Tuba Asrak HASDEMİR, Mustafa Kemal COŞKUN

KAMUSAL ALAN VE TOPLUMSAL HAREKETLER

Kamusal alan üzerine yapılan tartışmalar özellikle 1980’lerden sonra oldukça artmıştır. Bu tartışmalarda toplumsal hareketlerin kamusal alandaki yeri ve işlevi meselesi ise her zaman önemli olmuştur. Bu çalışma, kamusal alan kavramı ile toplumsal hareketler ilişkisini anlamaya yönelik bir çabadır. Bu amaçla ilk olarak Habermas’ın kamusal alan ve kamuoyu kavramlarının, devlet ve toplum arasında demokratik ilişkilerin kurulmasına katkısı tartışılacaktır. İkinci olarak ise, Habermas’cı kamusal alan anlayışı çerçevesinde toplumsal hareketlerin yeri değerlendirilecektir. Habermas’ın kamusal alan kavramının tek, özerk, hegemonik, ulusal ve kuşatıcı olduğu, tersine, toplumsal hareketlerin ise alternatif/karşıt kamular yaratabildiği, dolayısıyla çoğul kamuların bulunduğu söylenebilir. Alternatif bir kamusal alan ise ancak sınıf temelli toplumsal hareketler ile kültür/kimlik temelli toplumsal hareketler arasındaki ittifaklarla etkili olabilir.

Anahtar Kelimeler:

Kamusal alan, kamuoyu, alternatif kamular, toplumsal hareketler, müzakereci demokrasi

Kamusal Alan Ve Toplumsal Hareketler

Keywords:

-,

PDF

___

AKŞİT, B. / TABAKOĞLU, B. / SERDAR, A. (2002), “Ulus-Devlet ve Cemaatçi Kültür Arasında Sıkışan/Gelişen Sivil Toplum: Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşları,” DİKMEN, A.A. (der.), Cumhuriyet Döneminde Siyasal Düşünce ve Modernleşme, 7. Ulusal Sosyal Bilimler Kongresi (Ankara: İmaj Yayıncılık).
ARRIGHI, G. / HOPKINS, T. / WALLERSTEIN, I. (1995), Sistem Karşıtı Hareketler (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev.: C. Kanat, B. Somay, S. Sökmen).
BAGGULEY, P. (1992), “Social Change, the Middle Class and the Emergence of ‘New Social Movements’: A Critical Analysis,” The Sociological Review, 38:1-48.
BALIBAR, E. (2000-2001), “Bir Zulüm Topografyasının Anahatları: Küresel Şiddet Çağında Yurttaşlık ve Sivillik,” Toplum ve Bilim, 87: 28-43 (Çev.: M. Mutman / M. Yeğenoğlu).
BAXTER, H. (1987). “System and Life-World in Habermas’s ‘Theory of Communication Action’,” Theory and Society, 16/1:39-86.
BENHABIB, S. (1999). Modernizm, Evrensellik ve Birey (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev.: M. Küçük).
BLAUG, R. (1997), “Between Fear and Disappointment: Critical, Emprical and Political Uses of Habermas,” Political Studies, XLV: 100-117.
BUECHLER, S. M. (2000). Social Movements in Advanced Capitalism (New York, Oxford: Oxford University Press).
BURRIS, V. (1986), “The Discovery of the New Middle Class,” Theory and Society, 15/3: 317-349.
CALLINICOS, A. (2001), Postmodernizme Hayır (Ankara: Ayraç Yayınevi) (Çev.: Ş. Pala).
CARLEHEDEN, M. / GABRIELS, R. (2002), “Siyasal Kuramın Sorunları,” AKAŞ, C. (haz.), Kavramlar ve Bağlamlar Arasında (İstanbul: YKY Yayınları): 71-93 (Çev.: R. Urgan).
CASTELLS, M. (1996), The Information Age: Economy, Society and Culture: The Rise of Network Society (Oxford: Blackwell).
COHEN, J./ ARATO, A. (1992), Civil Society and Political Theory (Cambridge: MIT Press).
COŞKUN, M. K. (2005), Eski ve Yeni Toplumsal Hareketler: Türkiye’de Demokratik Açılımlar, Yayınlanmamış Doktora Çalışması (Ankara).
COŞKUN, M. K. (2006), “Süreklilik ve Kopuş Teorileri Bağlamında Türkiye’de Eski ve Yeni Toplumsal Hareketler,” Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61/1.
ÇULHA ZABCI, F. (1997), Siyasal Kuramda Kamusal Alan Sorunsalı: Habermas ve Arendt, Yayınlanmamış Doktora Çalışması (Ankara).
DALTON, R. J./ KUECHLER, M./ BÜRKLIN, W. (1990), “The Challange of New Movements,” DALTON, R.J. / KUECHLER, M. (Der.), Challenging the Political Order: New Social and Political Movements in Western Democracies (New York: Oxford University Press).
DOĞANAY, Ü. (2003), Demokratik Usuller Üzerine Yeniden Düşünmek (Ankara: İmge Kitabevi).
DUYVENDAK, J. W. (1995), The Power of Politics: New Social Movements in France (San Francisco: Westview Press).
EDWARDS, G. (2004), “Habermas and New Social Movements: What’s New?,” CROSSLEY, N. / ROBERTS, J.M. (Der.), After Habermas (Malden: Blackwell).
EICHLER, M. (1977), “Leadership in Social Movements,” Sociological Inquiry: 47/2.
FRASER, N. (1990), “Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy,” Social Text, 25/26: 56-80.
FUENTES, M. / FRANK, A. G. (1990), “Toplumsal Hareketler Üzerine On Tez,” Birikim, 16.
GIDDENS, A. (1991), “Jürgen Habermas,” SKINNER, Q. (Der.), Çağdaş Temel Kuramlar (Ankara: Vadi Yayınları) (Çev.: A. Demirhan): 129-146.
GORZ, A. (2001), Yaşadığımız Sefalet (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev.: N. Tutal).
GOULDNER, A. (1978a), “New Class Project, I.,” Theory and Society, 6/2: 153-203.
GOULDNER, A. (1978b), “New Class Project, II.,” Theory and Society, 6/3: 343-389.
HABERMAS, J. (1981), “New Social Movements,” Telos, 49: 33-37.
HABERMAS, J. (1984), Theory of Communicative Action (Boston: Beacon Press).
HABERMAS, J. (1992), “Concluding Remarks,” CALHAUN, C. (Der.), Habermas and the Public Sphere (Cambridge: MIT Press): 462-479.
HABERMAS, J. (1996), Between Facts and Norms: Contributions to a Discursive Theory of Law and Democracy (Cambridge: MA).
HABERMAS, J. (1997a), Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev.: T. Bora, M. Sancar).
HABERMAS, J. (1997b), “1990 Baskısına Önsöz,” Kamusallığın Yapısal Dönüşümü (İstanbul: İletişim Yayınları) (Çev.: T. Bora, M. Sancar): 9-56.
HABERMAS, J. (2001), İletişimsel Eylem Kuramı, I-II (İstanbul: Kabalcı Yayınevi) (Çev.: M. Tüzel).
HABERMAS, J. (2004), “Kamusal Alan,” ÖZBEK, M. (Der.), Kamusal Alan (İstanbul: Hil Yayınları): 96-102 (Çev.: M. Özbek).
HANSEN, M. (1993), “Foreword,” NEGT, O. / KLUGE, A. Public Sphere and Experience (Minneapolis: University of Minnesota Press) (Çev.: P. Labanyi vd.).
HELLMAN, J. A. (1994), “Mexican Popular Movements, Clientelism, and the Process of Democratization,” Latin American Perspectives, 21/2: 124-142.
HORKHEIMER, M. (2005), Geleneksel ve Eleştirel Kuram (İstanbul: YKY Yayınları) (Çev.: M. Tüzel).
INGLEHART, R. (1990), “Values, Ideology, and Cognitive Mobilization in New Social Movements,” DALTON, R.J. / KUECHLER, M. (Der.), Challenging the Political Order: New Social and Political Movements in Western Democracies (New York: Oxford University Press): 23- 42.
INGLEHART, R. / FLANAGAN, S. C. (1987), “Value Change in Industrial Societies,” American Political Science Review, 81/4:1289-1319.
KELLY, T. (2004), “Unlocking to Iron Cage: Public Administration in the Deliberative Democratic Theory of Jürgen Habermas,” Administration and Society, 36/1: 38-61.
KLANDERMANS, P. B. (1990), “Linking the ‘Old’ and ‘New’: Movement Networks in the Netherlands,” DALTON, R.J. / KUECHLER, M. (Der.), Challenging the Political Order: New Social and Political Movements in Western Democracies (New York: Oxford University Press): 122-136.
LACLAU, E. / MOUFFE, C. (1992), Hegemonya ve Sosyalist Strateji (İstanbul: Birikim Yayınları) (Çev.: A. Kardam, D. Şahiner).
LARANA, E./ JOHNSTON, H./ GUSFIELD, G. (der.) (1994), “Introduction,” New Social Movements: From Ideology To Identity (Philadelphia: Temple University Press): 3-35.
LECHTE, J. (1995), “Jürgen Habermas,” Fifty Key Contemporary Thinkers, from Structuralim to Postmodernity (Reprint, New York: Routledge):186-191.
LIVESAY, J. (1985), “Normative Grounding and Praxis: Habermas, Giddens and a Contradiction Within Critical Theory,” Sociological Theory, 3/2: 66-76.
MANNHEIM, K. (2004), İdeoloji ve Ütopya (Ankara: Epos Yayınları) (Çev.: M. Okyayuz).
MCCARTHY, T. (2004), “Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümü’nün 1989 İngilizce Baskısına Giriş,” ÖZBEK, M. (Der.), Kamusal Alan (İstanbul: Hil Yayınları): 96-102 (Çev. M. Özbek).
MEADWELL, H. (1994), “The Foundations of Habermas’s Universal Pragmatics,” Theory and Society, 23/5: 711-727.
MELUCCI, A. (1995), Challenging Codes: Collective Action in Information Age (Cambridge: Cambridge University Press).
MICHELS, R. (1962), Political Parties (New York: Collier Books).
MOUZELIS, N. (1992), “Social and System Integration: Habermas’ View,” British Journal of Sociology, 43/2: 267-288.
NEGT, O. / KLUGE, A. (1993), Public Sphere and Experience (Minneapolis: University of Minnesota Press) (Çev. P. Labanyi vd.).
OFFE, C. (1985), “New Social Movements: Challenging the Boundaries of Institutional Politics,” Social Research, 52/4: 817-868.
OFFE, C. (1987), “Challenging the Boundaries of Institutional Politics: Social Movements since the 1960’s,” MARIER, C.S. (Der.), Changing Boundaries of the Political (Cambridge: Cambridge University Press): 73.
ÖZBEK, M. (2004), “Giriş: Kamusal Alanın Sınırları,” ÖZBEK, M. (Der.), Kamusal Alan (İstanbul: Hil Yayınları): 19-89.
PAKULSKI, J. (1993), “The Dying of Class or Marxist Class Theory?,” International Sociology, 8/3: 279-292.
POGGI, G. (1991), Çağdaş Devletin Gelişimi (İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları) (Çev. Ş. Kut, B. Toprak).
POSTONE, M. (1992), “Political Theory and Historical Analysis,” CALHOUN, C. (Der.), Habermas and the Public Sphere (U.S.: M.I.T. Press): 164-177.
ROHRSCHNEIDER, R. (1990), “The Roots of Public Opinion toward New Social Movements: An Emprical Test of Competing Explanations,” American Journal of Political Science, 34/1:1-30.
SAVRAN, G. (1992) “Marksizm ve ‘Yeni Toplumsal Hareketler’ Tartışması,” Sınıf Bilinci, 11: 6-27.
SCHOFER, E. / GOURINCHAS, M. F. (2001), “The Sructural Contexts of Civic Engagement: Voluntary Association Membership in Comparative Perspective,” American Sociological Review, 66/6: 806-828.
SZELENYI, I. / MARTIN, B. (1988), “The Three Waves of New Class Theories,” Theory and Society, 17/5: 645-667.
TOURAINE, A. (1988), Return of the Actor (University of Minnesota Press).
TOURAINE, A. (1995), Modernliğin Eleştirisi (İstanbul: Y.K.Y.) (Çev.: H. Tufan).
URRY, J. (1995), “Örgütlü Kapitalizmin Sonu,” HALL, S. / JACQUES, M. (Der.), Yeni Zamanlar: 1990’larda Politikanın Değişen Çehresi (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev.: A. Yılmaz).
WALLERSTEIN, I. / BALIBAR, E. (1993), Irk, Ulus, Sınıf (İstanbul: Metis Yayınları) (Çev.: N. Ökten).
WILLIAMS, R. (1989), 2000’e Doğru (İstanbul: Ayrıntı Yayınları) (Çev.: E. Tarım).