Kullanımı, Empati Ve iletişim Becerileri.Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.İstanbul.
Deniz, M. E. (2008). Psikoterapide Akılcı Duygusal Yaklaşım. (Edt: Ali Murat Sünbül) Eğitime Yeni Bakışlar, 2, 3. Baskı. S.380-381.
Dökmen, Ü. (1988). Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi Ve Psikodrama İle Geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt:21 sayı:1 S.155-190.
Dökmen, Ü. (2005). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık 32. Baskı
Drum, M. ve Stowers, D. (1998). Just World Beliefs And İrrational Beliefs: A Sex Difference?. Psychological Reports. 83 .
Egan, G. (1997). Psikolojik Danışmaya Giriş. Edt: Füsun Akkoyun (Çev. F Akkoyun, V. Duyan, B. Eylen, F. Korkut).
Ekinci, Ö. (2009), Öğretmen Adaylarının Empatik Ve Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ellis, A. (1993). Reflections On Rational-Emotive Therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2(61),199-201.
Eryüksel, G. N. (1996). Anababa Ver Ergen İlişkilerinin Problem Çözme, İletişim Becerileri, Bilişsel Çarpıtmalar Ve Aile Yapısı Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
Flett, G. L., Hewitt P. L. ve Cheng, W. M. W. (2008). Perfectionism, Distress, And İrrational Beliefs İn High School Students: Analyses With An Abbreviated Survey Of Personal Beliefs For Adolescents. Journal Of Rational- Emotive & Cognitive- Behavior Therapy, 26(3), 194-205.
Göçet, E. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeyleri İle Stresle Başa Çıkma Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Göller, L. (2010). Ergenlerin Akılcı Olmayan İnançları İle Depresyon-Umutsuzluk Düzeyleri Ve Algıladıkları Akademik Başarıları Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Gülle, M. (2015). Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Bölümlerine Göre Eleştirel Düşünme Ve Empati Kurma Düzeylerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gündüz, B. (2006). Öğretmenlerde Akılcı Olmayan İnançların Kişisel ve Mesleki Değişkenlere Göre İncelenmesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 75- 95.
Hoglund, C. L. ve Collison, B. B. (1989). Loneliness And Irrational Beliefs Among College Students. Journal of College Student Development, 30, 53-58.
Hamamcı, Z. Ve Çoban, A. E. (2012). Mesleki Olgunluk Ve Mesleki Kararsızlığın Akılcı Olmayan İnançlarla İlişkisi. Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 31-42.İşeri, İ. (2016). Lise Öğrencilerinin Duygusal Zeka Düzeyleri İle Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. Eğitim Bilimleri EnstitüsüKartol, A. (2013). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi. Eğitim Bilimleri EnstitüsüKızılyar, L. (2010). İlköğretim 7. Ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Denetim Odağı Boyutları Ve Akılcı Olmayan İnançlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler EnstitüsüLichtenberg, J.; W., Johnson ve D. Devore. (1992). Physical İllness And Subscription To Ellis’s İrrational Beliefs. Journal Of Counseling And Development, 71 (2), 157- 163.Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1993). “The Intelligence of Emotıonal Intelligence”, Intelligence, Vol:17, No:4, 420-443.
Önem, Ç. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Öfke Ve Öfkeyi İfade Etme Biçimlerinin Akılcı Olmayan İnançlar Ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Özdemir, M. (2015). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekaları İle Yaşam Doyumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
Pala, A. (2008). Öğretmen Adaylarının Empati Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl 2008 (1) 23. Sayı S. 13–23.
Rehber, E. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Çatışma Çözme Davranışlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Rogers, C. R. (1983). Empatik Olmak Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Seklidir. (Çev. Füsun Akkoyun). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Sayı16, S. 103-124.
Salameh, E. M. (2010). Irrational Beliefs among Jordian College Students and Relationship with Self-Confidence. Al-Balqa Applied University. November 8, 7(5).
Seymen, S. (2007). K. K. T. C. Gazimağusa Devlet Hastanesinde Çalışan Yüksek Hemşire Ve Hemşirelerin Empatik Eğilimleri İle Yatan Hastaların Hemşirelere Karsı Duydukları Memnuniyet Düzeyleri. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, K. K. T. C. Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Silverman, S. ve Digiuseppe, R. (2001). Cognitive-Behavioral Constructs And Children’s Behavioral And Emotional Problems. Journal Of Rational-Emotive And Cognitive-Behavior Therapy , 2(19), 119-134.
Şimşek, A. (2006). Duygusal zekanın ana-baba tutumunun ve doğum sırasının tercih edilen liderlik tarzına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Yeşilyaprak, B. (2001). “Duygusal Zeka ve Eğitim Açısından Doğurguları”. Eğitim Yönetimi Dergisi. Cilt: 7, Sayı:25:139-146.
Yıldız, M. C. (2016) Boşanmış Ailelerde Yetişen Çocukların Ebeveynlerine Bağlanma Düzeylerine Göre Akılcı Olmayan İnançlarının İncelenmesi.Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Mersin.
Yurtal (Dinç), F. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yüksel, A. (2004). Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2) 341-354.