Adam Smith vergide eşitlik teorisinde ödeme gücü ve fayda yaklaşımlarını yan yana getirmiştir. Smith’in mali düşüncesinde bakış açısı olarak farklı bu iki adalet ilkesinin neden yan yana geldiği ve aslında düşünürün neyi amaçladığı geniş bir literatür incelemesi içinde ele alınmaktadır. Smith’in genel adalet teorisi bağlamında bu iki ilkenin anlamlı bir sentezine doğru adım attığı görülmüştür. Ancak, Smith hem bu iki ilkenin ayrı ayrı kendi yapısında hem de ikisinin sentezinde bir kuramsallaştırma denememiştir. Neoklasik ve neoliberal maliye teorisi bu sentezi faydacılığı radikalleştirerek gerçekleştirmiştir. Smith’in vergi adaleti klasik liberalizmin bütünü içinde anlaşıldığında neoliberalizmin vergi adaletinde yarattığı dönüşüm de daha açık bir şekilde çalışmada serimlenebilmiştir. Çalışmamız kavramsal ve kuramsal incelememizde ulaştığımız sonuçları farklı ülkeler bağlamında görünür kılmıştır.

In his theory of tax equity, Adam Smith brings together ability to pay and benefit approach. The questions of why these two justice principles are positioned side by side in Smith’s fiscal thought and what he intends to achieve are taken up in a broad review of the literature. Smith has taken a step towards a meaningful synthesis of these two principles in the context of his general theory of justice. Smith, however, did not attempt a theorization of both of these principles in themselves and their synthesis. Neoclassical and neoliberal fiscal theory made thissynthesis by radicalizing utilitarianism. Once Smith’stheory of tax justice is understood within the entire scope of classical liberalism, the transformation in tax justice brought about by neoliberalism is also revealed more explicitly in this paper. Our study on different countries makes discernible the results we achieved in the foregoing conceptual and theoretical discussion.