GEÇİCİ KORUMA KAPSAMINDAKİ SURİYELİLERİN TÜRKİYE İŞGÜCÜ PİYASASINA ETKİLERİ VE DEĞERLENDİRMELER
2011 Mart ayında Suriye’de yaşanan kriz ile birlikte Türkiye’ye kitlesel olarak göçmenakımı başlamıştır. Geçici koruma kapsamına alınarak yaşamlarını hayatlarını idameettirmeye çalışan Suriyelilerin, Türkiye iş gücü piyasası üzerindeki etkilerinin vedoğacak sonuçların neler olacağı henüz tahmin edilememektedir. Özellikle işgücü veistihdam alanında kendi sorunlarıyla başa çıkma gayreti içerisinde bulunan Türkiye,Suriyeli sığınmacıların ülke geneline yayılmasıyla daha büyük problemlerle karşıkarşıya kalmıştır. Krizle meydana gelen gelişmeler ekonomik alandaki birçokdengeyi önemli ölçüde alt üst etmiştir.Bu çalışma, Türkiye’ye göç eden geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin, Türkiyeiş gücü piyasasına olan etkilerini, işsizlik, istihdam, ücret, kayıtlı ve kayıtdışı istihdamalanlarında incelemektedir. Çalışmada, öncelikle Suriyelilerin, Türkiye iş gücüpiyasasına erişimlerinde karşılaştıkları sorunlar ve çalışma hayatında yaşadıklarıdeneyimler açıklanacaktır. Devam eden bölümde ise, Suriyelilerin Türkiye iş gücüpiyasasına olan etkileri ve ileride oluşabilecek olası sonuçları, bu konuda ilgiliyazında yapılan ampirik araştırmaların ve kuramsal çalışmaların bulguları ile birliktedeğerlendirilecektir.
THE IMPACTS OF THE SYRIANS UNDER THE TEMPORARY PROTECTION COVERAGE ON TURKISH LABOR MARKET AND EVALUATIONS
With the crisis in Syria in March 2011, mass migration of migrants started to Turkey.The impacts of the Syrians who are trying to maintain their lives by taken under thetemporary protection coverage on the Turkish labor market and the consequences to beoccurred cannot be predicted yet. While Turkey is trying to deal with its own problemsespecially in the area of labor and employment, it has faced bigger problems withthe spread of Syrian refugees throughout the country. The developments occurringwith the crisis have brought about a great deal of imbalances in the economic area.This study examines the impacts of the Syrians who migrate to Turkey underthe temporary protection coverage on the Turkish labor market in the areas ofunemployment, employment, wages, declared and undeclared employment.The problems that the Syrians face in accessing the Turkish labor market andtheir experiences in business life will be explained in this study. In the followingsection, the impacts of the Syrians on the Turkish labor market and potential futureconsequences will be evaluated together with the findings of empirical research andtheoretical studies conducted on this topic
___
- Akgül, A., Kaptı, A. ve Demir, O. Ö. (2015). Göç ve Kamu Politikaları: Suriye Krizi
Üzerine Bir Analiz. The GLOBAL A Journal of Policy and Strategy, 1(2), 1-22.
- Akgündüz, Y. E., Berg, M. ve Hassink, W., (2015). The Impact of Refugee Crises on
Host Labor Markets: The Case of the Syrian Refugee Crisis in Turkey (Discussion
Paper No: 8841). The Institute for the Study of Labor (IZA) Bonn Germany.
- Akşit, G., Bozok, M. ve Bozok, N. (2015). Zorunlu Göç, Sorunlu Karşılaşmalar:
Hisar Köyü, Nevşehir’deki Suriyeli Göçmenler Örneği. TC. Maltepe Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 92-117.
- Aktaş, A. (2016). Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Kadın Mülteciler: Kilis Örneği, İstanbul
Bilgi Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Altundeğer, N. ve Yılmaz, E. (2016). İç Savaştan Bölgesel İstikrarsızlığa: Suriye
Krizinin Türkiye’ye Faturası. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Fakültesi Dergisi, 21(1), 289-301.
- Assida, O. (2016). The Economic and Social Impacts of Forced Migration: A Case
Study Of Syrian and Iraqi Forced Migrants In Samsun, Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
- Balkan, B. ve Tumen, S. (2016). Immigration And Prices: Quasi-Experimental Evidence
From Syrian Refugees In Turkey. Journal of Population Economics, 29 (3), 657-686.
- Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. (2017, Haziran 4). “Syria Regional
Refugee Response- Inter-agency Information Sharing Portal “. http://data.unhcr.
org/syrianrefugees/country.php?id=224 adresinden ulaşılmıştır.
- Boyraz, Z. (2015). Türkiye’de Göçmen Sorununa Örnek Suriyeli Mülteciler. Zeitschrift
für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 7(2), 35-58.
- Carpio, X. ve Wagner, M. (2015). “The Impact of Syrian Refugees on the Turkish
Labor Market Policy” (Policy Research Working Paper 7402), World Bank Social
Protection and Labor Global Practice Group.
- Ceritoglu, E., Yüncüler, B., G., Torun, H., ve Tumen, S. (2015). The Impact of Syrian
Refugees on Natives’ Labor Market Outcomes in Turkey: Evidence from a Quasi-
Experimental Design ( IZA DP No. 9348). Central Bank Report, Ankara.
- Çakıcı, A., Yılmaz, Ş. ve Çakıcı, C. (2016). Mülteci Esnaf Sorunları: Mersin›deki
Suriyeli Esnaflar Üzerinde Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika
Kongresi Bildiriler Kitabı, Umuttepe Yayınları, İstanbul, 2688-2697.
- Çelik, F. E. (2013). Yabancıların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Haklarının Serbest
Bölgeler Yönünden Değerlendirilmesi. Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel
Hukuk Bülteni, 2, 43-74.
- Çetin, İ. (2016). Suriyeli Mültecilerin İşgücüne Katılımları ve Entegrasyon: Adana-
Mersin Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15 (4), 1001-1016.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı [ÇSGB]. (2017, Mart 5). Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı Yabancı Çalışma İzinleri İstatistikleri. https://www.csgb.gov.tr/
home/contents/istatistikler/yabancicalismaizinleri/ adresinden ulaşılmıştır.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı [ÇSGB]. (2017, Ocak 5). Kanunlarla Türk
Vatandaşlarına Hasredilen ve Yabancıların Çalışmalarının Yasak Olduğu Meslek ve
Görevler. http://www.calismaizni.gov.tr/yabancilar/yabancilara-yasak-meslekler/
adresinden ulaşılmıştır.
- Danış, D. (2016). Konfeksiyon Sektöründe Küresel Bağlantılar: Göçmen İşçiler,
Sendikalar ve Küresel Çalışma Örgütleri. Alternatif Politika Dergisi, 8(3), 562-586.
Demir, M. (2016). Türkiye’de Yabancıların Sosyal Güvenliği. Sosyal Güvenlik Dergisi,
1, 70-93.
- Düzkaya, H. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Sığınmacıların Entegrasyonu ve İstihdam
Politikaları, Gazi Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- Ercoşkun, B. (2015). Suriyeli Mültecilerin Türkiye’ye Sosyokültürel ve Sosyoekonomik
Etkileri, İstanbul Yenizyüzyıl Üniversitesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi,
İstanbul
- Erdem, A. (2014). Suriye Uyruklu Yabancıların Çalışma Hayatına Katılması. İşveren
Dergisi, 52 (5), 46-49.
- Erdoğan, M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması.
Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi- HUGO Yayınları,
Ankara.
- Ergül, C. (2017, Aralık 5). Başbakan Yardımcısı Akdağ: Suriyeliler İçin Harcanan
Toplam Maliyet 84 Milyar 880 Milyon Lira. Anadolu Ajansı, http://aa.com.tr
/tr/ekonomi/ basbakan-yardimcisi-akdag-suriyeliler-icin-harcanan-toplammaliyet-
84-milyar-880-milyon-lira/990509 adresinden ulaşılmıştır.
- Esen, O. ve Binatlı, A. (2016). Suriye’li Mülteciler Türkiye Ekonomisini Nasıl
Etkiliyor?. İktisat ve Toplum Dergisi, 68.
- Göç İdaresi Genel Müdürlüğü [GİGM] (2017). Göç İstatistikleri. http://www.goc.
gov.tr/icerik3/ikamet-izinleri_363_378_4709 (07.12.2017).
- İncili, F. Ö. ve Akdemir, O. İ. (2016). Yerinden Edilmişliğin Coğrafi Analizi: Kilis›te
Suriyeli Sığınmacılar. Marmara Coğrafya Dergisi, 34, 118-133.
- Kalaycı, S. (2017, Mayıs 15). Sığınmacıların Korunmasına Yönelik Türk Sivil Toplum
Kuruluşları. İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, http://insamer.com/rsm/files/Gozlem-Saha%2002%20Siginmacilarin%20Korunmasina%20Yonelik%20
TURK%20STKlar.pdf adresinden ulaşılmıştır.
- Karayel, A. (2016). Muğla’da İkamet Eden Suriyeli Sığınmacıların Çalışma Hakları
( Sorunlar ve Çözüm Önerileri), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Yayınlanmış
Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
- Kaya, A. ve Kıraç, A. (2016). İstanbul’daki Suriyeli Mültecilere Yönelik Zarar Görebilirlik
Değerlendirme Raporu. Hayata Destek Derneği.
- Kızıl, C. (2016). Turkish Migration 2016 Selected Papers içinde (D. Eroğlu, J. H.
Cohen ve I. Sirkeci (Ed.), Turkey’s Policy on Employment of Syrian Refugees and
its Impact on the Turkish Labour Market,. London: TPL, 164-170.
- Kutlu, Z. (2015, Mayıs 5). Bekleme Odasından Oturma Odasına Açık Toplum Vakfı
ve Anadolu Kültür, http://www.anadolukultur.org/tr/calisma-alanlari/kulturel-cesitlilik-
ve-insan-haklari/suriyeli-multeciler-bekleme-odasindan-oturma-odasina/178
adresinden ulaşılmıştır.
- Lordoğlu, K. (2015). Türkiye’ye Yönelen Düzensiz Göç ve İşgücü Piyasalarına Bazı
Yansımalar. Çalışma ve Toplum, 44(1), 29-44.
- Lordoğlu, K. ve Aslan, M. (2016). En Fazla Suriyeli Göçmen Alan Beş Kentin Emek
Piyasalarında Değişimi 2011-2014. Çalışma ve Toplum Dergisi, 49 (2), 789-808.
- Orhan, O. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri. (ORSAM Rapor No:
195), Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) - TESEV, Ankara.
- Özdemir, C. S. (2016). Geçici Koruma Sağlanan Suriyeli Yabancıların Çalışma
Esasları. Mali Çözüm Dergisi, 136, 279-285.
- Öztürkler, H. ve Türkmen, G. (2015). Suriyeli Mültecilerin Türkiye›ye Ekonomik
Etkileri: Sentetik Bir Modelleme. (ORSAM Rapor No: 196), Ortadoğu Stratejik
Araştırmalar Merkezi (ORSAM), Ankara.
- Paksoy, M. ve Koçarslan, H. (2015). Suriyelilerin Ekonomik Etkisi: Kilis İli Örneği
Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 143-173.
- Paksoy, S. ve Karadeniz, M. (2016). Kilis’te Çalışan Suriyeli Sığınmacıların Sosyo-
Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58),
785-798.
- Sağıroğlu, A. Z. (2016). Turkish Migration 2016 Selected Papers içinde (D. Eroğlu,
J. H. Cohen ve I. Sirkeci (Ed.), Not Only a Burden but Also a Contribution: Impacts
of Syrians on Turkish Economy, London: TPL, 132-138.
- Sayın, Y., Usanmaz, A., ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı
Etkiler: Suriye Göçü Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,
18(31), 1-13.
- Şanlıöz, S. A. (2016). Dış Göç Olgusunun Düzensiz Göç Gerçeği: Karşılaşılan Etkilere
Ekonomik ve Sosyolojik Çözüm Önerileri, Sosyoekonomi, 24(30), 139-146.
- Taş, Y., Küçükoğlu, M. ve Menteşe, B. (2016). Türkiye›deki Suriyeli Sığınmacıların
Çalışma Hayatında Karşılaştıkları Sorunlar. TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel
Hakemli Dergisi, 8(32), 265-274.
- TBMM (2017, Ocak 5). TBMM Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı, https://www.
tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss403.pdf adresinden ulaşılmıştır.
- TİSK (2015). “Türk İş Dünyasının Türkiye’deki Suriyeliler Konusundaki Görüş
Beklenti ve Önerileri” (Yayın No: 353), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu,
Ankara.
- Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. (2017, Mayıs 11). İşgücü İstatistikleri, Ankara
http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24626 adresinden ulaşılmıştır.
- TÜİK. (2017, Mayıs 11), Tüketici Fiyatları Endeksi ( 2003 Bazlı ), https://biruni.
tuik.gov.tr/tufedagitimapp/ adresinden ulaşılmıştır.
- Tümtaş, S. M. ve Ergun, C. (2016). Göçün Toplumsal ve Mekansal Yapı Üzerindeki
Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,
21 (4), 1347-1359.
- Türk Tabipler Birliği (2016). Savaş Göç ve Sağlık, Türk Tabipleri Birliği Yayınları,
Ankara.
- Üstün, N. (2016). Suriyelilerin Türk İşgücü Piyasasına Entegrasyonu SorunlarÖneriler.
Konya Ticaret Odası, Konya.
- Yaman, A. (2016). Suriyeli Sosyal Sermayenin İnşası ve Yeniden Üretim Sürecinin
Sivil Toplum ve Ekonomik Hayat Alanlarında İncelenmesi. Göç Araştırmaları Dergisi,
2 (3), 94-127.
- 6735 Sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu (2017, Mayıs 18). 29800 sayılı 28.07.2016
tarihli Resmi Gazete, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6735.pdf adresinden
ulaşılmıştır.
- 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, (2017, Mayıs 18). 28615
sayılı 11.04.2013 tarihli Resmi Gazete, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/
1.5.6458.pdf adresinden ulaşılmıştır.