Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi

Türkiye’deki ismi ile katılım bankacılığı, İslami finans ilkeleri çerçevesinde faizsiz bankacılık faaliyetlerini gerçekleştiren banka türüdür. Geleneksel bankacılık hizmetlerinden temelde ayrımı faizsiz işlemler olan katılım bankacılığı, 2017 yılı sonu itibariyle Türkiye’de 5 katılım bankası ile faaliyet göstermektedir. Katılım bankaları ülkemizde son yıllarda kalkınma planları çerçevesinde finans sektörünün ve bankacılık sisteminin hızla büyüyen ve gelişen bir parçası haline gelmiştir. Söz konusu bankalar mevcut yapı ve işleyişleri ile ülke ekonomisine önemli ölçüde katma değer sağlamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de 2011-2017 yıllarında faaliyet gösteren 6 katılım bankasının finansal performansları Topsis yöntemi ile analiz edilerek değerlendirmelerde bulunulmuştur. Bu tür analizler katılım bankalarının kriz, iflas, likidite sıkıntısı gibi muhtemel gelişmelere önceden hazırlıklı olmasına yardımcı olmaktadır. Katılım bankalarının finans sektörü içerisindeki rolünün arzu edilen seviyeye çıkması için güçlü bir finansal yapıya sahip olmaları zorunludur.

The Financial Performance Analysis of the Participation Banks

The type of banking, which is called participation banking in Turkey, implements interest-free banking in the framework of Islamic finance principles. Participation banking, whose basic difference from traditional banking services is interest-free transactions, has been operating with 5 participation banks in Turkey by the end of 2017. Participation banks have become a rapidly growing and developing part of the financial sector and the banking system within the framework of development plans in recent years in our country. The relevant banks provide significant added value to the country's economy with current structure and functioning. In this study, the financial performance of 6 participation banks operating in Turkey between 2011-2017 have been analyzed by Topsis method and evaluations were made. Such analyzes enable the participation banks to be well prepared for possible developments such as crisis, bankruptcy and liquidity difficulties. For the role of participation banks in the financial sector to reach the desired level, it is imperative that they have a strong financial structure.

___

  • Atar, A. (2017) “Başlangıcından Günümüze Dünyada ve Türkiye’de İslami Bankacılığın Genel Durumu”, Journal of History Culture and Art Research, 6(4), ss. 1029-1062.
  • Baykara, H. V. (2012) Katılım Bankalarında Etkinlik ve Verimlilik Analizi, (Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
  • Bozdoğan, T., Ersoy, B. ve Kaygısız, M. (2018). “CAMELS Değerlendirme Sistemiyle Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi”, Journal of Social And Humanities Sciences Research, 5(30), ss. 4309-4323.
  • Buğan, M. F. (2015). Katılım Bankaları ile Konvansiyonel Bankaların Etkinliklerinin VZA ve Malmquist TFV Endeksi ile Karşılaştırılması, (Yüksek Lisans Tezi), Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
  • Çağıran Kendirli, H., Kendirli, S. ve Aydın. Y. (2019). “Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının TOPSİS Yöntemiyle Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), ss. 137-154.
  • Çobankaya F. T. (2014) Katılım Bankalarının Türkiye'deki Farkındalık Düzeyinin Tespiti: Batı Akdeniz Bölgesinde Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Doğan, M. (2013). “Katılım ve Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 58, ss. 175-188.
  • Dumanoğlu, S. ve Ergül, N. (2010) “İMKB’de İşlem Gören Teknoloji Şirketlerinin Mali Performans Ölçümü”, Mufad Journal, 48, ss. 101-111.
  • Esmer, Y. ve Bağcı, H. (2016) "Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), ss. 17-30.
  • Gökçen, G. ve Gönen, İ. (2017) “Katılım Bankalarının Finans Sektörü İçindeki Yeri Ve Katılım Bankalarına Yönelik Müşteri Algısı”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), ss. 61-77.
  • Kınalı, F. (2012). Faizsiz Sistemde Bankacılık Anlayışı ve Kredi İşlemleri, (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Lai, Y., Liu, T. and Hwang, C. (1994) “Topsis for MODM”, European Journal of Operational Research, 76, pp. 486-500.
  • Nakiboğlu, A. ve Levent, M. (2018). “İslami Finans ve Katilim Bankacılığı: Türkiye ve Dünyadaki Uygulamaları”, Turkish Studies, 13(7), 175-186.
  • Onour, I. A. and Abdalla, A. M. A. (2011) “Efficiency of Islamic Banks in Sudan: A Non-parametric Approach”, Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, 7(4), pp. 79-92.
  • Özdemir M. (2014) Bölüm Adı: TOPSIS, Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, ss. 133- 153, Dora Basım-Yayın Dağıtım: Bursa.
  • Özkan, H. (2012) Katılım Bankacılığının Klasik Bankalarla Karşılaştırılması ve Muhasebe Uygulamaları, (Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Pehlivan, P. (2016) “Türkiye’ de Katılım Bankacılığı ve Bankacılık Sektöründeki Önemi. Makale”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(31), ss. 296-324.
  • Rozzani, N. and Abdul Rahman, R. (2013). “Camels and Performance Evaluation of Banks in Malaysia: Conventional Versus Islamic”, Journal of Islamic Finance and Business Research, 2(1), pp. 36-45.
  • Safiullah, M. (2010) “Superiority of Conventional Banks & Islamic Banks of Bangladesh: A Comparative Study”, International Journal of Economics and Finance, 2(3), pp. 199-207.
  • Samad, A. (2004). “Performance of Interest-Free Islamic Banks vis-à-vis Interest-Based Conventional Banks of Bahrain”, IIUM Journal of Economics and Management, 12(2), ss.1-15.
  • Soba, M. ve Eren, K. (2011). “Topsis Yöntemini Kullanarak Finansal Ve Finansal Olmayan Oranlara Göre Performans Değerlendirilmesi, Şehirlerarası Otobüs Sektöründe Bir Uygulama”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11(21), ss. 23-40.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023). Erişim adresi: http://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2019/11/ON_BIRINCI_KALKINMA-PLANI_2019- 2023.pdf
  • T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2017). Orta vadeli program (2018-2020). Erişim adresi:http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/OrtaVadeliProgramlar/Attachme nts/14/Orta_Vadeli_Program_2018-2020.pdf
  • Toraman, C., Ata, H. A. ve Buğan, M. F. (2015). “Mevduat ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Performans Analizi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 301-310.
  • Türkiye Katılım Bankaları Birliği [TKBB]. (2015). Türkiye katılım bankacılığı strateji belgesi 2015-2025. Erişim adresi: https://www.tkbb.org.tr/ Documents/Yonetmelikler/TKBB-Strateji-Belgesi.pdf
  • Usman, A. and Khan, M. K. (2012) “Evaluating the Financial Performance of Islamic and Conventional Banks of Pakistan: A Comparative Analysis”, International Journal of Business and Social Science, 3(7), pp. 253-257.
  • Uzun, S. ve Kazan, H. (2016). “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE Karşılaştırılması: Gemi İnşada Ana Makine Seçimi Uygulaması”, Journal of Transportation and Logistics, 1(1), ss. 99-113.
  • Yanpar, A. (2014) İslami Finans, İlkeler, Araçlar ve Kurumlar, İstanbul. Scala Yayıncılık.
  • Yudistira, D. (2004) “Efficiency in Islamic Banking: An Empirical Analysis of Eighteen Banks”, Islamic Economic Studies, 12(1), pp. 1-19.
  • https://www.bddk.org.tr/BultenAylik (Erişim tarihi: 03.03.2020)
  • http://www.ifk.com.tr/data/tasfiye-kurulu-karar-raporlari/a_2012_tasfiye_kurul u_faaliyet_raporu.pdf (Erişim tarihi: 30.03.2018)
  • https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/4 (Erişim tarihi: 01.03.2020)
  • https://www.tkbb.org.tr/mukayeseli-tablolar (Erişim tarihi: 01.03.2020)
  • https://www.tkbb.org.tr/veri-seti (01.03.2020)