TÜRKİYE’DE ORTA SINIFIN MAZBUT HİZMETKÂRLARI: KAPICILAR, GÜNDELİKÇİLER VE ÇOCUK BAKICILARI

Türkiye’de göç ve kentleşme, işgücü piyasasının temel dinamiklerindendir. Bir taraftan kentlerin çeperlerinde tutunmaya çalışan insanlar, diğer taraftan bu artık emeğin eklemlendiği çalışma biçimleri çalışma ve yoksulluk kavramlarının iç içe geçmesine neden olmaktadır. Çalışan yoksulların önemli bir bölümü kentin düşük ücretli iş kollarında çalışmaktadır. Kentsel hizmet sektörü çalışan yoksulların sayılarının belki de en hızlı arttığı bir istihdam alanıdır. Düşük ücret, sosyal güvenceden yoksun olma, düzensiz çalışma, kayıt dışılık ve esneklik, hizmet sektöründeki işgücü piyasasının olmazsa olmaz kuralları olarak karşımıza çıkmaktadır. Beyaz yakalı, eğitimli ve profesyonel mesleklerde çalışan kentsel orta sınıf, kentlerde tutunmaya çalışan yoksullara yeni istihdam olanakları yaratmaktadır. Bu istihdam en belirgin şekilde “apartmanda” yaratılmaktadır. Bu çalışma, Eskişehir’de kentsel orta sınıf tarafından kapıcı, gündelikçi ve çocuk bakıcısı olarak istihdam edilen meslek gruplarının istihdam yapısını sosyolojik olarak incelemektedir. Bu çerçevede, Eskişehir’de yürütülen uygulamalı bir araştırmanın verilerinden yola çıkılarak, kentsel orta sınıfın vasıfsız emek gücünün örgütsüzlüğünü ve kayıt dışılığını nasıl bir avantaj olarak kullandığı ve çalışan yoksulların bu eşitsiz istihdam ilişkisine nasıl eklemlendiği irdelenmeye çalışılacaktır.

Türkiye’de Orta Sınıfın Mazbut Hizmetkârları: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Çocuk Bakıcıları

Keywords:

-,

___

  • BORA A. (2005), Kadınlar Sınıfı: Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası (İstanbul: İletişim Yayınları).
  • BOURDIEU, P. (1986), “The forms of capital,” içinde: J.RICHARDSON (derleyen), Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education (Westport CT: Greenwood Press).
  • BUĞRA, A. ve KEYDER, Ç. (2003), New Poverty and the Changing Welfare Regime of Turkey (Ankara: Ajans Türk).
  • BUROWAY, M. (1979), Manufacturing Consent: Changes in the Labor Process Under Monopoly Capitalism (Chicago: University of Chicago Press).
  • ÇINAR, M. (1994), “Unskilled Urban Migrant Women and Disguised Employement: Homeworking Women in İstanbul, Turkey,” World Development, 22/3).
  • ECEVİT, Y. (2000), “Çalışma Yaşamında Kadın Emeğinin Kullanımı ve Kadın Erkek Eşitliği,” Kadın- Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş:Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset (İstanbul: TÜSİAD Yayın no TÜSİAD-T/2000-12/290: 117-196).
  • ERDOĞAN, N. (2001), Yoksulluk Halleri: Türkiye'de Kent Yoksulluğunun Toplumsal Görünümleri (İstanbul: İletişim Yayınları).
  • IŞIK, O. / PINARCIOĞLU, M.M. (2001), Nöbetleşe Yoksulluk: Sultanbeyli Örneği (İstanbul: İletişim Yayınları).
  • KALAYCIOĞLU, S. / RITTERSBERGER-TILIÇ, H. (2001), Evlerimizdeki Gündelikçi Kadınlar: Cömert “Abla”ların Sadık “Hanım”ları (İstanbul: Su Yayınları).
  • KAYASÜ, S. (1996), “Kadın, Evde Üretim ve Konut,” E.M. KOMUT, E.M. (der.), Diğerlerinin Konut Sorunları (Ankara: TMMOB, Mimarlar Odası Yayını).
  • KÜMBETOĞLU, B. (1996), “Gizli İşçiler: Kadınlar ve Bir Alan Araştırması,” S.ÇAKIR / AKGÖKÇE, N. (Yayına Hazırlayanlar) Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem (İstanbul: Sel Yayıncılık).
  • LORDOĞLU, K. (1990), Eve İş Verme Sistemi İçinde Kadın İşgücü Üzerine Bir Alan Araştırması (İstanbul: Frederich Ebert Vakfı Araştırma Sonuçları).
  • ÖZYEĞİN, G. (2005), Başkalarının Kiri: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Kadınlık Halleri (İstanbul: