MİTOS ve İKTİDAR

Mitosu çalışma konusu olarak ele alan farklı disiplinler söz konusudur. Tarihsel olarak bakıldığında, öncelikle filologların, hemen sonrasında da din tarihçilerinin ve antropologların mitosu konu ettiği görülmektedir. Disiplinler arası farklılıklar, soruların farklılığı kadar yaklaşım ve çözümleme biçimlerini de içermektedir doğal olarak, ancak, mitosa ilişkin farklı disiplinlerdeki çalışmaların ağırlıklı olarak mitos-logos karşıtlığının yarattığı sorunlarla malul olduklarını göstermektedir. Bu karşıtlığın ve bunu veri alan çalışmaların mitosun gerçekliğini ortaya çıkarmada önemli bir engel oluşturduğu görülmektedir. Bu karşıtlığın sorgulamaksızın veri kabul edilmesinin yarattığı en önemli sakıncalardan biri, mitosun iktidarla olan özgül ilişkisini gözlerden saklamasıdır. Çalışmalarda, özellikle de antropoloji alanındaki çalışmalarda mitos ile iktidar ilişkisi ele alınsa da bu karşıtlığın sorunlu yanları göz önüne alınmadığında, bu kez söz konusu ilişki özelliksiz, sıradan bir hale gelmektedir. Bu makalede temel gaye, mitos ile iktidar arasındaki ilişkinin nasıl ele alınması gerektiği sorusundan hareketle mitos-logos ikiliğini değerlendirmek, bu ikiliğin, sonrasında mitos üzerine farklı disiplinlerdeki çalışmaları nasıl etkilediğini göstermek ve mitos ile iktidar arasında ‘özgül’ ilişkiyi çözümlemektir
Anahtar Kelimeler:

Mitos, iktidar, logos, masal, destan

MİTOS ve İKTİDAR

Keywords:

-,

___

  • Adorno, T., Horkheimer, M. (1992), “Odysseus or myth and enlightenment”, New German Critique, 56 (Special Issue on Theodor W. Adorno) (Çev.: Robert Hullot-Kentor): 109-141.
  • Bartes, Roland (1990), Çağdaş Söylenler, (İstanbul: Hürriyet vakfı Yayınları) (Çev.: TahsinYücel).
  • Cassirer, Ernst (1972), La Philosophie des Formes Symbolique: La Pensée Mythique, (Paris: Les Editions De Minuit).
  • Cassirer, Ernst (1980), İnsan Üstüne Bir Deneme, (İstanbul: Remzi Kitabevi) (Çev.: Necla Arat).
  • Csapo, Eric (2005), Theories of Mythology, (Oxford: Blackwell Publishing).
  • Durkheim, Emile (19972), Elementary Forms of Religious Life, (London: George Allen&Unwin Ltd.).
  • Eflatun (1980), Devlet, (İstanbul: Remzi Kitabevi) (Çev.: Sebahattin Eyüboğlu, Adalet Cimcoz).
  • Eliade, Mircea (1993), Mitlerin Özellikler, (İstanbul: Semavi Yayınları) (Çev. : Sema Rifat).
  • Foucault, Michel (1994), Kelimeler ve Şeyler, (Ankara: İmge) (Çev.: Mehmet Ali Kılıçbay).
  • Fraze, James (1991), Altın Dal, (İstanbul: Payel Yayınları) (Çev.: Mehmet H. Doğan).
  • Freud, Sigmund (2002), Dinin Kökenleri, (İstanbul: Payel Yayınları) (Çev.:Ayşen T .Kapkın).
  • Greene, Thomas (1961), “The norm of epic”, Comparative Literature, 13 (3): 193-207.
  • Hegel, G. W. Fiedrich (2004), Tinin Görüngü Bilimi, (İstanbul: İdea Yayınları) (Çev.:AzizYardımlı).
  • Hooke, Samuel Henry (1939), “Myth, rituel and history”, Folklore, 50 (2): 137-147.
  • Hooke, Samuel Henry (1991), Ortadoğu Mitolojisi, (Ankara: İmge) (Çev.: Alâeddin Şenel).
  • Jung, C. Gustav (2003), Dört Arketip, (İstanbul: Metis) (Çev.:Zehra Aksu Yılmazer).
  • Kirk, G. S. (1973), Myth, (Berkley: Cambridge University Press).
  • Leach, Edmund R. (1964), Political System of Highland Burma, (Boston: Beacon Press).
  • Levi-Strauss, Claude (1955) “The structural study of myth”, The Journal of AmericanFolklore, 68(270): 428-444.
  • Levi-Strauss, Claude (1986), Mit ve Anlam, (İstanbul: Alan Yayıncılık) (Çev.: Şen Suer, Selahattin Erkanlı).
  • Lincoln, Bruce (1999), Theorizing Myth, (Chicago: The University of Chicago Press).
  • Malinowski, Bronislaw (2000), Büyü, Bilim ve Din, (İstanbul. Kabalcı) (Çev.: Saadet Özkal).
  • Nietzsche, Friedrich (2002), Tragedyanın Doğuşu, (İstanbul: Say Yayınları) (Çev.: İsmet Zeki Eyüboğlu).
  • Ohen, Percy S. (1969), “Theories of myth”, Man, 4(3):337-353.
  • Ong, Walter (1995), Sözlü ve Yazılı Kültür, (İstanbul: Metis) (Çev.: Sema Postacıoğlu Bonan).
  • Platon (1982), Diyaloglar 1, (İstanbul: Remzi Kitabevi) (Çev.: t. Aktürel, M. C. Anday, A. Cemgil, T. Ünlü, S. Eyüboğlu).
  • Vernant, Jean-Pierre (1996), Eski Yunan’da Söylen ve Toplum, (Ankara: İmge) (Çev.:Mehmet Emin Özcan).