TÜRKİYE VE FİLİSTİN - 1908-1948: MİLLİYETÇİLİK, ULUSAL ÇIKAR VE BATILILAŞMA

Bu makalenin amacı 1908-1948 döneminde Türkiye'nin Filistin politikasını incelemektir. Bu inceleme milliyetçilik, ulusal çıkar ve Batılılaşma kavramları çerçevesinde ele alınmıştır. Bu makale üç ana bölümden oluşmaktadır. 1908-1923 döneminde Osmanlı devletinin devamını sağlamayı amaçlayan askeri-bürokratik seçkinler Filistin ile ilişkilerine bu perspektiften yaklaşmış bölgedeki Osmanlı nüfuzunu devam ettirebilmek için farklı girişimlerde bulunmuşlardır. Makalenin ikinci bölümü 1923-1939 dönemini incelemektedir. 1923'ten sonra iç politikadaki gelişmeler ve reformlar Türkiye'yi genel olarak Orta Doğu'dan ve özelde de Filistin 'den uzaklaştırmış olsa da özellikle 1931 yılında yapılan İslam Kongresi Türkiye'nin reform sürecini etkileyebileceği nedeniyle dikkatleri yine Filistin'in üzerine çekmiştir. Makalenin üçüncü bölümü 1939-1948 yıllarını ele almaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Batı ile yakınlaşan Türkiye kısa bir dönem Arap yanlısı siyaset güttüyse de Batı irtifakının parçası olmasıyla beraber Filistin ile ilişkiler farklı bir rota izlemeye başlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Filistin, Türk dış politikası, 1931 İslam Kongresi, Osmanlı Devleti

Türkiye ve Filistin - 1908-1948: Milliyetçilik, Ulusal Çıkar ve Batılılaşma

Keywords:

-,

PDF

___

AKDEVELiOGlU, Atay/KÜRKÇÜOGlU, Ömer (2001), "Orta Doğu ile ilişkiler," ORAN, Baskın (ed.) Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgu/ar, Be/ge/er, Yorum/ar, (Ht.l (istanbul: iletişim).
AKŞiN, Sina (2001), Jön Türk/er ve ıttihat ve Terakki, 3. Basım (Ankara: imge).
ARAS, Tevfik Rüştü (2003), Atatürk'ün Dış Politikası (istanbul: Kaynak Yayınları). 250. AnkaraÜniversitesıSBF Dergısi. 62.'
ATAÖV, Türkkaya (1965), Turkish Forei3n Policy: 1939.1945 (Ankara: A.Ü.SBF Yayınları, NO.197179).
AYDEMIR, Şevket Süreyya (1967). Ikinci Adam, ikinci Cilt (istanbul: Remzi Kitabevi). "Osmanlı Ülkesinde Teşkilatlanan Yahudi Milis Kuvvetleri," Bel3elerle Türk Tarihi, No: 13, Ekim 1968: 39.
BEN GURION, David (1968). Letters to Pau/a (London: Vallentine.Mitchell).
BOZKURT, Celil Bozkurt (2000), Türk Kamuoyunda Filistin Problemi (1929-1939) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi (istanbul: istanbul Üniversitesi).
COHEN, Israel (1951), A Short History of Zionism (London: Frederick Muller).
DORAN, Michale (1999), Pan-Arabism Before Nasser - E3yptian Power Politics and the Palestine Question (Oxford: Oxford University Press).
ERiM, Nihat (2005), Günlükler 1925.1979, Cilt i (istanbul: Yapı Kredi Yayınları).
EVANS, Laurence (1965), United States Policyand the Partition of Turkey, 1914-1924 (Baltimore: Johns Hopkins Unversity Press).
GÖKALP, iskender/GEORGEON François (1990), Kemalizm ve Is/am Dünyası (istanbul: Arba Yayınları).
KAYALI, Hasan (1997), Arabs and Youn3 Turks: Ottomanism, Arabism and Islamism in the Ottoman Empire, 1908.1918 (Berkeley and Los Angeles: University of California Press).
KHALlDI, Rashid (1997), Palestinian Identity: The Construction of Modern National Consciousness (New York: Columbia University Press).
KIMMERLlNG Baruch/MIGDAL Joel S (2003), The Palestinian People (Cambridge: Mass. Harvard University Press).
KOP, Kadri Kemal (deL) (1945), Milli Şef'in Söylev, Demeç ve Mesajları (Ankara: Akay Kitabevi). KUTLUAY, Yaşar (2004), Siyonizm ve Türkiye (istanbul: çatı Kitaplan)
KÜRKÇÜOGLU, Ömer (1972), Türkiye'nin Arap Orta Doğusu'na Karşı Politikası (1945-1970) (Ankara: A.Ü SBFYayınları No: 340).
KÜRKÇÜOGLU, Ömer (1982), Osmanlı Devletine Karşı Arap Bağımsızlık Hareketi (1908.1918) (Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları: 512).
LAQUER Walter/RUBIN Barry (1985), The Israel-Arab Reader : A Documentary History of the Middle-East Confliet, 4. Basım (New York: Oxford: Facts on File).
LAQUER, Walter (2003), A History of Zionism, 3. Basım (London: I.B.Tauris).
MANDEL, Neville J. (1976), The Arabs and Zionism Before World War i (Berkeley and Los Angeles: University of California Press).
MATTAR, Philip (1988), The Mufti of Jerusalem : AI.Haj) Amin al-Husayni and the Palestinian National Movement (New York; Guildford: Columbia University Press).
ÖKE, Mim Kemal (1982a), Siyonizm ve Filistin Sorunu 1880-1914. (istanbul: Doğuş).
ÖKE, Mim Kemal (1982b), "The Ottoman Empire, Zionism and the Question of Palestine (18801908)," International Journal of Middle East Studies 14/3: 329.341.
ÖKE, Mim Kemal (1987), The Palestine Question and the Turks - A Study in Retrospeet (18801980) (Ankara: The Cyprus- Turkish Cultural Association).
ÖKE, Mim Kemal (1988), Arap Uz/aşması Için Boça Giden Teşebbüs/er (1918-1921): Konular ve Kaynaklar (Ankara: Kıbrıs Türk Kültür Derneği)
PORATH, Y (1974), The Emer3ence of the Palestinian-Arab Nationa/ Movement 1918-1929 (London: Frank Cass).
RıZA, Bülent Ali (1982), Turkish Participation in the Midde East Defence Projects and Its Impact on Turco-Arab Re/ations, May 1950.June 1953 (Yayınlanmamış Doktora Tezi) (Oxford: University of Oxford).
ROBINS, Philip (1991), Turkeyand the Middle East (London: Pinter).
RUPPIN, Arthur (1934), The Jews in the Modern World (London: Macmillan).
RUPPIN, Arthur (1936), Three Decades of Palestine: Speeches and Papers on the Upbuilding of the Jewish National Home (Jerusalem: Schocken).
RUPPIN, Arthur (1971), Memoirs, Diaries, Letters (London: Weidenfeld and Nicolson).
SANDERS, Ronald (1983), The High Walls of Jerusalem - A History of the Balfour Decleration and the Birth of the British Mandate for Palestine (New York: Halt, Rinehart and Winston).
SEGEV, Tom (2000), One Palestine Complete - Jews and Arabs Under the British Mandate (London: Abacus).
SOYSAL, Orhan (1983), An Analysis of the Influence of Turkey's Alignment with the West and of Arab.lsraeli Conflict upon Turkish-Arab Relations 1947.77 (Yayınlanmamış Doktora Tezi) (Princeton: Princeton University).
STEIN, Leonard (1961), The Balfour Dec!aration (London: Vallentine, Mitchell).
TAUBER, Eliezer (1993), The Arab Movements in World War i (London: Frank (Cass).
TESSLER, Mark (1994), A History of the Arab-Israel; Conflict (Bloomington: Indiana University Press).
WEISEBAND, Edward (1973), Turkish Foreign Policy 1943-1945: Smail State Diplomacy and Great Power Polit;cs (Princeton, N.J.: Princeton University Press).