TÜRKİYE'DE VE BATI DEMOKRASİLERİNDE, VİCDANİ RET, ZORUNLU ASKERLİK VE KAMU HİZMETİ SEÇENEĞİ

Zorunlu askerlik, ulus devlet ve ulusal egemenlik kavramlarının uluslararası ilişkilerde asıl belirleyici olduğu 19. ve 20. yüzyıllara özgü bir kavramdır. 1990'larda tüm dünyada yaşanan değişim ve II. Dünya Savaşı ardından Avrupa devletlerinin siyasetini de belirleyen soğuk savaşın sona ermesi, zorunlu askerlik dizgesinde de değişikliklere neden olmuştur. Ayrıca, 1990'larda Yugoslavya'da yaşanan savaş ve NATO müdahalesi de, artık 'ülkesel savunmanın' başlıca askeri öncelik olmaktan çıktığını göstermiştir. Bu yüzden son yıllarda AB ülkelerinin bazıları, zorunlu askerlikten vazgeçme yolunu seçerken, tümü, vicdani retçiliği bir hak olarak kabul etmiştir. Bu ülkelerin tamamına yakınında, vicdani retçilere 'alternatif kamu hizmeti' yapma olanağı tanınmaktadır. Özellikle Almanya gibi ülkelerde, alternatif hizmet, sosyal devlet hizmetlerinin daha ucuza yerine getirilmesini de sağlamaktadır. Dolayısıyla, kamu hizmeti seçeneğinin, genç nüfusun fazla olduğu ülkelerde aynı sonucu yaratması olasıdır. Türkiye' de ise vicdani retçilik tanınmamıştır. Bu yazının amacı, Türkiye' deki zorunlu askerlik ve vicdani retçilik tartışmalarına katkıda bulunabilmektir.

Anahtar Kelimeler:

Anayasa, vicdani ret, zorunlu askerlik, kamu hizmeti, eşitlik ilkesi

Conscientious Objection, Conscription and Altemative Public Service in Turkeyand Westem Democracies

Compulsory military service has been rendered anoclıronistic, because conscription is the notion of the last two centuries, clearly defined with the concept of nation states as the only sovereign subjects in international politics. Nevertheless, the democratic changes and reforms of 1990's in Central and Eastem Europe have changed the post war Europe and the bloc confrontation, which have the dominated policies in Europe after World War II. Besides, the war that have been outbroken in Yugoslavia and the intervention by NATO clearly indicates that the basic priority about military conflicts in Europe is not 'territorial defence' anymore. Therefore, some of the EV member states have abolished conscription during the last years. At the same time, all EV members have accepted conscientious objection as a fundemental right and have adopted alternative public service instead. Even in some countries as Germany, alternative service has become very important to maintain the welfare system tlırough acheaper labour force. Consequently, one can easily say that, alternative public service would create"the same results in countries which have a much younger population. In Turkey, conscientious objection has not to be acknowledged. This comparati ve study aims to contribute to the debate on conscription and conscientious objection in Turkey

Keywords:

Constitution, conscientious objection, conseription, public service, principle of equality,

PDF

___

AGOY, N. Ivar (1990), "Regulating conscientious objection in Norway from the 1890s to 1922," Peaee and Change, 15/1: 3-26.1
AJANGIZ, Rafael (2001), "Being Influential Without Participating in The Policy Process. The Case of Conscriptionin W~stern Europe," (http://www.essex.ac.uk/ ecpr ieventsl jointsessionsl pap~rarchive icopenhagen Iws20 iajangiz. PDF)
CAN, O. (10.7.2005), "Vicdani ret, anayasal bir hak mı?,"Radikallt.
EBCO (2000), European Union without com1ulsory Military Service, GREUNE, Gerd/LAi, Michelab (eds), (Heinrich Böll Foundation: http://teleline.terra.es/personal/beoc.ebco)
EMiNALiOGLU, Ö. Faruk (22.8.2005), "Özgüflük ve vatan hizmeti," RadikaL.
GLEN, J. M. (1983), "Secular Conscientiou~ Objector in tje United States: the Selective Service Act of 1940," Peaee and Change, 9/1: 55-71.
GÖZÜBÜYÜK, A. Pulat (-), Türk Ceza Kanun~ Gözübüyük Şerhi (istanbul: Kazancı Hukuk Yayınları).
KAPLAN, L. Oyhan (2004), "Rabbink Corlcepts and Contemporary Conscientious Objection," Tikkan, 19/6: 9-13. i
KATRI, Silvonen (2004), "Conscientious Obj~ction in Finland," Peaee Review, 16/2: 207.210.
MAJOR, M. France (1992), "ConscientiousiObjection and International Law: A Human Right?," Case Western Reserve Journal of 'nternational Law, 24: 349-379.
MOSKOS, Charlesl WHITECLAY, C. J. Cha~bers (1993) (eds), The New Conscientious Objeetion: from Sacred to Seeular Resistarlee (New York: Oxford University Press).
ÖZTÜRK, K. (1966), Türkiye Cumhuriyeti ArJayaSasl(Ankara: Türkiye iş Bankası Kültür yayınları).
REZNIK, S. (2002), "Political Culture in I$raeı in the Era of Peace: The Jewish Underground Organization and the Conscientious Objection Movement," Peaee and Change, 27/3: 357.384. I
SABUNCU, Y. (2005), Anayasaya Giriş (Ankara: Imaj Yayıncılık, 11. Baskı).
SCIARRINO, A. J/OEUTSCH, K. L. (2003), I"conscientious Objection to War: Heroes to Human Shields," BYUJournal of Publie Law, 18/1: 59-106.
TÜRKER, Y. (8.5.2005), "Mehmet, Barış'ı çok seviyor," RadikaL.
WRI (1998), "Refusing to bear arms: a world survey of conscription and conscientious objection to military service" HOREMAN~ Bart/STOLWiJK ,Marc (eds), (http://wriirg.org/co/~tba/). ı
ZVEREV, Alexei i COPPIETERS,Bruno (1995), "V. O. Bonch. Breevich and the Ooukhobors: On the Oonscientious Objection Policies of the Bolsheviks," Canadian Ethnic Studies, 27/3: 72.91.