Hititler Döneminde URUAdaniya

Türkiye’nin en büyük deltası olan Çukurova’nın, M.Ö. II. binyıldaki yazılı kaynaklara göre bilinen en eski ismi Kizzuwatna’dır. Kizzuwatna içinde yer alan çok sayıdaki şehirlerden biri de Adaniya’dır. Makalede, hem KUR “ülke” hem de URU “şehir” belirleyicisi ile belgelenen Adaniya şehrinin geçtiği 11 Hitit tableti ele alınmıştır. Söz konusu tabletlerin transkripsiyon ve tercümelerine dayanılarak, Adaniya şehrinin lokalizasyonuna değinilmiştir. Ele alınan, Adaniya’nın belgelendiği tabletlerden anlaşıldığı kadarıyla şu kesin bilgiler ortaya çıkmaktadır: Misis / Yakapınar’a yerleştirilen Zunnahara ile Adaniya’nın bir günlük mesafede olduğu ve Şar veya Sirkeli’ye (?) yerleştirilen Kummanni (Kizzuwatna) ile Adaniya’nın arasının da bir günlük mesafede olduğu anlaşılmaktadır. Tabletlerde, daha ziyade Kummanni, Zunnahara, Arušna ve Tarša ile ilişkili olarak yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler:

URUAdaniya, Adana Şehri, Kizzuwatna, Çukurova, URUZunnahara

URUAdaniya in the Hittite Period

The written sources from 2nd. Millenium BC point out that the earliest name of Çukurova, the largest delta of Turkey, is Kizzuwatna. Adaniya was one of the ancient towns in the Kizzuwatna region. In this paper, 11 cuneiform texts including Adaniya with determinatives KUR “land” or URU “town” will be treated in detail. Based upon the transcriptions and translations of these texts, it is also referred to the location of Adaniya. The treated texts including Adaniya provide the following information: that the distance between Zunnakara, a town located to Misis / Yakapınar, and Adaniya was a day’s journey, and also that the distance between Kummanni (Kizzuwatna), an ancient town located to Şar or Sirkeli (?), and Adaniya was a day’s journey. Kummanni usually appears with Zunnaḫara, Arušna and Tarša in the cuneiform texts.

Keywords:

URUAdaniya, Adana city, Kizzuwatna, Çukurova, URUZunnahara,

PDF

___

Groddek 2011a: D. Groddek, "Die 11. und 12. Tafel des hišuwa-Festes", Res Antiquae 8, 111-150.
Groddek 2011b: D. Groddek, Hethitische Texte in Transkription. KBo 47, (DBH 33) Wiesbaden. Heinhold-Krahmer 1977: S. Heinhold-Krahmer, Arzawa, Untersuchungen zu seiner Geschichte nach den hethitischen Quellen, Texte der Hethiter 8, Heidelberg.
Wilhelm (ed.): G. Wilhelm, hethiter.net/: CTH 41.I.2 (2011sqq.).
Hoffmann 1984: I. Hoffmann, Der Erlaß Telepinus, Texte der Hethiter 11, Heidelberg.
Karauğuz 2002: G. Karauğuz, Boğazköy ve Ugarit Çivi Yazılı Belgelerine Göre Hitit Devletinin Siyasi Antlaşma Metinleri, Çizgi Kitabevi Yayınları: 48, Konya.
Klinger-Neu 1990: J. Klinger-E.Neu, "War die erste Computer-Analyse des Hethitischen verfehlt?", Hethitica 10, 135-160.
Lebrun 1977: R. Lebrun, "Textex religieus hittites de la fin de l'empire", Hethitica 2, 93-153.
Liverani 2004: M. Liverani, "Shunassura, or: Reciprocity". In M.Liverani, Myth and Politics in Ancient Near Eastern Historiography (Bible World), Intro and ed. by Z. Bahrani and M. van de Mieroop, London: Equinox: 53-81.
del Monte-Tischler 1978: G.F. del Monte-J.Tischler, Die Orts- und Gewässernamen der hethitischen Texte, Réportoire Géographique des Textes Cunéiformes VI, Wiesbaden.
del Monte 1992: G.F. del Monte, Die Orts- und Gewässernamen der hethitischen Texte, Réportoire Géographique des Textes Cunéiformes VI/2, Wiesbaden.
Neumann 1979: G. Neumann, "Zum Namen Kilikien", Studia Mediterranea II, 429-437.
Rieken et al. (ed.): E. Rieken, et al., hethiter.net/:CTH 389.3 (2015sqq.).
Tischler 2001: J. Tischler, Hethitisches Handwörterbuch mit dem Wortschatz der Nachbarsprachen, Innsbruck.
Trémouille 1996: M.-Claude Trémouille, "Un Objet Cultuel: El Šehelliški", Studi Micenei Ed Egeo-Anatolici 38, 73-93.
Trémouille 2001: M.-C. Trémouille, "Kizzuwatna, Terre de Frontière", La Clicie: Espates Et Pouvoirs Locaux (2e millénaire av. J.-C. -4e siècle ap. J.-C.), Actes de la Table Ronde Internationale D'istanbul, 2-5 novembre 1999, Varia Anatolica XIII, (eds. É.Jean, A.M.Dinçol,S.Durugönül), Paris, 57-78.
Ünal 1978: A. Ünal, Ein Orakeltext über die Intrigen am hethitischen Hof (KUB XXII 70=Bo 2011), Texte der Hethiter 6.
Ünal 2006: A. Ünal, "Eskiçağlarda Çukurova'nın Tarihi Coğrafyası ve Kizzuwatna (Adana) Krallığı'nın Siyasi Tarihi", ÇÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt 15, Sayı 3 (Arkeoloji Özel Sayısı), 15-44.
Ünal-Girginer 2007: A. Ünal-K.S.Girginer, Kilikya-Çukurova, İlk Çağlardan Osmanlılar Dönemine Kadar Kilikya’da Tarihi Coğrafya, Tarih ve Arkeoloji, İstanbul.
Ünal 2016: A. Ünal, Hititçe-Türkçe Türkçe-Hititçe Büyük Sözlük, Hattice, Hurrice, Hiyeroglif Luvicesi, Çivi Yazısı Luvicesi ve Palaca Sözcük Listeleriyle Birlikte, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara.
Wilhelm 2012: G. Wilhelm, “Tarsos. B. In hethitischen Quellen”, In, Rellexikon der Asyyriologie und Vorderasiatischen Archäologie, Dreizehnter Band, 3./4. Lieferung, Berlin/Boston.
Yiğit 1997: T. Yiğit, “Eski Anadolu Kentlerinden Luhuzatia/Lawazantiya’nın Tarihi ve Lokalizasyonu Üzerine”, Belleten, Cilt LXI, Sayı 230, Ankara, 1-14.