“Tanzimat Döneminde Para Bozdurma Sorunu ve Köşe Sarrafları (1839-1879)”

Osmanlı Devleti Tanzimat’ın ilanı ile birlikte para reformuna girişmiş, gündelik iktisadi hayatta işlemleri kolaylaştırmak için yeni ufaklık paralar darp etmeye başlamıştır. Darp edilen ufaklık paraların dağıtılması ve insanların para bozdurma işlerinin kolayca görülmesi köşe sarraflığı kurumunun doğmasına yol açmıştır. Para bozdurma işlerinin düzenli yapılabilmesi için önlemler almaya çalışan devlet, ufaklık para alanında yaşanan problemler nedeniyle güçlükler yaşamıştır. Köşe sarraflarının kendilerine çizilen sınırların dışına çıkarak halkı zarara uğratmaya ve spekülasyonlara girişmesi bu mesleğin daha ayrıntılı bir şekilde düzenlenmesine neden olmuştur. Ancak devletin yaşadığı finansal sorunlar para piyasasında istikrarın sağlanmasına engel olduğundan köşe sarraflarını kontrol etmek ve spekülasyonlarına engel olmak mümkün olmamıştır. Halkın zarara uğramasını engellemeye çalışan devlet para piyasasını kontrol edemediği için köşe sarrafları ile sürekli karşı karşıya gelmiştir. Tanzimat döneminde köşe sarraflığına yönelik düzenlemeler, yasal düzenlemelerin sorunu çözmede yetersiz olduğunu, gerçek çözümün ise para piyasasında istikrarın sağlanmasından geçtiğini göstermesi açısından önemli bir tarihi örnek olmuştur

Anahtar Kelimeler:

Para değişimi, Ufaklık paralar, Köşe sarraflığı

“Tanzimat Döneminde Para Bozdurma Sorunu ve Köşe Sarrafları (1839-1879)”

Keywords:

-,

PDF

___

Suriye Bunalımı ve Mirés Borçlanması”, İ.Ü.E.F. Tarih Dergisi, İstanbul, 2007, ss.77-122
Al, Hüseyin ve Şevket K. Akar. “Söylentinin Gücü: İstanbul’da Büyük Panik ve Finansal Krizi”, Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, Sayı:7(Bahar-Yaz), a, ss.23-59, Al, Hüseyin ve Şevket K. Akar. “Osmanlı Maliyesinde Kısır Döngü ve 1861
Ticari Krizi”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, Sayı:18, İstanbul, 2008b, ss.51
Akyıldız, Ali. Para Pul Oldu: Osmanlı’da Kağıt Para, Maliye ve Toplum, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003
Akyıldız, Ali “Sarraflık-Osmanlı Dönemi”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 36, İstanbul, 2009, ss.163-165
Bölükbaşı, Ö.F. XVIII. Yüzyılın İkinci Yarısında Darbhâne-i Âmire, M.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2010
Helleiner, Eric. The Making of National Money:Territorial Currencies in Historical Perspectives, Cornell University Press, Ithaca, 2003
(İbnül) Hakkı Lütfi “Usul-i Meskûkât-ı Osmaniye”, Ulum-ı İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası, C.1, No. 14, 1325 , ss.187-221
Kulüp, B. 19. Yüzyılın İlk Yarısında Darphane-i Âmire ile İlgili Düzenlemeler (120, 143 ve 165 Nolu Darphane Defterleri), İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010
Şahiner, A. The Sarrafs of İstanbul:Financiers of the Empire, Unpublished MA thesis, B.U. Institute of Social Sciences, İstanbul, 1995
Süleyman Sûdî Usûl-i Meskûkât-ı Osmaniye ve Ecnebiye. A. Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası, İstanbul, 1311