Osmanlı Devleti’nde Sigortacılığa Yönelik Dinî Yaklaşım

Bu çalışmada, 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’nde sigortacılık faaliyetlerinin gelişmeye başladığını ve özellikle de bu faaliyetlere yabancı sigorta şirketlerinin öncülük ettiğini görmekteyiz. Yabancı sigorta şirketlerinin Osmanlı Devleti’nde faaliyet göstermesi bu ülkelerle Osmanlı Devleti arasındaki artan ticari ilişkiler dolayısıyla ortaya çıkmıştır. Osmanlı’da yerli sigorta şirketlerinin kurulmasındaki gecikmenin nedenlerinden biri Osmanlı’nın sigortaya olan dini bakış açısıdır. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’ndeki sigortaya olan dini bakış açısı dönem itibariyle müftüler tarafından verilen fetvalar yoluyla açıklanmaya çalışılacaktır

Osmanlı Devleti’nde Sigortacılığa Yönelik Dinî Yaklaşım

Keywords:

-,

___

  • Birincil Kaynaklar ve Gazeteler Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Cevdet İktisat, 5/224, 10 Safer 1187/3 Mayıs 1773 - /8945, 27/Ra/1189-1775
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Y.MTV.308/82. 14 Rebiülevvel 1326/16 Nisan
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi, TFR.I.SL. 70/6920,
  • La Turquie, 08 Haziran 1870,
  • The Levant Herald, 08 Haziran 1870 İkincil Kaynaklar
  • Âbidîn İbn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki, Hâşiyetu Reddü’l-muhtar ale’d-Dürri’l-muhtar : Şerh-i Tenviri’l-ebsar - 1252-1836, 2. bs.,
  • Kahire, Şerike Mektebe ve Matbaa Mustafa el-Babi el-Halebi, Cilt: IV, 1966/1386
  • Ahmed ez-Zerqâ ve Muhammed Abdülaziz en-Neccar, İslâm’a Göre Banka ve Sigorta, Çev. Hayreddin KARAMAN, 2. Bs. İstanbul, Damla Yay., 1981
  • Ererdi, H.Cemal, Sigortacılığımızın Tarihi, İstanbul, Commercial Union Yay, Esen, Bülent Nuri, Sigorta Bilgisi, Ankara, Milli Eğitim Basımevi, 1945
  • Ferid, İbn-i Hazim, Beyanülhak, Cilt: II, 14 Rebiülevvel 1327-23 Mart 1320
  • Güvenç, Murat, Pervititch Haritaları: İstanbul İçin Bitmemiş Bir Araştırma Projesi, Jacgues Pervititch Haritalarında İstanbul, Çev. Zülal Kılıç, İstanbul, Tarih Vakfı Yayını, 2003
  • İzgöer, Zeki, Ahmet Cevdet Paşa, İstanbul, Şule Yay., 1999
  • Karpat, Kemal H., Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, Çev. Dilek Özdemir, Ankara, İmge Yay., 2006
  • Kazgan, Haydar, Alkan Soyak ve Murat Koraltürk, Cumhuriyet’in 75 Yıllık Sigortacısı Koç Allianz, İstanbul, Koç Allianz Yay., 1998
  • Kohen, David, Mal Canın Yongasıdır, İstanbul, Osmanlı Bankası Araştırma Merkezi Yay.,2009
  • Pamuk, Şevket, Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme (1820-1913), bs., İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yay., 2005
  • Sabri, Mustafa, İslâmda Münakaşaya Hedef Olan Mes’eleler, 2.bs., (Osmanlıcadan sadeleştiren: Osman Nuri Gürsoy). İstanbul, Sebil Yayınevi, 1984
  • Yenel, Halil Mirat, Sigorta Endüstrimize Ait Etüdler, İstanbul, İstanbul Matbaacılık T.A.O., 1953
  • ………………………., Ticaret-i Bahriye Kanunu 1863, Düstür, 1. Tertip, Cilt: I,
  • Akpınar, Turgut, “Tarihte Sigorta ve Yurdumuzda Sigortaya Dair İlk Fetvalar”, Tarih ve Toplum Dergisi, İstanbul, Sayı: 75, Mart 1990
  • Armağan, Servet, “İslam Hukukunda Sigorta Konusu ve İki Belge”, Ord.Prof.Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan İ.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Fakülteler Matbaası, No: 561, İstanbul, 1970
  • Avcı, Mustafa, “Sigortanın Osmanlı Hukukuna Girişi", Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, Cilt: XIV, 2002
  • Baskıcı, Murat, “Osmanlı Anadolusu’nda Sigorta Piyasası 1860-1918,” Ankara
  • Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ankara, Cilt: V, Sayı: 4, 2002
  • Chaim, Vardit Rispler, “Insurance and Semi-Insurance Transactions in Islamic History Until the 19th Century” Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol: XXXIV, Leiden, 1991 ed-Desûki, Muhammed, “Fetvâ el-İmâm Muhammed ‘Abduh fi’t-te’min ‘ale’l- hayât”, Mecelletü’l Ezher, Sayı: 7, Cilt: XXXVIII, Kahire, 1966
  • Hacak, Hasan, “İslâm Hukukunda Sigorta ve Fıkıh Bilginlerinin Sigortaya Yaklaşımının Genel Bir Değerlendirmesi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 30, 2006
  • “Sigorta Maddesi”, İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Cilt: XII, 2009
  • “Sigortacılık”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul, Tarih Vakfı ve Kültür Bakanlığı Yay., Cilt: VI, 1994
  • Vehbe, Tevfik Ali, “Çağdaş Hukukta ve İslam Hukukunda Sigorta”, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Sayı: 10, 1973