Doğu Karadeniz Bölümü Sahil Yöresindeki Kırsal Yerleşmeler ve Özellikleri

Öz Bu araştırma, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan insanların öncelikli ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bu ihtiyaçların karşılanması düzeylerini ölçmek amacıyla yapılmıştır. Verilerin elde edilmesinde nicel araştırma yöntemlerinden yararlanılmış ve betimsel bir çalışma yaklaşımı gösterilmiştir. Araştırmanın evrenini Artvin, Giresun, Ordu, Rize ve Trabzon illerinde yaşayan 2016 sonu itibari ile toplam 2.473.550 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, Eleman örnekleme türlerinden “Oransız Eleman Örnekleme” yöntemi ile tesadüfi olarak belirlenmiştir. Doğu Karadeniz Bölgesinde yaşayan bireylerin ihtiyaçlarının karşılanma durumlarını tespit etmek amacıyla 1654 kişinin görüşlerine başvurulmuş ve bunun için araştırmacılar tarafından uyarlanan veri toplama aracı kullanılmıştır. Verileri ölçmede SPSS programından yararlanılmış, ölçek yardımıyla elde edilen verilerin analizinde T-Test ve One-Way Anova testleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda bireylerin Yaş, Cinsiyet, Yaşadığı Şehir, Çalıştığı Kurum ve Çocuk sayısı değişkenleri bakımından ihtiyaçlarının karşılanma durumlarını arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Bölgesel Kalkınmaya önem verildiği günümüzde hükümet politikaları ve 2023 Vizyonu çerçevesinde bölgede yaşayan bireylerin temel ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik makro boyutta tedbirlerin alınmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kırsal yerleşmeler, Doğu Karadeniz Bölümü, doğal faktör, beşeri faktör

PDF

___

Alagöz, C. A. (1941). Yayla Tabiri Hakkında Rapor. Ankara: Birinci Coğrafya Kongresi. Raporlar, Müzakereler, Kararlar. Maarif Vekilliği.

Alagöz, C. A. (1993). Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları. Ankara: Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araşt. ve Uyg. Derg. Sayı: 2.

Arınç, K. (2014). Doğal, Beşeri, İktisadi ve Siyasal Yönleriyle Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri (I. Baskı). Erzurum: Biyosfer Araştırmalar Merkezi, Coğrafya Araştırmalar Serisi No: 105, Eser Ofset Matbaacılık.

Atalay, İ., Mortan, K. (2003). Resimli ve Haritalı Türkiye Bölgesel Coğrafyası (Genişletilmiş 2. Baskı). İstanbul: İnkılâp Yay.

Birinci, S. (2015). Bayburt İlinin Coğrafyası (Fiziki-Beşeri-Ekonomik). Ankara: Bayproje yayın No: 16, Detay yayıncılık.

Ceylan, S. (1995). Artvin Yöresinin Coğrafî Etüdü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Doğanay, H. (1989). Ordu'da Bazı Oba-Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık. Erzurum: Coğrafya Makaleleri. Atatürk Üniv. Fen-Ed. Fak. Yay. No: 50.

Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşerî Coğrafyası. İstanbul: MEB Yay. No: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi No: 877, Eğitim Dizisi No: 10.

Doğanay, H., Orhan, F., (2015). Türkiye Beşeri Coğrafyası (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Doğanay, H., Zaman, S., (2004). Oba-Yayla Yerleşmelerine Tipik İki Örnek: Çambaşı ve Turnalık Obaları (Ordu İli). İstanbul: Türk Coğrafya Kurumu, Türk Coğrafya Dergisi. 43.

Doğanay, S, (2010). İşlevsel Değişim Sürecinde Çakırgöl Çevresinde Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara: Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7 ( 8), ISSN: 1303-5134.

Emiroğlu, M. (1977). “Bolu’da Geçici Bir Yerleşme Tipi: Güzle”. Ankara: A.Ü. DTCF. Coğrafya Araştırmaları Dergisi 8, 97-120.

Emiroğlu, M. (1977). Bolu’da Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara: Ankara Üniv. D.T.C.F. Yay. No: 272.

Göney, S. (1975). Büyük Menderes Bölgesi. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay. No: 79.

Kaptan, H. (1978). Doğu Karadeniz Kırsal Alan Yerleşme Düzeni ve Tarımsal Üretim İlişkileri. (Doçentlik Tezi), İstanbul: İstanbul Üniv., İDMMA Mimarlık Bölümü.

Kaya, G. (2017). Tirebolu İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No. 1157, Edebiyat Fak. Yay. No: 143, Araştırma Serisi, No. 119.

Koday, S. (2000). Murgul Çayı Havzasının Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No. 912, Fen-Edebiyat Fak. Yay. No. 98.

Koday, Z. (2003). Arhavi Çayı Havzasının Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No. 934, Araştırma Serisi, No. 71.

Koday, Z. (2014). Fındıklı İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No. 1045, Edebiyat Fak. Yay. No: 141, Araştırma Serisi, No. 117, Mega Ofset Maatbacılık.

Özçağlar, A. (1997). Türkiye’de Belediye Örgütlü Yerleşmeler (Kasabalar-Şehirler). Ankara: Ekol Yayınevi.

Özçağlar, A. (2015). Yönetsel Coğrafya (I. Baskı). Ankara: Nika Yayınevi No: 28, Bizim Büro Ofset Maatbaacılık.

Özdemir, M. (2017). Mesudiye İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No. 1216, Edebiyat Fak. Yay. No: 146, Araştırma Serisi, No. 122, Zafer Medya.

Rızvanoğlu, M, T. (2003). Ardanuç İlçesinin Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Sarıbeyoğlu, M. (1951). Aşağı Murat Bölgesinin Beşerî Coğrafyası. İstanbul: Ankara Üniv. DTCF, Doğu Anadolu Araştırma İstasyonu Yay. No: 1, Anıl Matbaası.

Sözer, A.N. (1972). Kuzeydoğu Anadolu’da Yaylacılık. Ankara: İş Matbaacılık ve Ticaret.

Tandoğan, A. (1972). Çayeli-Pazar Yöresinin Fiziki Coğrafyası. Ankara: Coğrafya Araştırmaları Dergisi Sayı: 3-4, Ankara Üniv. Basımevi.

Tandoğan, A., Kılıçaslan, A., Tunç, M., (1994). Trabzon: Değirmendere-Fol Deresi Arasındaki Sahada Doğal Çevre Faktörlerinin Ekonomik Yapı Üzerindeki Etkileri. Karadeniz Teknik Üniversitesi.

Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enst. Yay. No: 45.

Tolun- Denker, B. (1977). Yerleşme Coğrafyası-Kır Yerleşmeleri. İstanbul: İstanbul Üniv. Yay. No: 2275, Coğrafya Enst. Yay. No: 93.

Tunçdilek, N. (1963). Türkiye’nin Farklı İki Bölgesinde Kır Yerleşme Şekilleri Hakkında Müşahedeler. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Derg. Cilt: 7, Sayı: 13.

Tunçdilek, N. (1964). Türkiye’de Yaylalar ve Yaylacılık. İstanbul: İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Derg. 14.

Tunçdilek, N. (1967). Türkiye İskân Coğrafyası-Kır İskânı. İstanbul: İstanbul Üniv., Coğrafya Enst., Yay. No: 49.

Tunçdilek, N. (1971). Kır Yerleşmeleri: Köy-Altı Şekilleri. İstanbul: Türkiye Coğrafi ve Sosyal Araştırmalar. İstanbul Üniv. Coğrafya Enst. Yay. Yücel, T. (1987). Türkiye Coğrafyası. Ankara: Türk Kültürünü Araş. Enst. Yay. No: 68, Seri: VII, 5.

Yücel, T. (1988). Türkiye’de Kır Yerleşme Tipleri. Ankara: Türk Kültürü Araştırmaları, Prof. Yaşar ÖNEN’e Armağan, Yıl: XXVI/1.

Zaman, M. (1996). Tonya’nın Coğrafi Etüdü. (Doktora Tezi) Erzurum: Atatürk Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Zaman, M. (1999). Güzle Yerleşmelerine Tipik Bir Örnek: "Alataşı Güzlesi" (Şalpazarı-Trabzon). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Edebiyat Bilimleri Dergisi, 25.

Zaman, M. (2000). Tonya İlçesinde Oba-Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniv. Doğu Coğrafya Dergisi, 3.

Zaman, M. (2001). Tonya İlçesinin Coğrafi Etüdü. Trabzon: Tonya Belediyesi Kültür Yayınları No:1.

Zaman, M., Bulut, İ. (2003). Doğu Karadeniz Kıyı Kesiminde Kırsal Yerleşmelerin Dağılışında Coğrafi Faktörlerin Etkisi. Trabzon: Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Kırsal Alanda Yerleşim Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu (18–20 Aralık 2003), 216–231.

Zaman, M. (2003). Vakfıkebir İlçesinin Coğrafyası. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 102, Araştırma Serisi No: 73.

Zaman, M. (2006). Zigana Dağları’nda Yaylacılık ve Yayla Turizmi. Atatürk Üniv. Fen-Ed. Fak. Sosyal Bilimler Derg. 6 (36).

Zaman, M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Yaylalar ve Yaylacılık. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 105, Araştırma Serisi No: 75.

Zaman, M. (2010). Yerleşme Coğrafyası. Ankara: Genel Beşeri Ve Ekonomik Coğrafya, Gündüz Eğitim Yayıncılık.

Zaman, M. (2010). Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Dağ ve Yayla Turizmi. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 977, Edebiyat Fak. Yay No: 134, Araştırma Serisi No: 110.

Zaman, M. (2012). Trabzon İlinin Turizm Coğrafyası: Potansiyel-Alternatifler-Planlama. Erzurum: Atatürk Üniv. Yay. No: 999, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 137, Araştırma Serisi No: 113.

Zaman, M. (2017). Yerleşme Coğrafyası - Kır Yerleşmeleri (Ders Notları). Erzurum, Atatürk Üniv. Edebiyat Fak. Coğrafya Bölümü.

Zaman, M., Sevindi, C., (2001). Tonya İlçesinde Mezraa Yerleşmeleri. Erzurum: Atatürk Üniv. Doğu Coğrafya Derg. Sayı: 5, Çizgi Kitabevi.