JOHN STUART MILL’DE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

İfade özgürlüğü en temel hak ve özgürlüklerden biridir. İfade özgürlüğü savunusu yapan ilk düşünürlerden biri de on dokuzuncu yüzyılın en önemli toplumsal ve siyasal düşünürlerinden biri olan John Stuart Mill’dir. Modern toplumda özgürlük karşıtı fikirlerin yayılmakta olduğu uyarısında bulunan Mill, modern toplumun ürettiği bu soruna çözüm olarak ifade özgürlüğü hararetle savunmaktadır. Modern toplumun kamuoyu bahanesi altında bir türdeşlik ve tektiplilik yarattığını ifade ederek farklılıklara ve çeşitliliğe verdiği önemi güçlü bir şekilde vurgulamaktadır. Mill açısından ifade özgürlüğü bir yandan gerçekliğin keşfedilmesindeki araçsal rolüyle faydacı temelde ele alınırken diğer yandan da kendinden bir değer olarak ahlâki temelde haklılaştırılmaktadır. Mill’in ifade özgürlüğüne ilişkin tezleri temelde gerçekliğin keşfedilmesi argümanına dayanmaktadır. Buna göre birey ve toplum yanılmaz olmadığından doğrulara ulaşmak adına her türlü düşüncenin ifade edilmesine hoşgörü ile yaklaşmak gerekmektedir. İfade özgürlüğünü sınırlandırmak ise bir nevi yanılmazlık taslamak anlamına gelecektir. Mill, özgürlüklerin sınırlarını kendisiyle özdeşleştirilen zarar ilkesi çerçevesinde ortaya koymaktadır. Buna göre başkalarının menfaatlerini ilgilendirmeyen eylemler bireyin mutlak dokunulmaz alanında kabul edilmelidir. İfadenin değeri başkalarını etkileyebilme niteliğine dayandığından başkalarına yönelik eylemler kategorisinde değerlendirilmektedir. Bu nedenle de sınırsız bir ifade özgürlüğünden bahsedilemeyeceğini, ifade edildikleri şartlar ve zaman dikkate alındığında düşüncelerin de dokunulmazlıklarını kaybedebileceğini ve ifade özgürlüğünün de sınırlandırılabileceğini kabul etmektedir.

ON JOHN STUART MILL’S FREEDOM OF EXPRESSION

Freedom of expression is one of the fundamental rights and freedoms. One of the most important sociological and political philosophers of nineteenth century is John Stuart Mill who made the very fist defense of the idea of freedom of expression. Suggesting that anti-freedom ideas are spreading within the modern society, Mill passionately defended freedom of expression as a solution fort his problem deriving from the modern society. Stating that modern society creates a kind of homogeneity and uniformity under the pretext of public opinion, he also highlighted his regard to differences and diversities, strongly. From Mill’s perspective, freedom of expression is addressed on utilitarian basis in terms of its instrumental role in exploration of reality while making it to be the right thing on moral basis as a value in itself. Mill’s thesis on freedom of expression is fundamentally based on the argument of exploring the reality. Accordingly, expression of any kind of idea should be tolerated in order to reach reality, since individual and society are not infallible. Limiting freedom of expression would mean to pretend a kind of infallibleness. Mill presents limits of fredoms within the scope of harm principle which is identified with him. Hence, actions which have nothing on the interests of others should be considered as within the absolute private area of the individual. He therefore agreed that we could not mention about an unlimited freedom of expression, thoughts might lose their privacy by taking actual conditions and time when they are expressed into consideration and finally freedom of expression might be limited accordingly.