İdeoloji-pragmatizm ilişkisi, temelde “fikir” odaklı siyaset ile “fayda” odaklı siyaset anlayışı arasındaki karşıtlığa dayanmaktadır. Fikir odaklı siyaset, teorik olarak İdealist kabul edilirken fayda/çıkarodaklı siyaset, yoğunlukla Realist çerçevede açıklanmaktadır. Elbette Realist/pragmatist siyaset de bir fikre dayanmakta ancak katı bir ideolojizm içermemektedir. Aynı şekilde, her ideolojik siyaset ütopik bir idealizm anlamına gelmemekte, hatta ideolojik siyaset de kendi bağlamında pragmatist boyutlar içerebilmektedir. İdeoloji ile pragmatizm arasındaki bu iç içe geçme halini devlet adamlarının kişisel özellikleri daha da karmaşıklaştırmaktadır. Bir devlet adamı ideolojisine sadık bir siyaset izlerken, diğeri pragmatizm adına ideolojik esneklik gösterebilmektedir. İdeolojik ve pragmatist siyaset biçimlerinin bütün devletlerde bir karşılığı bulunabilirse de keskin ideolojik “sadakat ve ihanet” durumlarına genellikle kurumsallaşmış bir devlet yapısına sahip olmayan az gelişmiş ülkelerde rastlanmaktadır. Bunlardan biri de Batı Afrika ülkelerinden Burkina Faso’dur. Burkina Faso, az gelişmiş Afrika devletlerinin siyaset anlayışını örnekleyen bir vaka olarakdeğerlendirilebilir. Bu varsayımdan hareketle makalede, ideoloji ve pragmatizmin Burkina Faso iç ve dış politikasına nasıl yansıdığı analiz edilecektir.

The relationship between ideology and pragmatism is mainly based on the contradiction between the idea-driven politics and the benefit-driven politics. The politics based on ideas is defined in the context of Idealism, while the politics based on benefit/interest is explained within the frame of Realism. Realist/pragmatist politics is also based on certain ideas, albeit not embracing a strict ideologism. In the same vein, ideological politics does not mean necessarily a utopic idealism and may be pragmatist in its own context. Personal characteristics of statesmen further complicate this matryoshka-like relationship between ideology and pragmatism. Some statesmen may abide by an ideology, while many other may be ideologically flexible for the sake of pragmatism. Those cases of ideological commitment and perfidy are usually observed in underdeveloped nations, even though ideological and pragmatist politics make sense somehow in almost all nations. From this perspective, the present paper analyses how ideology and pragmatism have reverberated in domestic and foreign policy orientations of Burkina Faso as a case to exemplify the general political mind-set of underdeveloped African nations.