Özlem TOPER-KORKMAZ

10989

Basmakalıp (Stereotipik) Davranışların Azaltılmasında Yeni Bir Strateji: Tepkiyi Yarıda Kesme ve Yönlendirme

Sosyal bir amacı olmayan ve sürekli ortaya çıkan tekrarlayıcı davranışlar basmakalıp (stereotipik) davranışlar olarak tanımlanmaktadır ve başta otizm olmak üzere farklı yetersizlik türlerinde de gözlenmektedir. Genellikle duyusal uyaran elde etmek amacıyla sergilenen içsel pekiştirme ile sonuçlanan basmakalıp davranışlar azaltılması zor olan problem davranışlardır ve günümüze değin azaltılmak amacıyla çeşitli yöntemler kullanılarak bu yöntemlerin etkililikleri sınanmıştır. Bu yöntemlerden biri de ilk kez Ahearn, Clark, McDonald ve Chung (2007) tarafından klinik ortamlarda sözel (vokal) stereotipinin azaltılması amacıyla kullanılmış olan “tepkiyi yarıda kesme ve yönlendirme” yöntemidir. Bu araştırmada bu yöntemin etkililiğini sınayan çalışmalara yönelik bir alanyazın taramasının yapılması amaçlanmış, yapılan tarama sonucunda sekiz adet çalışmaya ulaşılmış ve bu çalışmalar betimsel olarak özetlenmiştir. İncelenen araştırmaların sonuçları “tepkiyi yarıda kesme ve yönlendirme” yönteminin stereotipik davranışların azaltılmasında etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir
Anahtar Kelimeler:

Basmakalıp (stereotipik) davranışlar, otizm, tepkiyi yarıda kesme ve yönlendirme

Basmakalıp (Stereotipik) Davranısların Azaltılmasında Yeni Bir Strateji: Tepkiyi Yarıda Kesme ve Yönlendirme

PDF

___

  • Ahearn, W.H., Clark, K.M., MacDonald, R.P.F., & Chung, B.I. (2007). Assesing and treating vocal stereotypy in children with autism. Journal of Applied Behavior Analysis, 40, 263-275.
  • Ahrens, E.N., Lerman, D.C., Kodak, T., Worsdell, A.S., & Keegan, C. (2011). Further evaluation of response interruption and redirection as treatment for stereotypy. Journal of Applied Behavior Analysis, 44(1), 95- 108.
  • Amerikan Psikiyatri Birliği (2007). DSM-IV-TR Tanı ölçütleri başvuru kitabı. Çeviren: Ertuğrul Köroğlu. Ankara: HYB Yayıncılık
  • Athens, E.S., Vollmer, T.R., & Sloman, K.N. (2008). An analysis of vocal stereotypy and therapist fading. Journal of Applied Behavior Analysis, 41(2), 291-297.
  • Baumeister, A.A., & Forehand, R. (1972). Effects of contingent shock and verbal command on body rocking of retardates. Journal of Clinical Psychology, 28, 586-590.
  • Bodfish, J.W., Symons, F.J., Parker, D.E., & Lewis, M.H. (2000). Varieties of repetitive behavior in autism: Comparisons to mental retardation. Journal of Autism and Developmental Disorders, 30, 237-243.
  • Cassella, M.D., Sidener, T.M., Sidener, D.W., & Progar, P.R. (2011). Response interruption and redirection for vocal stereotypy in children with autism: A systematic replication. Journal of Applied Behavior Analysis, 44(1), 169-173.
  • Cunningham, A.B., & Schreibman, L. (2008). Stereotypy in autism: The importance of function. Research in Autism Spectrum Disorders, 2(3), 469-479.
  • Dib, N., & Sturmey, P.(2007). Reducing student stereotypy by improving teachers’ implementation of discrete- trial teaching. Journal of Behavior Analysis, 40, 339-343.
  • Erbaş, D., Kırcaali-İftar, G., & Tekin-İftar, E.(2005). İşlevsel değerlendirme: Davranış sorunlarıyla başa çıkma ve uygun davranışlar kazandırma süreci.(2. baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Falcomata, T.S., Roane, H.S., Hovanetz, A.N., Kettering, T.L., & Keeney, K.M. (2004). An evaluation of response cost in the treatment of inappropriate vocalizations maintained by Journal of Behavior Analysis, 37, 83-87. automatic reinforcement.
  • Foxx, R.M. & Azrin, N.H. (1973). The elimination of autistic self-stimulatory behavior by overcorrection. Journal of Applied Behavior Analysis, 6, 1-14.
  • Gartland, B. (2009). The effects of response interruption/redirection and differential
  • reinforcement of other
  • behaviors on vocal stereotypy in children with autism. Unpublished Mater Thesis. The USA: The Ohio State University.
  • Hanley, G.P., Iwata, B.A., & McCord, B.E. (2003). Functional analysis of problem behavior: A review. Journal of Applied Behavior Analysis, 36(2), 147-185.
  • Harris, S.L.& Wolchik, S.A. (1979). Suppression of self-stimulation: Three alternative strategies. Journal of Applied Behavior Analysis 12, 185-198.
  • Kern, L., Koegel, R.L., & Dunlap, G. (1984). The influence of vigorous versus mild exercise stereotyped behaviors. Journal of Autism and Devolopmental Disorders, 14, 57-67. on autistic
  • Koegel, R.L., & Covert, A. (1972). The relationship of self-stimulation to learning in autistic children. Journal of Applied Behavior Analysis. 5, 381-387.
  • LeBlanc, L.A., Patel, M.R., & Carr, J.E. (2000). Recent advances in the assessment of aberrant behavior maintained by automatic reinforcement in individuals with developmental disabilities. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 31,137-154.
  • Liu-Gitz, L., & Banda, D.R. (2010). A replication of the RIRD strategy to decrease vocal stereotypy in a student with autism. Behavioral Interventions. 25, 77-87.
  • Meany-Daboul, M.G., Roscoe, E.M., Bourret, J.C., & Ahearn, W.H. (2007). A comparison of momentary time sampling and partial-interval recording for evaluating functional relations. Journal of Behavior Analysis, 40, 501-514.
  • Miguel, C.F., Clark, C., Tereshko, L., & Ahearn, W.H. (2009). The effects of response interruption and redirection and sertraline on vocal stereotypy. Journal of Applied Behavior Analysis. 42(4), 883-888.
  • Neitzel, J. (2009). Owervief of response interruption and redirection. Chapel Hill, NC: The NationalProfessional Development Center on Autism Spectrum Disorders, Frank Porter Graham Child Development Institute, The University of North Carolina.
  • Rapp, J.T. (2007). Further evaluation of methods to identify matched stimulation. Journal of Behavioral Analysis, 40, 73-88.
  • Rapp, T.J., & Vollmer, T.R. (2005). Stereotypy I: A review of behavioral assessment and treatment. Research in Developmental Disabilities, 26, 527-547.
  • Rapp, J.T., Vollmer, T. R., Peter, C.S., Dozier, C.L., & Cotnoir, N.M. (2004). Analysis of response allocation in individuals with multiple forms of stereotyped behavior. Journal of Applied Behavior Analysis, 37, 481- 501.
  • Sachs, D.A. (1973). The efficacy of time out procedures in a variety of behavior problems. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 4, 237-242.
  • Schumacher, B.I., & Rapp, J.T. (2011). Evaluation of the immediate and subsequent effects of response interruption and redirection on vocal stereotypy. Journal of Applied Behavior 685.
  • Analysis, 44(3), 681
  • Vollmer, T.R. (1994). The concept of automatic reinforcement: Implications for behavioral research in developmental disabilities. Research in Developmental Disabilities, 15, 187-207.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-7639
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Görme Yetersizliğinden Etkilenmiş ve Normal Gelişim Gösteren Çocukların Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması

Ufuk ÖZKUBAT, Selda ÖZDEMİR

Zihinsel Yetersizlikten Etkilenmiş Öğrencilerin Okuma Hızının Artırılmasında Sağaltım Paketlerinden Etkili Olanın Belirlenmesi

Mahmut ORÇAN, E. Rüya ÖZMEN

Karşılıklı Öğretim Tekniğinin Hafif Derecede Zihinsel Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerindeki Etkililiğinin İncelenmesi

Birkan GÜLDENOĞLU, Tevhide KARGIN

Basmakalıp (Stereotipik) Davranışların Azaltılmasında Yeni Bir Strateji: Tepkiyi Yarıda Kesme ve Yönlendirme

Özlem TOPER-KORKMAZ