“Çingene” mi, “Roman” mı? Bir inşa süreci

Bu makalede popüler ve akademik yazında ve söylemde Çingene ya da Roman olarak adlandırılan grupların yine bu alanlarda nasıl tahayyül edildiği ve betimlendiği konu edilmektedir. Yazı boyunca temsil kavramından hareketle hem popüler hem akademik yazında ve söylemde Çingenelere ya da Romanlara dair temsillerin inşa süreci ayrı ayrı el alınacaktır. Böylelikle her ne kadar aynı kişilere işaret ediyor olsa da Çingene ve Roman adlandırmalarının birbirinden farklılaşan kullanım biçimlerinin ortaya konması amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Çingene, Roman, temsil

“Gypsy” or “Rom”? A Process of Construction

The subject of this article is how the groups called either Gypsy or Rom has been described and imagined in popular and academic literature and discourse. Throughout the article based on the notion of representation as a key word, the construction of representations regarding Gypsies and Roms both in popular and academic literature and discourse will be taken into consideration respectively. By this way although they both refer to same people, the different usages of the words Gypsy and Rom will tried to be revealed

Keywords:

Gypsy, Rom, representation,

PDF

___

Akgül, B. (2010) “Türkiye Çingenelerinin Politikleşmesi ve Örgütlenme Deneyimleri”, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 9 (34), 213-222.

Akgül, Ö. (2009) Romanistanbul, İstanbul: Punto Yayınları.

Aksel, M. (2004) “Çingene Şalvarı”, Çingene Öyküleri, H. Aydın (edt), İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 13-19.

Alankuş-Kural, S. (1995) “Medyada ‘öteki’: Türbanlılar ve Kürtler”, Toplum ve Bilim, (67), 76-111.

Ali, S. (2004) “Değirmen”, Çingene Öyküleri, H. Aydın (edt), İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 63-77.

And, M. (1977) Dünyada ve Bizde Gölge Oyunu, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Aristoteles (2001) Poetica (çev. İsmail Tunalı), İstanbul: Remzi Kitabevi.

Çılgın, K., Strutz, J. ve Çavuşoğlu, E. (2011), “Kentsel Dönüşüm Baskısı Altındaki Mahallelerdeki Güç İlişkilerinin Bourdieucu Bir Okuması”, 7. Türkiye Şehircilik kongresi Herkes için Kent, Herkes için Planlama: Akıllıca, Adaletle, Yeniden Cilt 1, TMMOB Şehir Planlamacıları Odası, 167-207

Değirmenci, K. (2009) “Dünya Müziği (world music) Söylemlerinde Romanlık ve Roman Müzik İcrası: Toplum ve Bilim, (114), 159-188.

Selim Sesler ve Hüsnü Şenlendirici örneği”,

Douglas, M. (2005) Saflık ve Tehlike (çev. Emine Ayhan), İstanbul: Metis Yayınları.

Duygulu, M. (2006) Türkiye’de Çingene Müziği, İstanbul: Pan Yayıncılık.

Dyer, R. (1984) “Stereotyping”, Gays and Film, R. Dyer (Ed.). New York: Zoetrope. 353-365.

Erdoğan, N. (1999/2000) “Devleti İdare Etmek”, Toplum ve Bilim, (8), 8-32.

Eriksen, T. H. ve Nielsen, F. S. (2010) Antropoloji Tarihi (çev. Aksu Bora), İstanbul: İletişim Yayınları.

Fanon, F. (2009) Siyah Deri Beyaz Maske (çev. Cahit Koytak), İstanbul: Versus Kitap.

Fraser, A. (2005) Çingeneler (çev. İlkin İnanç), İstanbul: Homer Kitabevi.

Fonseca, I. (2002) Beni Ayakta Gömün: Çingeneler ve Yolculukları (çev. Özlem İlyas), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Grellman, H. M. G. (1807) Dissertation on Gipseys, London: Printed by W. Ballintine.

Hall, S. (2003) Representation, London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.

Hancock, I. (2010) We are the Romani People, Hertfordshire: University of Hertfordshire Press.

Haşim, A. (2004) Bize Göre, İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Kaygılı, O. C. (1972) Çingeneler, İstanbul: Bilgi Yayınevi.

Kenrick, D. (2006) Çingeneler Ganj’dan Thames’e (çev. Bahar Tırnakçı), İstanbul: Homer Kitabevi.

Koçu, E. (2004a) “Tırnova Panayırı”, Çingene Öyküleri, H. Aydın, (Ed.), İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 19-35.

Koçu, E. (2004b) “Hindli Köle”, Çingene Öyküleri, H. Aydın, (Ed.), İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 35-49.

Kolukırık, S. and Toktaş, Ş. (2007) “Turkey’s Roma: Political Participation and Organization”, Middle Eastern Studies, 43(5), 761-777.

Kudret, C (2013) Karagöz, Ankara: Yapı Kredi Yayınları.

Kurdişoğlu, B. (2010) “Müzik ve Roman Kimliği Üzerine Üç Örnek”, Porte Akademi. 1(1), 27-34.

Liégeois, J. P. (2008) Avrupa’nın Romanları, Strazburg: Avrupa Konseyi Yayıncılık.

Marushiakova, E. ve Popov, V. (2006) Osmanlı İmparatorluğu’nda Çingeneler (çev. Bahar Tırnakçı), İstanbul: Homer Kitabevi.

Matras, Y. (2004) “The Role of Language in Mystifying and Demistifying Gypsy Identity”, The Role of the Romanies, N. Saul & S. Tebbutt (Edts), Liverpoool: Liverpool University Press, 53-78.

Mayall, D. (2004) Gypsy Identities 1500-2000, London and New York: Routledge.

Morreall, J. (2009) Comic Relief: A Comprehensive Philosophy of Humor, UK and USA: Wiley-Blackwell.

Okely, J. (1997) “Some Political Consenquences of Theories of Gypsy Ethnicity The Place of the Intellectual”, After Writing Culture: Epistemology and Praxis in Contemporary Anthropology, A. James, J. Hockey and A. Drawson (Edts.), London: Routledge, 224-243.

Okely, J. (1983) The Traveller-Gypsies, Cambridge: Cambridge University Press.

Özkan, Ali R.(2000) Türkiye Çingeneleri, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.

Seeman, S. T. (2002) “You’re Roman ”: Music and Identity in Turkish Roman Communities, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Los Angles: University of California, UMI Services.

Sennett, R. (2011) Taş ve Ten (çev. Tuncay Birkan), İstanbul: MetisYayınları.

Stewart, M. (1997) The Times of the Gypsies, Boulder, Colorado: Westview Press.

Sutherland, A. (1975) Gypsies: The Hidden Americans, Long Grove, Illionis: Wavelan Press, Inc.

Willems, W. (1997) In Search of the True Gypsy, London, Portland: Frank Class.

Willem, W. and L. Luccassen (2000). “Gypsies in the Diaspora? The Pitfalls of a Biblical Concept”, Social History, 33 (66), 251-269.

Yıldız, H. (2007) “Türkiye’de Çingeneler için Kullanılan Kelimeler ve Bunların Etimolojileri”, Dil Araştırmaları Dergisi, 1(1), 61-82.

Yılgür, E. (2014) “Peripatetik Gruplar ve Kentsel Mekâna İlişkin Yerleşme Stratejileri: Ihlamur Deresi, Küçükbakkalköy, Hasanpaşa, Unkapanı ve Kuştepe Örnekleri”, Toplum ve Bilim, (130), 189-213. ÇEVRİMİÇİ KAYNAKLAR

Başbakan Erdoğan’dan ‘Roman’ açılımı (14 Mart 2010), Hürriyet. http://www.hurriyet.com.tr/basbakan-erdogandan-roman-acilimi-14104307 Erişim: 27.09.2015

th April, International Romani Union. http://internationalromaniunion.org/8th- april/ (20.09.2015)

Romanlara Hakaret AİHM’de (14 Mart 2010), Taraf. http://arsiv.taraf.com.tr/haber- romanlara-hakaret-aihm-de-62229/ Erişim: 30.09.2015 FİLMOGRAFİ

Kartal Tibet (1981) Gırgıriye, İstanbul: Yenigün Plakçılık.

Kartal Tibet (1981) Gırgıriyede Şenlik Var, İstanbul: Yenigün Plakçılık.

Temel Gürsu (1983) Gırgıriyede Cümbüş Var, İstanbul: Yenigün Plakçılık.

Temel Gürsu (1984) Gırgıriyede Büyük Seçim, İstanbul: Yenigün Plakçılık.