TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİN YENİDEN ÜRETİMİNDE AŞK ROMANLARININ ROLÜ: MUAZZEZ TAHSİN BERKAND’LA İZDİVAÇ

Toplumsal cinsiyet, bireylerin kadın ve erkeği nasıl anlamlandıracakları konusunda toplumsal olarak inşa edilen pratikler bütününe tekabül etmektedir. Söz konusu pratiğin içeriğinde farklı algıların, ilişki biçimlerin ve kurumsal mekanizmaların bulunduğu söylenebilir. Bunlar arasında evlilik, toplumsal cinsiyeti şekillendiren en temel kurumlardan biri olarak karşımıza çıkar. Üstelik bu durum, yalnız evliliğin kendisi için değil, evliliğe dair anlatılar için de geçerli bir durumdur. Gerçekten de “izdivaç” Türk edebiyatında dahilinde popüler aşk romanlarının başlıca konusunu oluşturmaktadır. Bu, bir diğer yanıyla söz konusu aşk romanlarının evlilik özelinde toplumsal cinsiyete dair rollerin ve kadına dair algının yeniden üretilmesinin önemli araçlarından biri olması anlamına gelmektedir. Çalışmada Muazzez Tahsin Berkand’ın izdivaç merkezli romanları üzerinde durulacak ve bunların toplumsal cinsiyet ve kadınlık rollerinin yeniden üretimindeki katkısı analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Toplumsal cinsiyet, popüler aşk romanları, izdivaç, kadınlık, Muazzez Tahsin Berkand.

It is possible to define gender as a set of socially constructed practices linked to biological sex that shape how individuals understand the categories of woman and man. These practices include different types of perceptions, relations and institutions. Marriage can be located as a critical institution on reproducing gender roles and this is also valid for narrations about marriage. Especially it is one of the basic topic of popular romances in Turkish literature. In other words it is possible to study the romances as an instrument to reproduce the perception about women with special emphasis on marriage. In this study, Muazzez Tahsin Berkand’s novels about marriage will be focused and her contributions about shaping the gender roles will be discussed.

Keywords:

Gender, popular romances, marriage, womanhood, Muazzez Tahsin Berkand.,

PDF

___

Anderson, Benedict. (2009). Hayali Cemaatler – Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması (çev. İ. Savaşır). İstanbul: Metis Yayınları.

Andı, M. Fatih (2004). Roman ve Hayat, İstanbul: Akademik Kitaplar.

Arpacı, Murat. (2012-13) “Modernitenin Eşiğinde Toplumsal Cinsiyet Rejimi: Pastoral İktidar, Beden Politikaları ve Evlilik”. Doğu Batı. (63): 1311

Aydın, Suavi.(1993). Modernleşme ve Milliyetçilik. Ankara: Gündoğan Yayınları.

Berkand, Muazzez Tahsin (1958). Sabah Yıldızı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Berkand, Muazzez Tahsin (1959). Çamlar Altında. İstanbul: İnkılap Kitabevi. Berkand, Muazzez Tahsin (1960a). Perdeler. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Berkand, Muazzez Tahsin (1960b). Sevmek Korkusu İstanbul: İnkılâp Kitabevi.

Berkand, Muazzez Tahsin (1966a). Işık Yağmuru. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1966b). Bahar Çiçeği. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1970). Aşk Fırtınası. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1971). Lâle. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1974). Uğur Böceği. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1975). Aşk Tılsımı. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1976). İki Kalp Arasında. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1978). Dağların Esrarı. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1979). Büyük Yalan. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1980a). Muallâ. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1980b). Yabancı Adam. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Berkand, Muazzez Tahsin (1980c). Uzayan Yollar. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.

Boran, Behice (1992). Edebiyat Yazıları. İstanbul: Sarmal Yayınevi.

Boratav, Pertev Naili (1982). Folklor ve Edebiyat. İstanbul: Adam Yayınları. Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. (Çev. Cem Soydemir). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Coşkun, Betül. (2010). “Türk Modernleşmesini Kadın Romanları Üzerinden Okumak – Tanzimat’tan Cumhuriyete” Turkish Studies. 5(4): 9309

Erkol, Çimen Günay. (2011). “Osmanlı-Türk Romanından Çağdaş Türk Romanına Kadınlık: Değişim ve Dönüşüm”. Türkiyat Mecmuası. Cilt 21, s. 147-177.

Esen, Nüket (1997). Türk Romanında Aile Kurumu (1870-1970). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.

Evin, Ahmet Ö. (1983). Origins and Development of The Turkish Novel. Minneapolis: Bibliotheca İslamica.

Gülendam, Ramazan. (2006). Türk Romanında Kadın Kimliği (1946–1960). Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.

Güneş, Aslı. (2005). Kemalist Modernleşmenin Adab-ı Muaşeret Romanları: Popüler Aşk Anlatıları. Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Gürbilek, Nurdan. (2009). “Erkek Yazar, Kadın Okur”. içinde Kadınlar Dile Düşünce – Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet. (der. S. Irzık & J. Parla). İstanbul: İletişim Yayınları. s. 275-306.

Irzık, Sibel, Jale Parla. (2009). “Önsöz”. içinde Kadınlar Dile Düşünce – Edebiyat ve Toplumsal Cinsiyet. (der. S. Irzık & J. Parla). İstanbul: İletişim Yayınları. s. 7-12.

Moran, Berna (1990). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış I. İstanbul: İletişim Yayınları.

Mutluay, Rauf. (1973). 100 Soruda Çağdaş Türk Edebiyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi

Oktay, Ahmet (1993). Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı 1. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Önertoy, Olcayto. (1984). Cumhuriyet Dönemi Türk Roman ve Öyküsü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Özçelik, Ümran. (2007). Muazzez Tahsin Berkand’ın Hayatı, Edebî Kişiliği ve Eserleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Özkırımlı, Atilla (2004). Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Öztürkmen, Neriman Malkoç (1999). Edibeler Sefireler Hanımefendiler. İstanbul: Reyo Matbaacılık.

Radway, Janice A. (1991). Reading the Romance- Women, Patriarcy and Popular Literature. Chapel Hill and London: The University of North Carolina Press.

Slade, Bonnie. (2008) “Inequality, Gender”. içinde International Encyclopedia of the Soial Sciences – volume 3. (ed. William A. Darity). Detroit: Macmillan Referance Usa. s. 624-627.

Sweetman, Caroline. (2003). Gender, Development, and Marriage. Oxford: Oxfam GB.

Ural, Tülin. (2009). “Theme of ‘Marriage with a Foreigner’: Nationalism and Female Authorship in the Early Republican Novel”. Turkish Studies. Volume 10, No. 3, s.425-442.

Türkeş, Ömer (2001). “Güdük Bir Edebiyat Kanonu”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce – cilt 2. İstanbul: İletişim Yayınları.

Türkeş, A.Ömer (2006). “Sayılarla Kadın Romanları”. http://www.birikimdergisi.com/birikim/makale.aspx?mid=140 Erişim Tarihi: 8.4.2014.

Yalçın, Alemdar (2002). Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Türk Romanı (1920-1946). Ankara: Akçağ Yayınları.

Yıldız, Alpay Doğan. (2010). Popüler Türk Romanları – Kerime Nadir, Esat Mahmut Karakurt, Muazzez Tahsin Berkant 1930-1950. İstanbul: Dergah Yayınları.