Hacer UĞUR, Ayten YILMAZ YAVUZ, Nuran MUMCU, Nurefşan AYDOĞAN

İşyerlerinde Güvenlik İklimi Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkiler mi?

Bu çalışma işyerlerindeki güvenlik ikliminin kişisel koruyucu donanım kullanımına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma tanımlayıcı olarak Ocak-Şubat-Mart 2016 tarihleri arasında Bir Ortak Sağlık ve Güvenlik Biriminin hizmet verdiği işyerlerinde çalışan işçiler üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini işyerlerinde çalışan toplam 120 işçi, örneklemi ise araştırma kriterlerine uyan 104 işçi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Bilgi Formu” ve “Güvenlik İklimi Ölçeği” kullanılarak, yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Etik açıdan Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi’nden yazılı izin ve araştırmaya katılan işçilerden sözel onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Independent –Samples T-Test, One Way-Anova ve Korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırmadaki işçilerin yaş ortalaması 31,29±7,95 olup, %76,0’ı erkek, %47,1’i lise mezunu ve %32,7’si vardiyalı sistemde çalışmaktadır. Araştırma kapsamındaki işçilerin %85,6’sı işyerinde kişisel koruyucu donanım kullanmanın önemli olduğunu düşündüğünü ve %72,1’i işyerinde düzenli olarak kişisel koruyucu donanım kullandığını belirtmiştir. Araştırmada işçilerin güvenlik iklimi ölçeği puan ortalamaları ile kişisel koruyucu donanımı düzenli kullanmaları, kişisel koruyucu donanımın ulaşılabilir olması, kişisel koruyucu donanım kullanımı hakkında bilgi almaları, kişisel koruyucu donanımın kullanımının kolay olması ve kişisel koruyucu donanımı ekip arkadaşlarının düzenli kullanması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<0.05). Bu çalışmada işçilerin algıladığı güvenlik ikliminin, kişisel koruyucu donanım kullanım durumlarını etkilediği belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda işverenlerin, güvenlik iklimi ve kişisel koruyucu ekipmanların kullanımı ile ilgili farkındalıklarının arttırılması önerilir.

Anahtar Kelimeler:

İşyeri, güvenlik iklimi, kişisel koruyucu donanım

Does Safety Climate at Workplaces Affect the Protective Safety Equipment Use?

This study was performed in order to determine the effect of safety climate on the personal protective equipment use at workplaces. This descriptive study was performed between January-March 2016 with employees working in workplaces which were audited by a Mutual Health and Safety Unit. The population of the study was composed of 120 individuals and the study group was composed of 104 workers who met the research criteria. The data of the study were collected by using ‘Information Form’ and ‘Safety Climate Scale’. Before conducting the study, we obtained written approvals from Joint Health and Safety Units. The oral consents were obtained from employees who accepted to participate in the study. Descriptive statistics, independent sample t test, variance analyses, correlation test and linear regression analysis were used in order to evaluate the data of the study. Of all workers, 85,6% of them thought that the use of personal protective equipment was important, and 72,1% of them stated that they were regularly using personal protective equipment at workplace. There was a significant difference between the status of employees regarding the regular use availability, get sufficient information, ease of use, regular use of teammates of personal protective equipment, and safety scale scores (p<0.05). In this study, the safety climate perceived by workers affected the status of using personal protective equipment In line with these findings, it is recommended to increase the awareness of employers related to the importance of the safety climate and the use of personal protective equipment in the workplace.

Keywords:

Workplace Safety Climate, Personal Protective Equipment, Employees,

PDF

___

Alkış, H. & Taşpınar, Y.(2012). ”İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Yeni Yaklaşımlar, Demir Çelik Sektörü Çalışanlarının Işçi Sağlığı ve İş Güvenliği Algısı: Konya Örneği” IISS 12 Uluslararası Demir Çelik Sempozyumu Bildirileri, 2012, 1190-1196, Karabük.
Aybek, A.; Güvercin, Ö. & Hurşitoğlu, Ç. (2003). „Teknik Personelin İş Kazalarinin Nedenleri ve Önlenmesine Yönelik Görüşlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 6:91-100.
Aytaç, S. (2011). “İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürünün Önemi”, Türk Metal Dergisi, 147:1-8.
Carol, H.K.H.; Hinze, J. & Albert, P.C.C. (2014). „Safety Climate and Injury Occurrence of Repair, Maintenance, Minor Alteration and Addition Works: A Comparison of Workers, Supervisors and Managers”, Property Management and Built Environment, 32(5/6):188-207.
Choudhry, R.M.; Fang, D. & Lingard, H.(2009). ”Measuring Safety Climate of A Construction Company”, Journal of Construction Engineering and Management, 135:890-899.
Clarke, S. (2006). ”The Relationship Between Safety Climate and Safety Performance: A Meta-Analytic Review”, Journal of Occupational Health Psychology, 11:315-327.
Cooper, M.D. & Phillips, R.A. (2004). ”Exploratory Analysis of The Safety Climate and Safety Behavior Relationship”, Journal of Safety Research, 35:497-512.
Dejoy, D.M. (1985). ”Attributional Processes and Hazard Control Management in Industry”, Journal of Safety Research, 16:61-71.
Demirbilek, T. & Çakır, Ö.(2008). ”Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Değişkenler”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23:173-191.
Dursun, S.(2011). “Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama”, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2011.
Frost&Sullivan. Understanding Perceptions and Attitudes Towards Personal Protection Equipment: Us&Europeanusers. http://www.frost.com/sublib/subscriptionndex.do? pageSize=100&subscriptionId=9310&bdata=&page=1. Erişim tarihi 19 Haziran 2018.
Griffin, M.A. & Neal, A. (2000). “Perceptions of Safety at Work: A Framework For Linking Safety Climate to Safety Performance, Knowledge and Motivation”, Journal of Occupational Health Psychology, 5:347-358.
Guldenmund, F.W.(2000). ”The Nature of Safety Culture: A Review of Theory and Research”, Safety Science, 34:221-234.
Hämäläinen, P.; Takala, J. & Kiat, T.B. Global Estimates of Occupational Accidents and Work-Related Illnesses 2017. file:///C:/Users/hp/Desktop/i%C5%9Fsa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1% 20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fma/Report%20Global%20Estimates%20of%20Occupational%20Accidents%20and%20Workelated%20Illnesses%202017%20rev1.pdf. Accessed June 20, 2018.
Hayes, B.E.; Perander, J. Smecko, T. & Trask, J.(1998). ”Measuring Perceptions of Workplace Safety: Development and Validation of The Work Safety Scale”, Journal of Safety Research, 29:145-161.
Hofmann, D.A. & Stetzer A. (1998). ”The Role of Safety Climate and Communication in Accident Interpretation: Implications for Learning From Negative Events”, Academy of Management Journal, 41:644-657.
Neal, A. & Griffin, M.A. (2006). “A Study of The Lagged Relationships Among Safety Climate, Safety Motivation, Safety Behavior, and Accidents at The İndividual”, Journal of Applied Psychology, 91:946-953.
Öçal, M. & Özal, Ç. (2017). ”Türkiye ve Avrupa Birliği’nde İş Kazası Verilerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Emek ve Toplum, 6:616-637.
Ören, K. & Er, M. (2016). “Güvenlik İkliminin Güvenlik Performansına Etkisi”, Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5:48-66.
Probst, T.M. & Estrada, A.X. (2010). ”Accident Under-Reporting Among Emplo-Yees: Testing The Moderating Influence of Psychological Safety Climate and Supervisor Enforcement of Safety Practices”, Accident Analysis and Prevention, 42:1438-1444.
Sadullah, Ö. & Kanten, S.(2009). ”A Research on The Effect of Organizational Safety Climate Upon The Safe Behaviors”, Ege Academic Review, 9:923-932.SGK, İstatistikleri. https://artidanhaberler.files.wordpress.com/2017/02/isg-kaza-ve-meslek-hastalc4b1c49fc4b1-istatistigi_07-02-2017.pdf. Erişim tarihi 19 Haziran 2018.
Smith, T.D. & DeJoy, D.M. (2012). ”Occupational Injury In America: An Analysis of Risk Factors Using Data From The General Social Survey”, Journal of Safety Research, 43:67-74.
Taşçı, H. (2016). ”Kişisel Koruyucu Donanımları Çalışanların İsteği İle Kullanmama Nedenleri ve Kullandırma Çözümleri”, Yüksek Lisans Tezi, Gedik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tholen, S.L.; Pousette, A. & Torner, M. (2013). ”Causal Relations Between Psychosocial Conditions, Safety Climate and Safety Behaviour-A Multilevel Investigation”, Safety Science, 55:62-69.
Türen, U.; Gökmen, Y. Tokmak, İ. & Bekmezci, M. (2014). ”Güvenlik Iklimi Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalişmasi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19:171-190.
Wentz, C.A. (1998). Safety, Health and Environmental Protection, McGraw-Hill Book Company, Boston.Wiegmann, D.A.; Zhang, H. & von Thaden, T.(2001). “Defining and Assessing Safety Culture in High Reliability Systems: An Annotated Bibliography”, University of Illinois Institute of Aviation Technical Report (ARL-01-12/FAA-01-4), Savoy, IL: Aviation Res Lab.
Yorulmaz, M.; Büyük, N. & Birgün, S.(2016). “Tersane İşletmelerinde Örgütsel Güvenlik İkliminin İncelenmesi”, International Journal of Social Science, 46:303-317.
Zhu, J.C.; Fan, D. Fu, G. & Clissold, G. (2010). ”Occupational Safety in China: Safety Climate and Its Influence On Safety-Related Behavior”, China Information, 24:27-59.
Zohar, D. (1980). “Safety Climate in Industrial Organizations: Theoretical and Applied Implications”, Journal of Applied Psychology, 65:96-102.