TARİHÇİ ARNOLD TOYNBEE'NİN 1948 TÜRKİYE SEYAHATİ VE YENİ TÜRKİYE HAKKINDAKİ İZLENİMLERİ

Öz 20. yüzyılın yetiştirdiği önemli filozof ve tarihçilerinden biri olan Arnold J. Toynbee tarih ve uygarlıkla ilgili öne sürdüğü fikirler ve kaleme aldığı eserler yaşadığı zaman aralığına damgasını vurmuştur. Onu, önemli kılan bir diğer husus ise Türkiye, Yunanistan ve Ortadoğu ile ilgili konulara yakından ilgi göstermiş olmasıdır. Bu başlıklarda değerli çalışmalar ve gözlemler yapmıştır. Döneminin önemli bir tarih filozofu olan Toynbee, Türkiye Cumhuriyeti’nin resmi davetlisi olarak 1948 yılında Türkiye gelmiştir. Dört hafta süren seyahati süresince başta İstanbul ve Ankara olmak üzere Anadolu’nun çeşitli şehir ve köylerini gezmiştir. Bu süre zarfında Osmanlı’dan Cumhuriyete geçişte yaşanılan kültürel ve siyasal değişimleri izlemeye ve anlamaya çalışmıştır. İngiltere’ye dönüşünde seyahati hakkında kısa bir risale kaleme almıştır. Bu çalışmada Toynbee’nin “Bugünkü Türkiye Cumhuriyeti” başlığı ile kaleme aldığı risalesindeki Türk modernleşmesi ile ilgili gözlem ve tespitlerine değinilecektir.

___

BCA., 030.0.001.101.629.1.

Akşam

Cumhuriyet

Ulus

ATAÖV, Türkkaya, “History and Prof. Toynbee: A Critique of Western Interpretation”, Turkish Year Book, Vol: IX, 1968, ss. 40-63.

AYDIN, Mehmet, (Çev.) Hıristiyanlık ve Dünya Dinleri, Din Bilimleri yayınları, Konya, 2000.

BAĞLI, Kemal, “Prof. J. Toynbee Anlatıyor”, Ulus, 7 Kasım 1948.

CANAN, İbrahim, Tarihçi Açısından Din, Kayıhan Yayınları İstanbul, 1978.

KABAKÇI, Enes, “Arnold J. Toynbee”, DİA, Cilt: 4, ss. 273-274.

KARACA, Hülya, Türkiye: İmparatorluktan Cumhuriyete Geçiş Serüveni, Birey Yayınevi, İstanbul, 2003.

McNEILL, William H., Arnold J. Toynbee: A life, Oxford University Press, New York, 1989.

ORAĞLI, Kadri Mustafa, Türkiye’de ve Yunanistan’da Batı Meselesi. Medeniyetlerin Temas Noktasında Bir Çalışma, Yeditepe, İstanbul, 2007.

REFİK, Cemal, “Şehir İle Köy Arasındaki Uçurum”, Akşam, 20 Kasım 1948.

ŞİMŞİR, Bilal N., Türk Yazı Devrimi, TTK Yayınları, Ankara, 1992.

TOYNBEE, Arnold J., Hatıralar: Tecrübelerim, (Çev.) Şaban Bıyıklı, Klasik Yayınları, İstanbul, 2005.

TOYNBEE, Arnold J., Tarih Bilinci, Cilt: II, (Çev.) Murat Belge, Bates Yayınları, İstanbul, 1978.

TOYNBEE, Arnold J., Tarih Üzerine İki Konferans, (Çev.) Özcan Başkan, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1962.

TOYNBEE, Arnold J., Türkiye: Bir Devletin Yeniden Doğuşu, Çev. Kasım Yargıcı, İstanbul 1971.

TOYNBEE, Arnold J., Uygarlıklar Yargılanıyor, (Çev.) Kasım Yargıcı-Ali Yaman, Örgü Yayınları, İstanbul, 2004.

TOYNBEE, Arnold J., The Western Question in Greece and Turkey: A Study in The Contact Of Civilizations, London, 1922.

UYAN, Ufuk, Medeniyet Yargılanıyor, İstanbul 1980.

YARGICI, Kasım–YALMAN, M. Ali, Türkiye ve Avrupa, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2002.

Zafer Dergisi, Ekim 1996, Sayı 138.