Küresel Su Hareketinin Kurumsallaşması Yönünde Bir Tartışma

Neoliberal politikaların etkisi ile şekillenen su politikalarına karşı gelişen yerel toplumsal hareketler, ulus-ötesi girişimlerle uluslararası bir kamuoyu oluşturmaya başlamıştır. Küreselleşme karşıtlığının da güçlendiği bu süreçte, Dünya Sosyal Forumları küresel su sorunlarının da tartışıldığı bir platform oluştururken, Alternatif Su Forumlarının ortaya çıkışı küresel su mücadelesini de hızlandırmıştır. Suya erişim sorunları ile neoliberalizm arasında paralellik kuran küresel su hareketi, giderek sistem karşıtı söylemini güçlendirmektedir. Yerel/küresel baraj ve özelleştirme karşıtı hareketler tarafından şekillendirilen bu küresel hareket, şu ilkelerin yayılması için mücadele etmektedir: su hakkı, eşitlikçi ve adil su politikaları, su kaynaklarının kamusal yönetimi, su adaleti için halkların örgütlenmesi, diğer toplumsal hareketlerle dayanışmanın arttırılması. Bu durumda ağ tipi örgütlenmeyi benimseyen hareketin kurumsallaşmasının, küresel su mücadelesine ve sistem karşıtı hareketlere katkı yapıp yapamayacağı tartışılmalıdır. Kurumsallaşma ile küresel su politikalarının dönüştürülmesinde daha etkili mücadele edilebileceği; ayrıca küreselleşme karşıtı hareketler için de örnek oluşturabileceği iddia edilmektedir. Bu bağlamda kurumsallaşma fikrinin demokrasi ve katılımın yeniden tanımlanmasına katkısının olup olmayacağı da tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Küresel su hareketi, su politikaları, küreselleşme karşıtı hareket, neoliberalizm, kurumsallaşma

A Discussion about Institutionalization of Global Water Movement

Local social movements against water politics shaped by neoliberal impact have started to create an international public opinion through transnational initiatives. Within the anti-globalization movements, World Social Forum has created a platform for the discussion of global water problems. Moreover, the emergence of Alternative Water Forums has accelerated global water struggle. Global water movement which draws a parallel between the problem of access to the water and neoliberalism has increasingly strengthened the anti-systemic discourse. This global movement which has been shaped by local/global antidam and anti-privatization movements has struggled in order to spread these principles: right to water, equitable and fair water policies, public management of water resources, organizing people for the water justice, improving solidarity with other social movements. In this case, it should be discussed whether the institutionalization of the movement that organized by networks could contribute to global water struggle and anti-systemic movements. It is argued that the struggle to transform global water politics could be more effective by institutionalization and that institutionalization could be an example for the anti-globalization movement. In this context, it will be discussed whether the idea of institutionalization could contribute redefining of democracy and participation.

Keywords:

Global water movement, water politics, anti-globalization movement, neoliberalism, institutionalization,

PDF

___

A Civil Society World Water Vision for Action (2003), http://www.blueplanetproject. net/documents/Vision_03.pdf (02.06.2012).
Alter-Echos (Hazırlayan) (2012), “Du Dévelopement Durable à L’économie Verte, Quels Enjeux? Quelle Alternative?” [video]. http://alter-echos.org/justice-climatique/rio20-du developpement-durable-a-leconomie-verte-quels-enjeux-quelle-alternative/ (03.06.2012).
Alternatif Su Forumu- Sonuç Metni (2009), http://alternatifsuforumu.org/index.php? option=com_ content&task=view&id=56&Itemid=35 (02.06.2012).
Aquaduc (2005), “2e Forum Alternatif Mondial de l’Eau : Déclaration Finale et Documents de Base”, http://www.aqueduc.info/2e-Forum-alternatif-mondial-de-l (31.05.2012).
Aqueduc (2002), “Coalition Mondiale Contre la Privatisation de l’Eau”, http://www.aqueduc.info/Coalition-mondiale-contre-la (31.05.2012). Blue Planet Project (2012). http://www.blueplanetproject.net/index.html (02.06.2012).
Brecher, Jim, Castello, Tim, Smith, Brendan (2002), Aşağıdan Küreselleşme, (İstanbul: Aram Yayınları) (Çev: Aysel Yıldırım, Berna Kurt, Zeynep Kutluata ve Şirin Özgün).
Bustamante, Rocio (2004), “The Water War: Resistance Against Privatisation of Water in Cochabamba, Bolivia”, REGA, 1(1): 37-46.
Castells, Manuel (2008), Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür. İkinci Cilt: Kimliğin Gücü, (İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları) (Çev.: Ebru Kılıç).
Cohen, Robin (1998), “Transnational Social Movements: an Assessment”, Transnational Communities Programme Seminar, Oxford, http://www.transcomm.ox.ac.uk/working%20 papers/cohen.pdf (15.01.2012).
Conca, Ken (2006), Governing Water: Contentious Transnational Politics and Global Institution Building (Cambridge: MIT Press).
Coşkun, Mustafa Kemal (2007), Demokrasi Teorileri ve Toplumsal Hareketler, (Ankara, Dipnot Yayınları).
Çetinkaya, Y. Doğan (2008), “Tarih ve Kuram Arasında Toplumsal Hareketler”, Çetinkaya Y.Doğan (Der.)Toplumsal Hareketler, (İstanbul, İletişim Yayınları): 15-61.
Çoban, Aykut (2013), “Sınıfsal Açıdan Ekolojik Mücadele, Demokrasinin Açmazları ve Komünizm”, Yaşayan Marksizm, 1(1): 243-282.
Çoban, Barış (2009), “Yeni Toplumsal Hareketler, Sınıf Mücadelesi ve Ütopya”, Çoban Barış (Der.), Yeni Toplumsal Hareketler. Küreselleşme Çağında Toplumsal Muhalefet, (İstanbul, Kalkedon): 9-41.
Dahlgren, Peter (2012), “Kamusal Alan ve Medya: Yeni Bir Dönem mi?”, Kamusal Alan, Dacheux Eric (Der.), (İstanbul, Ayrıntı Yayınları).
Déclaration des Participants au Forum Alternatif Mondial de l’Eau (2012). http://www.fame2012.org/files/declaration-finale-fr.pdf (02.06.2012). Declaration of Curitiba (1997), http://www.internationalrivers.org/resources/declaration-of-curitibaaffirming-the-right-to-life-and-livelihood-of-people-affected-by (31.05.2012).
Declaration of Temaca (2010), http://www.internationalrivers.org/resources/declaration-of-temaca- 4290 (31.05.2012)
Déclaration Politique du Comité D'organisation du Sommet des Peuples (2012), http://viacampesina.org/fr/index.php?option=com_content&view=article&id=701:ce-quiest-en-jeu-a-rio20&catid=46:changements-climatiques-et-agrocarburants&Itemid=71 (03.06.2012).
Della Porta, Donatella (2003), “Globalisation et Mouvements Sociaux. Hypothèse à partir d’une Recherche sur la Manifestation Contre le G8 à Gênes”, Pôle Sud, 10: 175-195. Eroğul, Cem (1991), Yönetime Katılma Hakkı, (Ankara: İmge Kitabevi)
FAME (2005), “Pour La Mise en Oeuvre de Droit a L’Eau en tant que Droit Humain”, http://www.aqueduc.info/IMG/pdf/FAME2005-DOC1_DROIT_HUMAIN.pdf (01.06.2012).
Hardt, Michael ve Negri, Antonio (2011a), Çokluk. İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi (İstanbul: Ayrıntı) (Çev.: Barış Yıldırım).
Hardt, Michael ve Negri, Antonio (2011b), Ortak Zenginlik (İstanbul: Ayrıntı) (Çev.: Eflâ-Barış Yıldırım).
International Rivers (2012), “About International Rivers”, http://www.internationalrivers. org/resources/about-international-rivers-3679 (29.05.2012). İlhan, Akgün (2012), “Sular Hepimizin”, Atlas, Nisan: 18.
Kalouche, Fouad, Mielants, Eric (2008), Dünya Sisteminin ve Sistem Karşıtı Hareketlerin Dönüşümü: 1968-2005”, Martin William G. (Der.), Toplumsal Hareketler. 1750-2005, (İstanbul, Versus) (Çev.: Deniz Keskin) : 219-282.
Lebowitz, Michael (2010), Sosyalist Alternatif Gerçek İnsani Gelişim, (İstanbul: Yordam) (Çev.: Etkin Bilen Eraltay).
Lecomte, Jean-Philippe (2005), Sociologie Politique, (Paris, Gualino Editeur).
Mélançon, Simon (2005), La Guerre de l'Eau de Cochabamba, Bolivie : Un Problème Géopolitique et de Territorialité (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) (Université Laval/Département de Géogrphie, Quebec).
Neveu, Erik (2005), Sociologie des Mouvements Sociaux, (Paris, La Découverte). Nicholas, Ralph W. (1973), Social and Political Movements, Annual Review of Anthropology, 2: 63- 84.
Petras, James (2004), Küreselleşme ve Direniş, (İstanbul, Mephisto) (Çev.: Ali Ekber).
Petrella, Ricardo (1998), “Le Manifeste de l’Eau Pour un Contrat Mondial”, http://www.waternunc.com/fr/manifeste_eau.htm (01.06.2012).
Rasi Salai Declaration (2003), http://www.internationalrivers.org/rasi-salai-declaration (31.05.2012).
Rosanvallon, Pierre (2011), La Société des Égaux, (Paris: Seuil).
Shiva, Vandana (2010), “Earth Democracy: Beyond Dead Democracy and Killing Economies”, Capitalism, Nature, Socialism, 21(1): 83-95.
Shiva, Vandana (2006), “Resisting Water Privatisation, Building Water Democracy”, World Water Forum in Mexico, http://www.globalternative.org/downloads/shiva-water.pdf (03.10.2011).
Sommier, Isabelle (2003), Le Renouveau des Mouvements Contestataires: à L’Heure de Mondialisation, (Paris, Flammarion).
Spronk Susan (2007), “Roots of Resistance to Urban Water Privatization in Bolivia: The ‘New Working Class,’ the Crisis of Neoliberalism, and Public Services”, International Labor and Working-Class History, 71: 8-28.
Suyun Savunması Bildirisi (2006), http://alternatifsuforumu.org/index.php?option= com_content&task=view&id=13&Itemid=31 (02.06.2012).
Tarrow, Sidney (2008), “Köklü Kozmopolitler ve Ulusötesi Aktivistler”, Çetinkaya Y.Doğan (Der.), Toplumsal Hareketler, (İstanbul, İletişim Yayınları): 113-141.
Tarrow, Sidney (2011), Power in Movement: Social Movements and Contentious Politics, (New York, Cambridge Press).
Tilly, Charles (2011), Demokrasi (İstanbul: Phoenix Yayınevi) (Çev.: Ebru Arıcan).
Touraine, Alain (2011), Birlikte Yaşayabilecek Miyiz?, (İstanbul: YKY-Cogito) (Çev.: Olcay Kunal). Touraine, Alain (1978), La Voix et le Regard, (Paris, Editions du Seuil).
Wallerstein, Immanuel (2011), Dünya-Sistemleri Analizi (İstanbul: bgst Yayınları) (Çev.: Ender Abadoğlu ve Nuri Ersoy).
Wood, Ellen Meiksins (2006), Sınıftan Kaçış Yeni “Hakiki” Sosyalizm, (İstanbul, Yordam Kitap) (Çev.: Şükrü Alpagut)