Sultan ve Aşiret: Kürt Aşiret (Reislerinin) II. Abdülhamid’i Ziyareti

Öz Bu çalışmada Osmanlı sultanları ile Kürt aşiretler arasındaki ilişki ağı, II. Abdülhamid ve Hamidiye Alaylarının kuruluşu çerçevesinde onu ziyaret eden Kürt aşiretleri bağlamında değerlendirilecektir. Sultan II. Abdülhamid ile aşiret reislerinin ilişkileri İttihad-ı İslam politikası çerçevesinde olmuştur. Bu politika çerçevesinde aşiret reislerinin İstanbul’a Sultanı ziyaretlerinin aşamalarını ve İstanbul’daki faaliyetleri ele alınacaktır. Makalede temel sorunsalımız İttihad-ı İslam politikası gereği bu ilişki ağının dinamiklerini ortaya koymaktır.

Sultan and Tribe: The Visit by the Chieftains of Hamidiye Regiments to Abdulhamid II.

___

  • BOA. A.MKT. MHM. 401.92. 17 Zilkade1284BOA., DH.MKT. 1806.96.17 Kanun-u Sani 1308BOA. İ.DH.1227.96112. 4 Mart 1307BOA. İ.DH.1227.96117. 4 Mart 1307BOA. İ.DH.1227.96113. 4Mart 1307BOA. İ.DH.1227.96120. 4 Mart 1307BOA. Y.A.RES. 63.46. Leff 2, 3 Mart 1309BOA. Y.PRK. ASK. 96.70. Leff. 02. 27 Kanun-u Evvel 1309BOA. Y.PRK. ASK. 081.16. Leff. 2, 6 Nisan 1308BOA. Y.PRK. ASK. 70.96. Leff 6. 9 MART 1307BOA. Y.PRK. ASK. 114.17.01.01. 1 Ağustos 1312BOA. Y.PRK. ASK. 70.96. Leff 2. 10 Şubat 1308BOA. Y.EE.081. 07. 14 Nisan 1307 BOA. Y.EE. 139.10. 6 Temmuz 1891BOA. Y.EE.139,07. 7 Mayıs 1891BOA. Y.EE.139. 06. Leff 3. 26 Mayıs 1891BOA. Y.EE. 139.03.Leff 2.15 Mart 1307BOA. Y.MTV. 48.83. 4 Mart 1891BOA. Y.MTV. 73.125. Leff 2. 21 Kanun-u Evvel 1308BOA. Y.PRK.BŞK.49.39. 4 Ocak 1897BOA. Y.PRK.BŞK.49.39. Leff 5. 4 Ocak 1897Hamidiye Hafif Süvari Alayları Kanunname-i Hümayun, 1896, madde 66TNA., F.O. Turkey No: 32, Boyadjian’dan Hampson’a, Diyarbakır, 24 Şubat 1891TNA., F.O. Turkey No: 34, Longworth’tan W.White’e, Trabzon, 28 Mart 1891T.N.A, F.O. Türkey, No: 3, P. Currie’den Markize’e, İstanbul, 30 Aralık 1896TNA., F.O. Turkey No: 368, Hallward’dan Herbert’e, Diyarbakır, 21 Temmuz1896TNA. F.O. 424/169 No: 43 W.White’den Marquiz’e, İstanbul 13 Nisan 1891TNA. F.O. 424/169 No: 43 W.White’den Hampson’a, Erzurum 4 Nisan 1891TNA., F.O. 424/169 No: 43 Boyajiyan’dan Hampson’a Diyarbakır 17 Mart 1891Nevsal-ı Askerî, 9 Muharrem 1297: 117Tarik, No: 2518, S.8, 30 Mart 1891, s.1Tercüman-ı Hakikat, 21 Temmuz 1896Averyanov, (2010). Osmanlı İran Rus Savaşlarında Kürtler (19. Yüzyıl), Çev: İbrahim Kale, Avesta YayınlarıCelalzade Mustafa Çelebi, (2011). Tabâkatü’l Memâlik ve Derecâtül’-Mesâlik, Haz: Ayhan Yılmaz, İstanbulFırat, M. Ş. (1998). Doğu illeri ve Varto Tarihi, Kamer Yayınları, İstanbul Klein, J. (2013). Hamidiye Alayları İmparatorluğun Sınır Boyları ve Kürt Aşiretleri, Çev: Renan Akman, İletişim Yayınları, İstanbul Sultan Abdülhamid. (1999). Tahsin Paşa’nın Yıldız Hatıraları, Boğaziçi Yayınları, İstanbul Osmanoğlu, A. (2018). Babam Sultan Abdülhamid, Timaş Yayınları, İstanbul Özcoşar, İ. (2017). “Sultan ve Emir: Osmanlı Kürt İlişkilerine Giriş”, Osmanlı Devleti ve Kürtler, Ed: İbrahim Özcoşar-Shahab Vali, Kitap Yayınevi, İstanbul Üner, M. E. (2009). Aşiret, Eşkıya ve Devlet, Yalın Yayınları, İstanbul Yaşin, A. (2011). Tarih, Kültür ve Cizre, Kent Yayınları, İstanbul Zeki Beg, M. E. (2013). Kürtler ve Kürdistan Tarihi, Nûbîhar Yayınları İstanbul