AZERBAYCAN: KIZILORDU’NUN AZERBAYCAN’I İŞGALİ VE TÜRKİYE’NİN TEPKİSİ (Ocak 1990)

Öz Sovyetler Birliği’nin son döneminde Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne ait olan Dağlık Karabağ’da hak iddia etmesi etnik çatışmalara yol açtı. Gorbachev’in glasnost ve perestroyka politikaları ile birlikte Azerbaycan’a bağlı olan Dağlık Karabağ Özerk Vilayeti Ermenistan’la birleşmeyi resmen talep etti. Azerbaycan’da hem Moskova yönetimine, hem de Azerbaycan yönetimine karşı protesto gösterileri arttı. Olayların daha da trajik boyut kazanmasını neden gösteren Moskova yönetimi, başta Bakü olmak üzere Azerbaycan’ın birçok bölgesinde olağanüstü hal uygulamasını başlattı. 19 Ocak 1990 tarihinde olağanüstü hal ilan edilirken, aynı saatlerde Kızıl Ordu birlikleri havadan, karadan ve denizden Azerbaycan’a çıkartma yaptı. Bu çıkartmanın amacı daha çok Azerbaycan’daki bağımsızlık yanlılarını ezmek olmuştu. Türkiye Cumhuriyeti ise Azerbaycan’daki gelişmeleri Sovyet Rusya’nın iç meselesi olarak değerlendirirken; Sovyet Rusya ve Batı Devletleri ile diplomatik işbirliği içerisinde olmuştur. Türk basını ise Azerbaycan halkının yanında yer almış ve Azerbaycan’ın bağımsızlığı yönünde yayınlar yapmıştır.