Selma Şenel, Hüseyin Can Şenel, Serpil Günaydın

Herkes İçin Mobil Öğrenme: Mobil Uygulamaların Evrensel Tasarım İlkelerine Göre İncelenmesi

Öz Günümüzde, mobil öğrenme giderek yaygınlaşmaktadır. Bireyin yaşı, kültürü, engeli, deneyimleri ne olursa olsun mobil ortamlardan faydalanabilmektedirler. Kullanıcı kitlesindeki çeşitlilik nedeniyle mobil uygulamaların tüm bireylerin kullanabileceği şekilde tasarlanması önemlidir. Evrensel tasarım; her türlü ürün ve süreci daha kapsayıcı kılmayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu araştırmada, mobil öğrenme süreçlerinde evrensel tasarımının önemine dikkat çekmek amaçlanmıştır. Bu çerçevede, öğrenme için evrensel tasarım ilkeleri temel alınarak, üç boyut ve 45 maddeden oluşan bir kontrol listesi geliştirilmiştir. Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan ve yabancı dil eğitimi sunan 26 mobil uygulama kontrol listesine göre incelenmiştir. Araştırma sonucunda uygulamaların, özellikle “içeriğin sunumu”nda yetersiz oldukları gözlenmiştir. Uygulamaların “kullanım ve etkileşim seçenekleri” ve “motivasyonu arttırma” boyutlarında ise orta yeterlikte oldukları gözlenmiştir. Sonuç olarak, dünya çapında kullanılan uygulamalarda dahi farklı özelliklerdeki bireylerin kullanımı açısından eksikliklerinin olduğu belirtilebilir. Bulgulardan yola çıkarak, mobil uygulamaların tasarımında evrensel tasarım ilkelerinde işaret edilen özel gereksinimli bireylerin de göz önünde bulundurulmasına gayret gösterilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Evrensel tasarım, çoklu-ortam tasarımı, mobil uygulama, mobil öğrenme, engelli öğrenciler, öğretim tasarımı

PDF

___

Alessi, S. M. & Trollip, S. R. (2000). Multimedia for learning: Methods and development. Allyn & Bacon, Inc.
Ally, M. (Ed.). (2009). Mobile learning: Transforming the delivery of education and training. Athabasca University Press.
Burgstahler, S. (2001). Equal access: Universal design of instruction methods. Seattle, WA: Do-IT, University of Washington. Retrieved from: http://www.washington.edu/doit/equal-access-universal-design-instruction
Burgstahler, S. (2007). Universal design of instruction: Definition, principles, and examples. University of Washington. Retrieved from: http://www.washington.edu/doit/universal-design-instruction-udi-definition-principles-guidelines-and-examples
CAST (Center for Applied Special Technology) (2011). Universal Design for Learning Guidelines version 2.0. Wakefield, MA: Author.
CNNTURK (2017). Android mi iOS mu? [Android or IOs?] Retrieved from: https://www.cnnturk.com/teknoloji/android-mi-ios-mu
Connell B. R., Jones M., Mace, R., Mueller, J., Mullick, A., Ostroff E., Sanford, J., Steinfeld, E., Story, M. and Vanderheiden G. (1997). The principles of universal design. North Carolina: State University, The Center for Universal Design. Retrieved from: https://projects.ncsu.edu/ncsu/design/cud/about_ud/udprinciples.htm
Corbeil, J. R., & Valdes-Corbeil, M. E. (2007). Are you ready for mobile learning?. Educause Quarterly, 30(2), 51.
Heward, L.W. (2013). Exceptional children: An introduction to special education. (10th Edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Elias, T. (2010). Universal instructional design principles for moodle. International Review of Research in Open and Distance Learning. 11 (2).
Elias, T. (2011). Universal instructional design principles for mobile learning. The International Review of Research in Open and Distributed Learning. 12(2).
Emin, M. N. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Temel eğitim politikaları. Seta Yayınları.
FernáNdez-LóPez, Á., RodríGuez-FóRtiz, M. J., RodríGuez-Almendros, M. L., & MartíNez-Segura, M. J. (2013). Mobile learning technology based on iOS devices to support students with special education needs. Computers & Education, 61, 77-90.
Gregory, G. H., & Chapman, C. (2012). Differentiated instructional strategies: One size doesn't fit all. Corwin Press.
Güler, N. & Taşdelen Teker, G. (2015). Açık uçlu maddelerde farklı yaklaşımlarla elde edilen puanlayıcılar arası güvenirliğin değerlendirilmesi [The Evaluation of rater reliability of open ended items obtained from different approaches]. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi. 6(1). 12-24.
Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
Kukulska-Hulme, A., & Traxler, J. (Eds.). (2005). Mobile learning: A handbook for educators and trainers. Psychology Press.
Kutlu, Ö., Doğan, D. C. ve Karakaya, İ. (2009). Öğrenci başarısının belirlenmesi: performansa ve portfolyaya dayalı durum belirleme [Determination of student achievement: performance and portfolio based assessment] . Ankara: Pegem Akademi.
Mayer, R. E. (Ed.). (2005). The Cambridge handbook of multimedia learning. New York: Cambridge University Press.
National Center for Learning Disabilities. (2005). No child left behind: determining appropriate assessment accommodations for students with disabilities.
Rainger, P. (2005). Accessibility and mobile learning in Mobile learning: A handbook for educators and trainers. Psychology Press.57-69.
Reigeluth, C. M. (Ed.). (2013). Instructional-design theories and models: A new paradigm of instructional theory (Vol. 2). Routledge.
Rose, D.H., and Meyer, A. (2002). Teaching every student in the digital age: Universal design for learning. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Story, M. F., Mueller, J. L., & Mace, R. L. (1998). The universal design file: Designing for people of all ages and abilities. North Carolina State Univ., Raleigh. Center for Universal Design.
W3C (World Wide Web Consortium) (2008). Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0 Errata. Retrieved from: https://www.w3.org/TR/WCAG20/