İMALAT SANAYİİNDE TEKNOLOJİK ÖĞRENME

Teknolojik değişim ekonomik refah artışının temel unsurlarından birisi olarak kabul edilmektedir. Teknolojik değişim sürecini ölçebilme ve izleyebilme, teknoloji politikalarını sürekli olarak değerlendirebilme ve yönlendirme açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmamızda, bu değişim sürecini ölçmede kullanılan araçlardan birisi olan “teknolojik öğrenme oranı” yaklaşımı yardımıyla, Türkiye’de, imalat sanayi sektöründe, 1981-2000 döneminde meydana gelen sektörel teknolojik değişim süreci analiz edilmektedir. Makalenin ilk kısmında teknoloji, teknolojik yetenek ve teknolojik öğrenme kavramlarından bahsedilmekte ve gelişmekte olan ülkeler açısından kısa bir değerlendirme yapılmaktadır. Daha sonra tahminde kullanılacak modelin matematiksel olarak türetilmesi gösterilmektedir. Model yardımıyla, Türk imalat sanayinin 28 alt sektörü için teknolojik öğrenme oranları tahmin edilmekte ve tahmin sonuçları kullanılarak sanayii açısından bir durum değerlendirmesi yapılmaktadır. 0 değerine yaklaştıkça iyileşen ve 1 değerine yaklaştıkça kötüleşen öğrenme oranı, dünyada yapılan çeşitli araştırmalarda tahmin edilmiş ve fiili öğrenme oranlarının çoğunun çeşitli sektörlerde 0.65 ile 0.95 aralığında değiştiği anlaşılmıştır. Bu çalışmamız ise, Türk imalat sanayinde bu değerlerin 0.72 ile 1.05 arasında değiştiği göstermektedir. Ayrıca, 28 alt sektörden 17 tanesinin 0.72 ile 0.80 aralığında bir öğrenme oranı değeri yakaladığı anlaşılmıştır. Tahmin sonuçları, “kömür ve petrol türevleri” sektörünün, Türkiye’de, tüm sektörler arasında “teknolojik unutma” süreci yaşayan tek sektör olduğunu ortaya koymuştur.

TECHNOLOGICAL LEARMIMG IN MANUFACTURING INDUSTRY