İŞLETME İÇİ FAKTÖRLERİN ÇALIŞANLARIN STRES DÜZEYİ ÜZERİNE ETKİLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA
Yaşamının büyük
kısmını çalışarak geçiren insan, çalışma hayatı boyunca yoğun bir stres altındadır.
Örgüt içerisinde görev alan çalışan yaptığı işin yanında diğer insanlarla
ilişki kurmakta, örgütsel yapıya uyum sağlamaya çalışmaktadır. Bu süreçte
çalışan ciddi bir uyum çabası içine girmekte ve böylece çalışan üzerinde stres
oluşmaktadır. Ortaya çıkan düşük veya yüksek stres çalışan performansını
olumsuz etkileyebilmektedir.
Bu çalışma
kapsamında çalışanların stres düzeyini etkileyen faktörlerin belirlenmesi
amaçlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda çalışanlarda stres yaratan
faktörlerin örgütsel faktörler (aşırı iş yükü, işin niteliği, rol çatışması),
fiziksel faktörler (gürültü, sıcak, soğuk, yetersiz
aydınlatma), sosyal
imkanlar, örgüt içi iletişim ve yorgunluk olduğu görülmüştür. Çalışma
kapsamında hazırlanan anket formları Trabzon ilinde faaliyet gösteren küçük ve
orta büyüklükteki (KOBİ) 31 adet mobilya ve kereste işletmesinde çalışan 208
kişiye uygulanmıştır. Anket formunun değerlendirilmesinde açıklayıcı faktör
analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır.
Model
sonuçları incelendiğinde, stres üzerinde örgütsel faktörler ve işletme içi
iletişimin etkili olduğu belirlenmiştir(p<0,05). Sonuç olarak, orman
ürünleri sektöründe çalışanların sahip oldukları sosyal imkanlar ve fiziksel
çevre ile iş yüklerine bağlı yorgunluk düzeylerinin örgütsel stres kaynağı
olarak görülmediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
: İşletme İçi Faktörler, Stres, Yapısal Eşitlik Modeli, Trabzon
A RESEARCH TO DETERMINE THE EFFECTS OF FACTORS IN BUSINESS ON THE LEVEL OF STRESS OF EMPLOYEES
People, who spend most of his life by working,
are under intense stress. Employee, taking in charge in the organization,
carries on business but also interrelates with other people and tries to adapt
to the organizational structure. During this period, employee efforts seriously
for adaptation and so it makes stress on employee. The low or high stress could
a negative impact on the performance of employee.This
study aimed to determine the factors affecting the
stress level of employees. As a result of
research, it was seen that the stressors on employee are organizational factors
(excessive workload, nature of business, role conflict), physical factors
(noise, heat, cold, poor lighting), social benefits, organizational
communication and fatigue. The questionnaires
were applied to 208 employees working in 31 furniture and lumber enterprises,
which are small and medium-sized enterprises (SME), in Trabzon. Descriptive
statistical analysis and explanatory factor analysis was performed.
When
model results were analyzed, it was determined that organizational factors and
communication in business were effective on stress (p <0.05). As a result,
workloads, social amenities and physical environment-related fatigue levels
were not seen as a source of organizational stress for the forest products
sector workers.
Keywords:
Operation Factors, Stress, Structural Equation Model, Trabzon,
___
- ARTAN, İnci (1986), Örgütsel Davranış, Örgütsel Stres Kaynakları ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama, Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları, İstanbul, ss.67-103.
- BAGOZZI, Richard. P. and YI,Y. (1988), “On the Evaluation of Structural Equation Model”, Journal of the Academy of Marketing Science, Vol.16, pp.74-94.
- BOYAS, Javier. and WIND, Leslie. H. (2010), “Employment-Based Social Capital, Job Stress, and Employee Burnout: A Public Child Welfare Employee Structural Model”. Children and Youth Services Review, Vol.32, pp.380-388.
- BYRNE, Barbara. M. (2001), Structural Equation Modeling with AMOS: Basic Concepts, Applications, and Programming. Mahwah, NJ: LEA, London.
- CHEN, Jui-Chen, SİLVERTHORNE, C. and HUNG, Jung-Yao (2006), “Organization communication, job stress, organizational commitment, and job performance of accounting professionals in Taiwan and America”, Leadership & Organization Development Journal Vol. 27 No. 4, pp. 242-249.
- CLEGG, Adrienne (2001), “Occupational Stres in Nursing: A review of the Literature”. Journal of Nursing Management, Vol.9, pp:101-106.
- CROON, E.M, BLONK, R.W.B., ZWART, B.C.H., DRESEN, M.H.W.F. and BROERSEN, J.P.J. (2002), “Job Stress, Fatigue, and Job Dissatisfaction in Dutch Lorry Drivers: Towards an Occupation Specific Model of Job Demands and Control”. Occup. Environ. Med., pp.356-361.
- DAENZER, Brian, E. (2009), Quantıtatıve Correlatıon Of Leadershıp Styles And Job Stress In A Mıdwest Unıted States Auto Company, A Dissertation Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Management in Organizational Leadership, Unıversıty Of Phoenıx.
- EREN, Erol (2005), Yönetim ve Organizasyon, İstanbul:Beta Yayın.
- ERGUN, Gonca (2008), Sağlık İşletmelerinde Örgütsel Stresin İşgücü Performansıyla Etkileşiminin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- EROGLU, Ergün (2003), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Yapısal Eşitlik Modeli ile Analizi, Doktora Tezi, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- GORDON, Andrew. T (1994), “Organizational Stres and Stres Management Programs”, International Journal of Stres Management, Vol.1 No.4, pp.309-322.
- ISMAIL, A., YEO Suh-Suh, AJIS, Mohd Na'eim, DOLLAH, Noor Faizzah (2009), Relationship between Occupational Stress, Emotional Intelligence and Job Performance: An Empirical Study in Malaysia, Theoretical & Applied Economics, Vol.16, No.10, pp. 3-16.
- JANSEN, N.W.H., van AMELSVOORT, L.G.P.M., KRİSTENSEN, T.S., van den BRANDT, P.A. and KANT, I.J. (2003), “Work Schedules And Fatigue: A Prospective Cohort Study”, Occup. Environ. Med., No.60, pp. 47–53.
- KALAYCI, Şeref (2008), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım. ISBN: 975-9091-14-3. Ankara, ss.426.
- KLINE, Paul (1994), An Easy Guide to Factor Analysis, Routledge Pres, London, pp.19.
- KWAK, Ann (2006), The relationships of organizational injustice with employee burnout and counterproductive work behaviors: Equity sensitivity as a moderator. Unpublished dissertation. Central Michigan University.
- LOWE, Graham, and SCHELLENBERG, Gerard (2001), What's a good job? The importance of employment relationships. Ottawa: Canadian Policy Research Networks Renouf Publishing.
- MONTGOMERY, David, C. BLODGETT, Jeffrey. G. and BARNES, James, H. (1996), “A model of financial securities salespersons’ job stres”, The Journal of Services Marketing, Vol. 10 No. 3, pp. 21-38.
- NETEMEYER, Richard, G., MAXHAM III, James, G. ve PULLİG, Chris (2005), “Conflicts in the Work–Family Interface: Links to Job Stress, Customer Service Employee Performance, and Customer Purchase” Intent. Journal of Marketing Vol. 69, 130–143.
- SANDERS, Nada, R. (2007), “An Empirical Study Of The İmpact Of E-Business Technologies On Organizational Collaboration And Performance”, Journal of Operations Management, No.25, pp.1332–1347.
- SHARMA, Anita, VERMA, Anupam and MALHOTRA, Dalip (2010), “Job Performance and Chronic Fatigue Syndrome in Nurses”. Asian Social Science. Vol.6, No.12, pp.167-171.
- SHARMA, Subhash (1996), Applied Multivariate Techniques, John Wiley& Sons Inc., Newyork.
- SOSIK, John J., and GODSHALK, Veronica M. (2000), “Leadership styles, mentoring functions received, and job-related stress: A conceptual model and preliminary study”. Journal of Organizational Behavior, Vol. 21, No.4, pp. 365-390.
- SUMMERFIELD, Brian. (2007), “Desk rage!” Certification Magazine, Vol.9, No.2.
- TAM, Tony S.K ve MONG, Lilian P.K. (2005), “Job Stress, Perceived İnequity and Burnout Among School Social Workers in Hong Kong”. International Social Work, Vol.48, No.4, pp.467–483.
- TEZCAN, Cem (2008), Yapısal Eşitlik Modelleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. VAROĞLU, A. (1999), “Ergonomi”, Kara Harp Okulu Matbaası.
- WILLIAMS, E.S., KONRAD, T.R., SCHECKLER, W.E., PATHMAN, D.E., LİNZER, M., MCMURRAY, J.E., GERRİTY, M. ve SCHWARTZ, M. (2001), “Understanding physicians’ Intentions To Withdraw From Practice: The Role Of Job Satisfaction, Job Stress, Mental and Physical Health”, Health Care Manage Review, Vol.26, No.1, pp.7-19.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
BÜTÜNLEŞİK TEDARİK ZİNCİRİ YAKLAŞIMI VE BİR LASTİK ANA BAYİİ UYGULAMASI
Turan Erman ERKAN, Yavuz Selim ÖZDEMİR
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ULUS DEVLETİ VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞININ UYGUNLUĞU SORUNU
Aytaç AYDIN, İşıl AKYÜZ, Kemal ÜÇÜNCÜ, Taner TAŞDEMİR